A. Hosea (meaning: Salvation) 1. His father was named Beeri (Hos 1:1), but nothing more is known of his ancestors 2. Some think he may have been a priest, in view of his high regard for the duties and responsibilities of the priesthood B. Gomer (meaning: Complete which means whole, thorough, having all parts; she had to be complete in her heart, mind, and body) 1. She is the daughter of Diblaim (Hos. 1:3) 2. Described as harlot in the story C. Children 1. Jezreel, a son – (Hos 1:4) the name stands for God’s immediate punishment to the house of Jehu for the massacre at Jezreel, and put an end to the kingdom of Israel. 2. Lo-Ruhamah, a daughter – (Hos 1:6) meaning God will no longer show love to the house of Israel nor forgive them (unpitied or unloved). 3. Lo-Ammi, another son – (Hos 1:8-9) Meaning “you are not my people, and I am not your God. D. THE DATE... 1. Hosea prophesied during the reigns of Uzziah, Jotham, Ahaz, and Hezekiah, kings of Judah; Jeroboam II also reigned during this time in Israel - Hos 1:1 2. Most place the time of his work at 750-725 B.C. 3. Hosea was possibly a young man when Amos was almost through with his ministry E. BACKGROUND OF THE TIMES... 1. For a good background of this period of Bible history, cf. 2Ki 14-17; 2Ch 26-29 2. The northern kingdom of Israel was on its last legs... a. Sin was even more rampant than seen in the book of Amos b. Religious, moral, and political corruption was rampant 3. One word sums the condition of the nation of Israel: harlotry (whoredom, KJV), used thirteen times throughout the book
A Story of Gomer
There was a woman named Gomer who was very beautiful and brilliant. Her community admired her because of her completeness, having beauty and brain without even mentioning her kindness of heart. There are many rich and well known men courting her because of her famous beauty and being smart. Each of her suitors is doing everything to win her heart. However, there were people who envied Gomer because of being the center of attraction of the community, especially among men. Envious people, whether men or women, accused her as a prostitute due to the grounds of having many suitors. But, with her kind heart, did not entertain or retaliate on any issues circulating in the community which made her even more famous and attracted more suitors in nearby communities. Despite of huge number of suitors, Gomer did not commit herself in a relationship. Another distinct with Gomer is her active participation in the community which many women refused to participate with but confines themselves only inside the fences of their houses. Although many men were reacting with her presence in several gatherings which most of the time she explicitly involves herself and consequently became a strong voice in a decision making. Inevitably, Gomer became one of the leaders of the group that majority of its members are male. Gomer enjoyed very much of her involvement in this organization. With her beauty, brightness and strong sense of personality made her feel as a complete person in her personal, family and society. However, Gomer’s parent, especially her father Diblaim, were worrying with their daughter because of her deep involvement in different affairs of the society which made her forget to entertain her suitors and chose from them to be her husband and bore grandchildren since she was about to celebrate her 30th birthday. So, her parents decided to talk with her and convince her to marry by proposing Reynan, a sole heir of a very rich businessman. But, in the course of conversation as a family, Gomer did not accept the proposal of her father of marriage and reasoned her being productive and her joy of being single which end up into fiery discussion. His father was very much coercive in his proposal by ending in a statement of the father, “I am the father of this household, so, whether you like it or not, you will marry.”But Gomer did not even bothered with this ultimatum of her father but decided to remain on the things she used to do. With great disappointment, her father suffered with a heart attack which caused half body paralysis. Her family attributed the sickness of her father to her. Because of this, Gomer was forced to a decision of marriage but in a condition that she will find someone to be her husband instead of his father’s bet, Reynan. In a small community, 3 kilometers south of Gomer’s place, a pastor named Hosea who for long time courted Gomer. Hosea is an active preacher of the Reign of God. He is always out the street and proclaiming justice to people and repentance for the sinners. Despite of his constant preaching, he managed to visit Gomer twice a month. After 5 days of Gomer’s father heart attack, Hosea visited Gomer. Gomer, had decided to accept Hosea’s proposal because in the back of her mind, Hosea can understand her very much especially in her involvement with the society since Hosea is a furious preacher of justice. On that very day, they had set the date of their wedding. When the family knew of Gomer’s decision, they are happy because they were ensured of Gomer’s settlement and having grand children in the near future. After the wedding, Gomer refused to conceive a child immediately but Hosea did not agree with her which almost led them to a fight. However, Gomer conceived and gave birth to a son and wanted to name him Forced since she was forced to marry and bore a child. But, Hosea objected and registers the child with the name Jezreel without Gomer’s knowledge which means violence due to refusal of Gomer to conceive a child. After a year, Hosea wanted to have a son again who will bear his name. Although Gomer wanted to rest from tremendous effect of giving birth, she was found pregnant and give birth. But Hosea was disappointed because the child is a girl. Because of this, the baby was named as Lo-Ruhamah which means un-pitied or unloved. This made Gomer angry to her husband. She went to her parents’ house with her children and stay there for several days just to ease her anger. Her friends in the community, after knowing her arrival, they visit her and chatted with their experiences. Her friends again invite her to spend sometime and help them in organizing and leading a people oriented organization in their place. Because of her love of doing such, she nodded and brings the matter to her husband. Upon returning home, together with her parents, she tell her plan to Hosea of helping her friends since her parents are willing to take care of their children when Hosea is away for preaching and Gomer for helping establishing an organization. Because of the presence of Gomer’s parents, Hosea could not oppose immediately but force to permit her in doing her desire to be with her friends. The following days and months, Gomer’s affairs in the community became a source of disputes between the couple although Gomer did not forgot her obligation as a mother to her children especially during times that she arrived late because of various meetings that she has to attend. When time came that Gomer was pregnant, Hosea was very suspicious with Gomer of having extra-marital affairs. So, when the time of birth came, Hosea did not accept the child as his but a son of Gomer in sin. Hosea disowned the child by giving a name Lo-Ammi which means not my son (people). Gomer was very angry. Because of this he fled and went to her friends and stay there while spending her time in leading an organization. Because of her natural beauty there were again men trying to court her although she strongly refuse to accept suitors. However, there was rumor circulating in the community that Gomer was engaging with adultery because of those men who wanted to be her suitors. Gomer did not give attention with it but made herself busy of her task as a community leader and if she has time, she went home to see her children who were under the care of her parents while Hosea is out for preaching. But, the rumor reached the ears of Hosea. He was so angry then and sometimes he used her wife as an illustration in his preaching. When Gomer’s parents’ learned about what Hosea was doing, they confronted him and warned not to used Gomer as an illustration as if she is a adulterer, that Gomer is always coming in the house to see their children while he was always busy proclaiming in the streets in the community and nearby towns. On that night, Hosea was reflecting on their lives as husband and wife. He realized that he was, too controlling with his wife and forget to give justice to his wife. He did not even give her the benefit of the doubt after hearing the rumors about Gomer. Hosea missed her wife very much but his pride stopped him in seeing Gomer. After several months, Hosea could no longer control his desire to see his wife. Eventually, Hosea went off to find his wife. As he expected, he saw her in the office of their organization. Hosea talked and convinced her to come home with him. Because of his promise not to suspect her anymore, to give consideration on her wills and will allow her to perform her duties as leader of a people-empowerment organization, Gomer went home with Hosea. Hosea, with his love and respect to Gomer, he changed the name of his second and third children. Lo-Ruhamah was renamed as Ruhamah which means pitied and Lo-Ammi as Ammi which means my son. Because of this change in the household, Hosea and Gomer together with their children struggles for more peaceful, and equality inspired with love. Despite of some disagreement, they continually grow in love and respect for each other.
Advocacies 1. Beauty must not be demonized. Women with beautiful face, body and mind which many men are looking after were labeled sometimes as prostitute. This is not serving justice to people. Beauty shall be celebrated in the community and should not be taken negatively if numbers of admirers flooded the houses of beautiful women. 2. Women in the community. Every people are equal before the eyes of God. God created each individual, either men and women, have abilities to contribute in the community. Women were not made for household chores alone but can also involve themselves in the community and become effective leaders as well as men. 3. Women naming their experiences. If there are struggles that women are facing in our society, one of these is their struggle of naming their experiences. Naming of children was done by the husband or grandparents. Women were neglected to name their experiences through their children. Therefore, we have to give also opportunities to women to name their children as inspired by their experiences or at least participate with their husbands. 4. Women shall not be used as a symbol for the sins of Israel or any negative symbolism. There were many text in the bible that uses women to symbolize a bad or horrific characteristics which are condemned based on the teaching of the Bible (Lot’s wife, Jezebel, Samaritan Woman, Mary Magdalene, etc.).
Sa ating literature at mga pagtutulad sa isang lugar na pambihira ang kagandahan at katangian, malimit natin itong tawaging paraiso. Ito ay isang lugar na malayong malayo sa ating pangkaraniwang magulo at masalimuot na lugar o pamayanan, mayroon itong pang akit anopat tila ayaw mo na itong hiwalayan. Kung titignan ng marami parang nandito ang kaganapan ng buhay at mabuhay, sagana sa lahat ng iyong pangangailangan. Kaya tila sinisisi ng mga tao ang mag-asawang Adan at Eva dahil di umano ay pinakawalan pa ang magandang pagkakataon, ika nga ay, ginto na naging bato pa.
Ang sulating ito ay magsisikap na kapain at bigyang hugis ang paraisong nasa kaisipan at panlasa ng isang babae, si Eva. Ano ang mga dahilan bakit ipinasya ni Eva na gawin ang ayaw ipagawa ng kanilang panginoon sa Hardin.
Balikan natin ang Halamanan, ang kagandahan nito ay kahanga-hanga, marahil lahat ay sasang-ayon. Sa Genesis 2:8-14 ay inilalarawan ang Eden bilang isang lugar kung saan nabubuhay ang mga nakakalulugod na puno at namumunga ng masasarap, naroon din ang marahil ay ang pinakasagradong bagay, ang puno na nagbibigay ng karunungan, may magandang ilog, maraming ginto at iba pang mamahaling bato. Sino ba naman ang aalis pa sa ganoong lugar. Maging ang may-ari nito ay namangha ng ganon na lamang (Genesis 1:31) “…pinagmasdan ng Dios ang lahat niyang ginawa at siya’y nasiyahan…” ang kariktan at pambihirang kagandahan ng lugar ay di dapat masira. Mainam na ito ay mapanatili, kung maari ay yumabong pa at umunlad pa. Kaya, ang naging pasya ng may-ari, lagyan ito ng katiwala. Subalit kailangang ang katiwala ay kakaiba sa mga hayop, at halaman at puno, hanggat maari ay naiintindihan nito ang kahulugan ng mag-alaga at magpayaman, kaya lumikha siya ng isang tao, sa tao ay inilagay niya ang kapiraso ng kaniyang katangian. Kaya ang tao ay may buhay na nakakadama, umiibig at nagpapasya.
Sa paglalagay ng may-ari ng katiwala, tiwala itong iwan ang Hardin at balikan ito kung naisin niya, sa patuloy na pagdalaw-dalaw ng may-ari, napapnsin niyang tila malungkot ang katiwala niya. Maging ang katiwala ay nalalaman ito ngunit tila, dinadaig ng katwirang “kailangan kong tapusin at gawin ang mga ito…baka dumating ang amok o…” mayroon siyang hinahanap ngunit di niya ito matukoy. Bilang konsuwelo, gumawa ng paraan ang may-ari ng Hardin, (Genesis 2:18) pinatulog at pinagpahinga ang katiwala, at habang nahihimbing ang katiwala, naisip ng may-ari kung paano posibleng sumaya ang katiwala. Pagkagising ng katiwala, mayroong siyang nakitang nakatayo sa gawing harapan ng kaniyang panginoon, maylumabas na pambihirang damdamin sa katiwala, bumilis ang tibok ng kaniyang puso, napako ang paningin niya sa nilalang na nasa harapan niya, bago pa siya makapagsalita, sinabi ng kaniyang panginoon, “Adan ito si Eba, mula ngayon siya na ang bago mong makakasama dito, bahala ka na sa kaniya, regalo ko yan sa iyo, nawa’y maibigan mo.” Di makapaniwala si Adan, “tama ba ang narinig ko…” tanong niya sa sarili. “Siya nga pala Adan” pahabol ng panginoon niya, “ano po yun” sagot ni Adan na tila wala pa rin sa realidad. “Gusto kong malaman mo at laging alalahanin na magkaiba kayo kung ikaw ay masyadong mental siya ay emosyonal, kung kamalayan ang madalas mong ginagamit sa iyong paglagi ditto, siya ay mas madalas gagamit ng pandama…basta kilalanin mo siya. Bilin ng panginoon. “Ako po ang bahala sa kaniya, panginoon, iingatan kop o siya.” Pangako naman ni Adan.
Agad tinanong ni Adan ang kasama niya, “ano ang iyong pangalan?” “tawagin mo ako kung paano mo ako makikilala, at ano ang mga katangiang mayroon ako” tugon ng kaniyang kausap…huminga ng malalim si Adan at pumikit, tila huminto ang mundo, pagdakay sinabi niya, “alam ko na, Eba ang itatawag ko sa iyo sapagkat ikaw ay laman ng aking laman, sapagkat ikaw ay kabiyak ng aking kabuoan” Sapagdating ni Eba sa buahy ni Adan, pakiramdam ni Adan noon lang nakumpleto ang paraiso, ngunit para sa panginoon ito ay matagal ng kumpleto.
Lumipas ang maraming mga taon, napapatunayan na ni Adan na totoong magkaiba sila, siya ay nabubuhay sa katwiran at paliwanag samantalang si Eba ay lumalakas sa damdamin, mula sa paghanga at katapatan ng kaniyang asawa. Kahit abala sa pagtupad ng tungkulin si Adan, at si Eba ay patuloy din namang matulungin sa kaniyang kabiyak, ngunit hindi maitatago sa makapangyarihang pandama ni Eba na ang hardin ng Eden ay hindi para sa kanila. Maykakayanan silang magtanong ngunit tila bawal hanapan ng sagot ang ang kanilang tanong, sa panghatol ni Eba, ang buhay nila ay hungkag, naitanong niya tuloy, “paano kaya natitiis ito ni Adan, araw-araw nagpapangalan lang siya ng hayop, halaman, puno at damo…di kaya siya napapagod? Itong ang paulit-ulit na tanong ni Eba, na kahit ang asawa niya ay tila hindi kayang sagutin, maliban sa sagot na, matulog na tayo at ng maagang gumising bukas, ang dami ko pang gagawin” Tila unti-unting natutuklasan ni Eba na hindi para sa kanila ang Hardin, walang magandang panahon sa kaniya ang kaniyang asawa, laging pagod, matamlay at hindi puwedeng tumigil. “Isang bagay na paulit-ulit ang buhay ni Adan dito, bukas yun at yun din ang gagawin, paano naman ang para sa aming sarili?” tanong nanaman ni Eba.
Tuwing dumadalaw ang panginoon, nagsasarli na lamang silang mag-usap ni Adan, dati-rati’y kasama siya ngunit sa mga hulung pagdalaw ng panginoon nila ay din a siya isinasama. Lalo siyang nawalan ng idea sa mga mangyayari. Sa halip ang paulit-ulit na paalala ni Adan kay Eba ay “pagnatapos daw nating pangalanan lahat ng nandito, may gantimpala daw tayo sa panginoon” “ano daw yun” tanong naman ni Eba, “basta” simple at kapos na sagot ni Adan, “di ka man lang ba tinanong kung ano ang gusto ko o gusto mo o gusto natin?” dugtong pa ni Eba, subalit tila, masyadong mahalaga kay Adan ang reputasyon, kaya ganito ang laging sagot niya sa mga tanong ni Adan, “masiyahan na lang tayo kung anoman yun” At wala nang maikatwiran si Eba ngunit marami siyang nararamdaman, “hungkag, hungkag ang buhay namin dito,” sigaw ng kaniyang damdamin.
Isang umaga, isang kakaibang umaga para kay Eba ngunit pangkaraniwan pa rink ay Adan, nagpaalam si Eba kay Adan na mangunguha ng kanilang kakailangang pagkain at ilang gamit. Sinadya ni Eba ang dating katiwala rin ng kanilang panginoon, nagbabakasakali na mayroong makukuhang magandang bagay si Eba, ito kasi ang kaniyang kutob. Ito ay malapit sa puno di umano ay bawal para sa kanila ni Adan.
Ang sabi ng ahas sa kaniya, “karapatan ninyo ang lumigaya, sa tingi ko kasi tila ang panginoon niyo lang ang masaya sa hardin, ni hindi man lamang pala kayo tinatanong kung ano talaga ang kailangan ninyo, ang mahalaga kasi sa kaniya ay mapanatili ang kagandahan ng paraiso niya at mapagyaman pa ito.” Paliwanag ng ahas kay Eba na tila sinasadyang tugma ito sa pakiramdam niya. “Kung may tulong siyang ginawa sa inyo, naibalik niyo nay un ng sabra-sobra.” Dagdag pa niya.
Umuwi si Eba dala-dala ang idea na tila mas plantsado na ngayon, agad niya itong inihain kay Adan, subalit maraming katwiran si Adan. Hanggang sa mapagod na si Adan sa pangangatwiran, nagsimula na siyang maramdam, kinuha at niyakap si Eba, napara bang nagsisisi at kinikilala ang pangmumulat sa kaniya ni Eba.
Kinabukasan, handa nang humarap ang mag-asawa sa kanilang panginoon, nag-isip at naghanada ng magagandang katwiran ang lalaki upang huwag magalit ang kaniyang amo, samantalang si Eba ay nakakapit sa bisig ni Adan, inihahanda ang sa rili sa anomang sasabihin ng panginoon nila. Hindi sila pinakinggan at inunawa ng kanilang panginoon, pinalayas sila, sa paraisong hungkag dala-dala sa kagaya nilang hindi malaya. Sa labas ng Eden ay nabalitaan ng panginoon na masayang nabubuhay si Eba at Adan sa piling mga bagong kaanib ng kanilang pamilya, si Cain at Abel, totoong hindi kasing yaman ng Eden ang kanilang paligid, sunbalit mayroon silang kasiyahang napagsasaluhan sa paraisong kanilang binuo.
Sa aking pagmamasid, babae ang kadalasang nangangarap ng magagandang appliances, bahay, damit, alahas, paaralan para sa mga anak at iba pa. kalimitan ang ganitong ekspresyon ng mga babae ay tinatawag nating materyalismo, at sila ay pinararatangan nating, materyosa. Ngunit kung ating lilimiin ang mga ekspresyong ito, ito ay katotohanang sila ay may idea ng maganda maayos at maaliwalas na buhay pamilya, hindi bat kaginhawahan ang kahulugan ng pagnanais ng mga bagy na nabanggit? Ang kaginhawahan ay hindi paliwanag hindi idea kundi kalagayan, nadadama. Alam ng babae ang malalim na kahulugan ng buhay at mabuhay hindi sa magagandang paliwanag kundi sa damdaming tiyak, sapagkat nagdala sila ng buhay, nagluwal ng buhay at humubog ng buhay at pagkatao. Si Eba ay isang sigaw ng kababaihan, kababaihang maykarapatang magsalita at magudyok ng pagbabago, kababaihang malaya, si Eba ay sigaw ng kababaihang may sariling pagkakakilanlan, subalit sila ay nagiging bansot at nawawalan ng pangalan dahil ikinukulong at itinatali sa estilo, nalalaman at career ng lalaki, na kung tutuusin ay routinary at nakakamatay, hindi ba ito ang dahilan kung bakit, masmaraming lalaki ang nasisiraan ng katinuan at nagpapakamatay o di kaya ay namamatay ng maaga, dahil masmadalas ay nalulunod ang maraming kalalakihan sa routinary na mga bagay. Isang patibong na may lasong pumapatay ng relasyon, sigla at pangarap. Kung ang isang ina o asawa ay nagsasalita, nagrereklamo at nabubugnot sa kanilang buhay, ang ibig sabihin nito ay pangangailangan ng pagbabago, ito ay sintomas ng nakakabagot at makakamatay na paulit-ulit.
Sa ating panahon, parami ng parami ang mga babaeng nangingibang bansa para sikaping ibahin ang kanilang buhay na ayaw ibahin ng mga lalaki. At ang nakakalungkot masmaraming panaginib ang nakaabang sa kanila kaysa sa mga panganib nahinarap ni Eba ng sila ay magsarili. Nandiyan ang sexual harassment, rape, pagkabagot, pangungulila, pambubugbog, pagmamaltrato ng amo at marami pang iba. Wala na ngang tainga na handing pakinggan ang kanilang boses, sangkatutak pa ang kapahamakan na nag-aabang sa kanila…
Rekomendasyon:
1. Pakinggan ang boses ng kababaihan, dahil iyon ay isang damdamin na nakakabit sa katawan ng kaniyang anak at asawa (di mo ba pinagtatakhan kung bakit ang sabi ng isang inang Cananea sa “Panginoon, Jesus mahabag ka sa akin, maysakit ang anak ko…” ito ay nagangahulugan na masnahihirapan siya kung kahihirapang ang mga mahal niya). 2. Unawain nating sila ay hindi materyosa, kundi likas silang maibigin sa kagandahan at kasaganaan hindi sa kapangyarihan, subalit di nawawala sa kanilang pandama at kamulatan na ang pangunahing sangkap ng isang paraiso ay isang Masaya at buong pamilya. 3. Na maaaring daigin natin sila ng magagandang katwiran at paliwanag, ngunit ang kanilang dandamin ay mananatling katotohanan, hindi mo sila mapipigil na umiyak sa kalungkutan at kabiguan, hindi mo sila mapipigila humalakhak at magdiwang sa isang tagumpay ng isang minamahal at tagumapay na nakamtan.
Hamon: Kailan natin huling tinanong an gating mga asawa at ina, kung ano talaga ang gusto nila at hindi ang mga gusto nating ibigay sa kanila? O baka hindi nga natin sila natatanong dahil abala an gating isip na hanapin ang gusto nating ibigay sa kanila at nakakalimutan na nating damhin ang kanilang puso at kaluluwa? Huwag nawa tayong magmistulang panginoon ng Eden, ni minsan di tinanong si Adan at Eba kung ano ang totoong makapagpapasaya sa kanila, nagalit pa siya ng magsabi ng totoong nararamdaman ang dalawa, ang maging malaya at nagsasarili, mga lalaki, alalahanin nating hindi natin panlasa ang panlasa nila, hindi natin damdamin ang damdamin nila, sila ay bukod at hiwalay na nilalang sa atin…Mabuhay ang mga kababaihan.
Sa gitna ng kahinaan upang ipagtanggol ang sarili, naroon pa rin natitirang lakas upang labanan ang paglalapastangan. Naroon pa rin ang pag-asang masumpungan ang minimithing makalaya sa hindi pantay na pagkilala. Sa katahimikan maraming mga kababaihan ang hindi naisisiwalat ang damdaming nakapinid sa puso kahit puno na ng paghihimagsik ngunit darating ang oras na ito ay babasagin at makapagbibigay ng kalayaan para sa nakararami. The story of the two sisters, Leah and Rachel, Laban’s daughters is one of the hundreds stories of silence about women. Their voices were unheard. When they try to speak or say something it seems meaningless especially to men and leaders in their time. They are chained to their tradition. This is a problem that must be given more consideration. Let us go back to the story of Jacob’s journey in searching for a wife. He went to the city of Haran to his uncle Laban. There, Leah became his wife through a deception on the part of Laban. In the Biblical account, Jacob was dispatched to the hometown of Laban—the brother of his mother Rebekah—to avoid being killed by his brother Esau, and possibly to find a wife. Out by the well, he encounters Laban's younger daughter Rachel tending her father's sheep, and decides to marry her. Laban is willing to give Rachel's hand to Jacob as long as he works seven years for her. He worked for Laban seven years in exchange for Rachel whom he loves, but instead of Rachel, on the wedding night, Laban switches Leah for Rachel. Later Laban claims that it is uncustomary to give the younger daughter away in marriage before the older one (Genesis 29:16-30). Laban offers to give Rachel to Jacob in marriage in return for another seven years of work (Genesis 29:27). Jacob accepts the offer to marry Rachel after the week-long celebration of his marriage to Leah and then they lived half-happily ever after. The Torah introduces Leah by describing her with the phrase, "Leah had tender eyes" (Genesis 29:17). Some translations say that it may have meant blue or light colored eyes. She was the first of the four concurrent wives of the Hebrew patriarch Jacob, and mother of six of the twelve tribes of Israel, along with one daughter, Dinah. Leah was Jacob's first cousin, as her father Laban is the brother of Jacob's mother Rebecca. According to the commentary of Rashi(Rabbi Shlomo Yitzhak), Leah was destined to marry Jacob's twin brother, Esau. People were saying, "Laban has two daughters and his sister, Rebecca, has two sons. The older daughter (Leah) will marry the older son (Esau), and the younger daughter (Rachel) will marry the younger son (Jacob)." Hearing this, Leah spent most of her time weeping and praying to God to change her destined mate. Thus the Torah describes her eyes as "soft" from weeping. It is said that many of devout followers of Leah's beauty, had taken this very hard as well. The oral tradition says, God hearkens to Leah's tears and prayers and allows her to marry Jacob even before Rachel does. Many women in the bible were victims of tradition. Tradition that keeps their mouth shut for over a thousand years. Leah was one of them; she’s a victim within a patriarchal society. She cannot say “NO” to what her father said “YES”. Let us go back to the bible, the story tells us that Jacob worked seven years, but for me he worked fourteen in exchange for Rachel alone because he doesn’t have any feelings for Leah. This is a humiliating experience to Leah. But the most unacceptable truth in the story for our present time today is that they were just a “PAYMENT” of Jacob’s labor. In economic terms is it is a salary or some kind of bargain. In other word they represent as properties of Jacob as well as of Laban. The stronger question is intended to both Jacob and Leah. How can they anticipate staying married under these circumstances? The courtship was non-existent; the union one is lacking with love, the relationship was built on deceit. Some of the writings in the Midrash tell about Jacob and Leah. Jacob said to her "You are a deceiver and the daughter of a deceiver!" "Is there a teacher without pupils?" she retorted. "Did not your father call you Esau, and you answered him! So did you too call me and I answered you!" (Midrash Rabbah - Bereishit 70:19) Leah responds that her actions were no different than Jacob's. On an ethical level, they are a good match, each guilty of deception at a critical occasion in their lives. On the other hand, this answer is unsettled. Perhaps this was Leah's justification, but again, why would they wish to remain with each other? Marami nga sa mga nag-aasawa ngayon ay nag-aaway sa dahilang hindi mahal ni lalaki si babae at syempre gugustuhin nilang mgahiwalahy na lamang dahil baka hindi na nila makayanan ang isa’t-isa at magsuntukan pa sila talo ang mahina. Sa gayong tagpo tulad ni Leah pinili pa rin niya ang manatili sa poder ni Jacob kahit hindi siya mahal nito. Naging ina siya sa anim na anak ngunit hindi nagbago ang pagtingin ni Jacob, mas pinili pa rin niyang mahalin si Rachel. Ang damdaming itinatago ni Leah ay parang walang lakas upang ito ay bigyang katuparan. Nais niyang kahit papano ay magkaroon naman ng kahit konting pagtingin si Jacob sa kanya. Rivalry On a homiletical level, the classic Chassidic texts explain the sisters' rivalry as more than marital jealousy. Each woman desired to grow spiritually in her avodat Hashem (service of God), and therefore sought closeness to the tzadik (Jacob) who is God's personal emissary in this world. By marrying Jacob and bearing his sons, who would be raised in the tzadik's home and continue his mission into the next generation (indeed, all 12 sons became tzadikim in their own right and formed the foundation of the Nation of Israel), they would develop an even closer relationship to God. Therefore Leah and Rachel each wanted to have as many of those sons as possible, going so far as to offer their handmaids as wives to Jacob so they could have a share in the upbringing of their handmaids' sons, too. Each woman also continually questioned whether she was doing enough in her personal efforts toward increased spirituality, and would use the other's example to spur herself on. Rachel envied Leah's tearful prayers, by which she merited to marry the tzadik and bear six of his twelve sons. The Talmud (Megillah 13b) says that Rachel revealed to Leah the secret signs which she and Jacob had devised to identify the veiled bride, because they both suspected Laban would pull such a trick. The oppression on child-bearing Although in their tradition being a bearer of a child is a gift from God, there are more things to consider of being a mother (child-bearer). In our time today, too much pregnancy is not good for the woman because it is dangerous for her. I think it’s enough at least two to three children. We have contraceptives; our governmants is pushing this bill to prevent population explosion. Some of our leaders are divided of it, some agree and the other is not. The Roman Catholic Church is one of those who are resisting contraceptives because they believe that it is God alone who can say whether to have children or not. The Government is trying to prevent it, having over-population because of our economy being low. It is not good for a woman to have many children. In the life of Leah, she wanted to have many children to be loved by Jacob, but the problem is it was just a rivalry to her sister Rachel because Rachel was loved by Jacob. So in her condition, she is not only suffering in chil-bearing but also in her wish for love or attention. Marami sa ating mga kababaihan sa panahon ngayon lalo na sa mga squatter area, sa mga mahihirap na mga mamamayan na wala nang ibang magawa kundi ang gumawa ng bata ay hindi mapigilan ang ganitong sitwasyon. Wala na ngang maipakain sa mga anak, wala na ngang kita, kulang pa para sa pagkain ng pamilya, dagdag ng dagdag pa ng mga anak. Sa ating lipunan mapapansin natin; yung mga may malaking kita at mga mayayaman, yung mga may kaya ay yun pa ang dalawa lang ang mga anak minsan isa nga lang samantalang ang mga mahihirap nating mga kababayan ay yun pa ang may napakaraming mga anak, nagsisiksikan sa iisang maliit na barong-barong. Marami ang ating sisihin, sino? Ang Gubyerno? Tayo? O ang kumunidad natin kung saan isa sa mga humuhubog ng karamihan sa atin. Advocacy: Tulungan ang mga kakabaihan na hindi sila pahirapan ng mga asawa o ng mga kinakasama nila sa pagpaparami ng anak. Ang mga lalaking gustong magkaroon ng maraming lahi ay mag isip-isip naman. Mahalin ang mga kababaihan at hayaang magpahayag ng karapatang saloobin. They’re just daughters of Laban and wives of Jacob as the people look at them in a tradition and society that nurtured them. But we, as an agent of equal rights of women in our society, we look at the story as a paradigm to stop pushing women to a condition which humiliates them. Let us help them grasp their rights as human equal to everyone.
Ang Pambihirang Pananalig ng isang Ina. Mateo 15: 21-28
Sa isang Nayong, malapit sa dalawang siyudad ng Tero at Sidon lalawigan ng Funicia, ay mayroong mag-inang naninirahan sina Felomina at Nena. Maliit pa si Nena ng lisanin at maulila sa ama. Namatay ang tatay niyang si Tano dahil sa pakikipaglaban sa lupa nilang ninuno na ipinamana pa ng kanilang lahi na naagaw ng isang negosyante. Kung kaya’t si Nena ay mag-isang itanaguyod ng kanyang Ina. Palibhasa’y balo na ito ay marami naman ay gustong tumulong sa kanya at may nagbibigay sa kanya ng trabaho tulad ng, paglalaba at paglilinis ng bahay at binibigyan ng karampatang upa sa kanyang pagpapagal. Pinag-aral niya si Nena, iginapang sa kahirapan makapagtapos lamang ito. Noong maliit pa si Nena ay lagi niya itong inihahatid sa paaralan, dahil naroon ang pag-aalaga at pag-iingat ng isang ina. Pagkatapos nito ay balik siya sa trabaho at susunduin na lamang niya ito kapag uwian na at hapon na at umiikot ang buhay ng mag-ina sa ganitong sitwasyon. Nakatapos si Nena sa elementarya at humakbang siya sa sekondarya upang ipagpatuloy ang kaniyang pag-aaral, dahil maraming pangarap si Nena para sa kanyang inang si Felomina. Natuto na rin si Nenang pumasok at umuwing mag-isa, dahil abala na ang nanay niya sa trabaho, at isa pa medyo mataas na rin ang matrikula sa paaralan, kaya doble kayod si Felomina para sa kanyang anak na si Nena. Minsan ika-sampu at pitumpong minuto ng umaga ay biglang dumating ang kanyang kamag-aral sa bahay nila, at sinabi sa nanay niya na si Nena ay sinasapian ng masamang espiritu at nagwawala ito at nagpipiglas, dagliang iniwanan ni Felomina ang gawaing bahay at mabilis na nagtungo sa paaralan pinapasukan nito. Inabutan pa niyang ang kalagayan ng kanyang anak na tila baga’y wala ito sa sarili, nangingisay at parang kung ano ang nasa kanyang katawan. biglang nanlumo si Felomina dahil sa awa niya sa kanyang anak. Nawalan ng malay si Nena at sa tulong ng kanyang mga kamag-aral ay naiuwi siya sa kanilang tahanan. Hindi sumling sa isip ni Felomina na nagkaganon ang kanyang anak, kung kaya’t nagtanong tanong siya sa kanyang mga kanayon upang maghanap ng makagagamot sa sakit ng kanyang anak dahil madalas na itong magkaganito. Mayroong nakapagsabi sa kanya na sa kabilang bayan sa baryo Mabalasik ay may isang albularyo doon na nanggagamot Mang Nikanor ang ngalan nito kilala rin bilang isang Faith Healer, agad niya itong dinala roon at hindi siya nabigo at nakaharap nila si Mang Nikanor medyo matanda na at medyo kuba na ito. Gumaling si Nena at nakapagpatuloy ito sa kanyang pag-aaral, pero sandali lang ito at muli na naman umatake ang kanyang sakit at patuloy napinahihirapan ang kanyang katawan ng masamang espiritu, ang mga pangyayari ay nagpaulit-ulit lamang. Marami na din napagdalhan sa kanya at marami na rin silang nalapitang manggagamot at kahit sa sihensiya at bigo na paggalingin ito. Lumipas ang mga araw at panahon ay hindi siya gumagaling, hanggang isang araw ay may nabalitaan si Felomina na mayroon raw dayuhan na manggagamot sa malapit nilang Nayon at nanggaling raw ang taong ito sa kabilang lalawigan sa gawing hilagang kanluran. Kaya minabuti niyang pumasyal doon upang makita ang taong ito may nakapasabi na nasa plaza ito at ang pangalan niya ay Pepe isang manggagamot kaya’t agad siyang lumapit subalit ganun na lamang ang kanyang kinahinatnan nang tanggihan siya nito at hindi paniwalaan sa kanyang sinasabi, dahil sa kanyang suot at duster at maruming katawan dahil sa layo ng kaniyang nilakbay na para bagang, gusgusing aso, at kinutya pa siya nito na parang aso dahil sunod siya ng sunod na parang nag-aabang ng ihahagis na buto, subalit sa kabila ng insultong inabot niya, hindi siya nawalan ng pag-asa na papansinin niya ito hanggang magmakaawa siya, dahil sa abalang inabot ni Pepe at matinding pagnanais ni Felomina na mapagaling ang kanyang anak na si Nena ay nakuha rin niya ang atensyon ni Pepe, lumambot ang puso niya dahil sa determinasyon nito, at pagpapakita ng kapakumbabaan at pagpapakita ng isang damdamin bilang isang ina at pagpapakita ng katatagan, kahit sa kabila ng pagsubok, pang-aalipusta sa kanyang pagkatao. Hindi siya nabigo at tuluyang gumaling ang kanyang anak at nakatapos ito sa pag-aaral niya.
Ang kwento ay naglalarawan ng matinding pananalig at pag-asam ng kagalingan ng isang anak. At pagtataguyod bilang isang huwarang ina. Ang mga tauhang ginamit ay pawang malaki ang ambag sa kamulatan at pagbabago sa lipunang Pilipino at pagpapakita ng isang kalagayan. Felomina-isang taong simbahan na namulat sa isang kalagayan feudal at kolonyal na sistema sa panahon ng rehimeng Marcos, nag-ambag ng buhay para sa pagbabago, ipinakita ang determinasyon bilang babae na kumilos at makilahok sa pagbabago. Nena- isang anak ng labandera at maggagawa sa pabrika, ng dahil sa hirap ng buhay ay napilitang magpakaputa at walang maayos na edukasyon. Mula sa kanta ni Herber Bartolome. Tano- isang magsasakang inagawan ng lupa ng asendero at nabaon sa utang dahil sa nagkasakit ang kaisa-isa niyang anak. Mula sa kanta ni Paul Galang. Mang Nekanor- isang albularyo na pinatay dahil sa pagkupkop niya sa mga taong naghahanap ng pagbabago sa lipunan. Pepe- isang bayani na nag-alay ng buhay para sa bayan.
Sa nakalipas na kasaysayan ng Lumang Tipan ang lupain ng Canaan ay ang lupang ipinangako ni Yahweh sa mga taga Israelita na naalipin sa Egepto. Ang Canaan ay lupaing mayaman, malawak at sagana sa lahat ng bagay. Ito ay lupain ng mga Cananeo, Heteo, Amoreo, Perezeo, Heveo at Jebuseo lupaing kinubkob ng mga Israelita. Maraming tanong sa pag-uusap ni Hesus at ng Babaing Cananea, Bakit niya ito itinulad sa isang tuta? Bakit napakababa ng tingin ni Hesus sa Cananea? Si Hesus ba ay Biktima ng exclusivism ng lahi nila? At malakas ang racial na pagtatange? O isang pagsubok ito sa babaing Cananea upang tingnan ang kanilang pinagmulan bilang Hudyo at Cananeo? Sa kasalukuyang panahon ay maraming ganitong pangyayari kahit sa loob ng ating iglesya at lipunan, ang mga babaing marginalized mga babaing biktima ng pangyayari sa lipunan na minsan kinakalimutan suriin ang kalagayan at itinatange na pinakamababang tao. Katulad ng mga puta, mga taong kinalimutan at iniwaksi ng lipunan at mga palaboy
Ang Aking Paninindigan Sa Estorya Ang estorya ay pagpapakita ng isang pananaw ng hindi tamang pagtrato bilang isang tao. Dahil sa kanyang uri at kultura, aking pinaninindigan na Tigilan na ang pagtatange ng uri at kasarian!! Ipaglaban ang karapatan bilang babae at bilang Tao!
She is a Moabite woman, whom Kilion, son of Elimelech and Naomi, married. Marriages with Moabites were not specifically forbidden by the law (Dt. 7:1, 3) though Moabites were not allowed in the congregation of the Lord to the tenth generation (Dt23:3 Ne 13: 1-3) .It is not stated how long the family was in Moab before Elimelech died, and it is not clear also whether the sons (million and Mahlon) lived in Moab for ten years or were married for ten years before their deaths. For a woman to be “left without” her husband and “her…sons” was serious enough in her own community, but in another land she would be in desperate straits. It was only natural that Naomi’s thoughts would turn to her homeland at such a time. Naomi heard that the Lord “had come to the aid of” his people in Canaan, so she made preparations to return to Judah. Orpah and Ruth did not question their duty to accompany their mother- in -law, though it meant leaving their own land. Apparently the party had not traveled far on the road to Judah when Naomi realized the difficulties that faced her daughters- in -law. Therefore she released them from all obligations to her by encouraging them to return to their “mother’s home”. As returning to their “father’s home” would have been more usual, the reference here is probably to the women’s quarters of the home where comfort would be forthcoming and preparations for another marriage initiated. Naomi’s parting wish was that the Lord would show “kindness” to her daughters –in- law as they had shown to her. She also expressed the hope that her daughters- in- law would find rest in the home of another husband. These words refer to the security that marriage gave a woman, not to freedom from work. Both Orpah and Ruth refused to be separated from her. Naomi attempted to show her daughters –in-law the irrationality of their determination to remain with her. The verse eleven (11) assumes the law of levirate marriage, this law (Dt 25: 5-10) provided for the marriage of a childless widow to a brother-in-law. If the daughters –in-law went with Naomi, as foreigners there would be little or no hope for them to remarry and have homes of their own. She reminded them that she was not pregnant with sons who, as the younger brother of Mahlon and Kilion would be obligated to marry their widowed sisters-in-law. According to their levirate law, she was too old to find a husband, and even if she did find one and married that same night, it would be asking too much for them to wait till her sons were grown in order to marry them. They are young and could remarry and find happiness and security in their homeland. The daughters -in- law wept because of the hopeless situation Naomi has described to them, Orpah then took leave of her mother-in-law with a parting kiss. Orpah has frequently been described as unfeeling because she deserted Naomi.
The Unspoken story of Orpah
Buhat si Orpah sa marangal na pamilya, kilala sa lipunan, relihiyoso, mapagmalasakit sa kapwa at mapagmahal sa bayan., edukada at sibilisadong babae. Maunlad ang bayan ng Moab kaya’t dito napadpad ang pamilya ni Naomi ng lisanin ang kanilang bayan na dumaranas ng kahirapan. Nabighani si kilion kay Orpah, ang isa sa dalawang anak ni Naomi. Subalit ayaw sa kanya ni Orpah dahil batid niya na di sang-ayon ang batas ng mga Israelita na makapag-asawa ng labas sa lahi nito. Mahal na mahal ni Kilion si Orpah kaya’t ginawa niya ang lahat magustuhan lamang siya ng babae. Isa dito ang pagtalikod sa kanyang Diyos at sa kultura ng bansa niya. Malaki ang paghadlang ni Naomi sa ginawa ni Kilion na pagpapakasal kay Orpah, subalit wala naman siyang magawa.. Hindi naging maganda ang pagsasama ng magbiyenan lalo’t may isa pa itong manugang na katulad niyang Moabita , tinalikuran ang kanyang Diyos at sariling bayan ng dahil din sa pag-ibig.Naging miserable ang buhay niya sa piling ng biyenan at ng bilas lalo’t paborito nito si Ruth , dahil siya’y sunud-sunuran sa nais ni Naomi . Binawian ng buhay ang mga anak ni Naomi, sa kabila man ng ipinakita ni Naomi ,nanaig pa rin ang magandang kalooban niya ,hindi iniwan ang biyenan.Nabigla siya ng isang araw ay magbalot ito at handang lisanin ang Moab, dahil nabalitaan na ang kanyang bayan ay pinagpapala na ng Diyos . Naalala niya na kaya lumisan ang mga ito sa sariling bayan ay dahil sa ayaw nitong maranasan ang kahirapan , dala-dala ang yaman nilisan ang sariling bayan at ngayon ay nasa paghihirap ng buhay at kalooban ay muling naalala ang bayang sinilangan. Tinupad pa rin ni Orpah ang kanyang tungkulin sa biyenan ,sinamahan niya ito sa paglalakbay.Nabatid ni Naomi ang ganda ng kalooban ng manugang kahit di siya naging mabuting magulang, handa siyang dumamay agapayan at samahan kahit maiwan ang pamilya nito. Dahil maraming mga bagay ang di nila napagkasunduan hindi mapayapa si Naomi na makasama si Orpah, batid niya na may paninindigan si Orpah di kayang diktahan o pasunurin sa ano mang kanyang naisin .Kaya’t sinabi niya ang mga bagay na may kinalaman sa kultura ng mga israelita , katulad ng batas ng Levirate Marriage, ang maliit na pag-asa na makapag-asawa pang muli at magkaroon ng sariling pamilya dahil sa silay mga dayuhan sa kanyang bayan. Naunawaan ito ni Orpah sapagkat kagaya ng kanyang biyenan ang loyalty niya ay nasa kanyang Diyos at bayan .Tinanggap niya ang pangaral ng biyenan;sinunod ang dikta ng kalooban nagdesisyon sa sarili, Nagmano at hinagkan ang biyenan, bilang tanda ng paggalang at pagsunod sa matanda . Binasbasan siya ni Naomi kaya’t magaan sa kalooban ang ginawa niyang pagbalik sa sariling bayan. Malaya siyang nakapamuhay, nagkaroon ng sariling pamilya, happy and content in her own country and fellow countrymen..
My Advocacy
Loyalty to her god.
In ancient times it was believed that a deity had power only in the geographical region occupied by his or her worshipers. Thus to leave one’s land meant separation from ones god. So by returning to her land she returned to her god.
Close Family Ties and Love for her country
Separation and renunciation to her people were not total.
Obedient to Naomi’s wishes
In our context today many wishes to go in greener pasture, they are willing to do everything for the sake of going abroad. But the truth is even how successful you are in a foreign land you are still a stranger and doesn’t belong.
MOAB (Heb. moav, seed). The land of the Moabites. Moab was bounded on the west by the Dead Sea, on the east by the desert, on the north by the Arnon, and on the south by Edom.
ORPAH (Heb. orpah, neck, i.e. stubbornness). A Moabite woman whom Kilion, son of Elimelech and Naomi, married. She loved her mother-in-law, but kissed her good-by and remained in Moab, while Ruth, Naomi's other daughter-in-law, stayed with her (Ruth 1:4, 14; 4:9-10).
Luz H. Quilop Bachelor of Theology IV Text: Genesis 39: 1-20 Potiphar’s Wife – the wife of a prosperous and influential Egyptian. She was an irresistible, intelligent and has a very strong will power. Potiphar – high officer of Pharaoh and a wealthy man. Joseph – handsome young slave; Hebrew Egypt times: In the ancient world, Egypt was considered the world’s breadbasket. Egypt was a site of many impressive building projects that were completed at tremendous human costs. Ang asawa ni Potiphar ay walang nakatalang pangalan. Tanging ang nababasa natin sa ating mga Bibliya ay “asawa ni Potiphar”. Kaya naman naisipan kong bigyan siya ng magandang pangalan. ANGELIKA. Samahan ninyo ako sa aking paglalakbay diwa sa kwento ni Angelika, kasama sina Potiphar at Jose. Si Angelika ay nagmula sa pamilyang may kaya. Lumaki siyang natutugunan ang lahat ng kanyang pangangailangan, nasusunod ang lahat ng gusto niya. Mula sa kanyang pagdadalaga ay kitang kita sa kanya ang kaakit-akit na kagandahan. Kaya naman marami ang nanliligaw sa kanya. Ngunit ang hindi alam ni Angelika na siya ay ipinagkasundo pala ng kanyang mga magulang kay Potiphar. Labag man sa kanyang kalooban, siya ay sumunod sa kanyang mga magulang. Si Potiphar ay malayong mas matanda kay Angelika ng sampung taon. Kaya naman, ganoon na lamang ang pagmamahal ni Potiphar sa kanyang asawa. Subalit dumating ang panahon na labis itong nagging abala sa pag-aasikaso sa kanyang mga naglalakihang negosyo sa iba’t ibang lugar, at nakaligtaan niya ang kanyang tungkulin bilang asawa. Sunod sunod ang mga meeting na kanyang dinadaluhan, madalas ay isang lingo na siya ay nawawala. Kaya naisipan niyang kumuha ng mangangasiwa at mapagkakatiwalaan niya sa kanyang sambahayan. At ito ay si Jose. Si Jose ay makisig at matipuno ang pangangatawan, malayong mas bata kaysa kay Potiphar. Matuling lumipas ang mga araw, si Jose ay nagging abala sa kanyang mga trabaho, samantalang si Potiphar ay abala sa mga pulong na kanyang dinadaluhan, at halos ang nagkakasama at nagkikita sa araw-araw ay si Jose at Angelika. Sa ganitong pagkakataon ay hindi nila maiwasan ang isa’t isa, hanggang sa mahulog ang loob ni Jose at hindi maiwasan na maakit siya sa kagandahan ni Anelika. Isang araw, wala si Potiphar, sila ay nagkaroon ng pagkakataon na makapg-usap ng maayos. Nasabi ni Jose ang kanyang damdamin, at sinamantala ni Jose ang pagkakataon dahil wala si Potiphar. Sinamantala din niya ang kahinaan ni Angelika dahil sa pangungulila sa kanyang asawa. Isang buwan na halos silang hindi nagsasama dahil sa kaabalahan ni Potiphar. Kaya naman nagawa ni Jose ang lahat ng kanayang gusto kay Angelika. Binigyan ni Jose ng atensyon si Angelika upang makuha niya ang kanyang gusto. Samantalang si Angelika ay naghahanap lamang ng atensyon. Inabuso ni Jose ang pangangailangan at kahinaan ni Angelika, napara bang si Angelika ay isang gamit lamang. Naramdaman ni Angelika ang pang-aabuso ni Jose kaya’t pilit siyang gumagawa ng paraan upang makaiwas kay Jose. Subalit binantaan siya ni Jose, na kung hidi siya papaya sa kagustuhan nito ay sasabihin niya kay Potiphar na inakit siya nito. Dahil dito, nagplano at pinaghandaan ni Angelika ang pagganti kay Jose. Gusto niyang iganti ang pananakot nito sa kanya, at makuha ang karapatan niya na pamahalaan ang kanyang pamamahay bilang asawa ni Potiphar. Isang araw, inakit ni Angelika si Jose at napapansin niya na umiiwas ito sa kanyang. Ngunit hindi niya tinantanan. Muli niya itong inakit, ngunit tumakbo si Jose, hangga’t kaya niya umiwas ay ginawa niya. Pero hindi siya nagtagumpay dahil ang kanyang balabal ay nahablot ni Angelika. Ganoon na lamang ang pag-iwas ni Jose dahil ang araw na ito ang pagdating ni Potiphar. Nagtagumpay bas a kanyang plano si Angelika? Tagumpay siya dahil ginamit niya ang balabal ni Jose na kanyang nakuha para makaganti siya. At noong nagsumbong siya sa kanyang asawa, kaagad siyang pinakingganat pinaniwalaan. bilang asawa, wala ba syang karapatan para mangasiwa sa sambahayan? at sa ilan nilang mga negosyo? Bakit kailangang si Jose pa ang mangasiwa? bakit si Jose pa ang bibigyan ng kapangyarihan, dahil ba sa ito ay isang lalake? hindi sa lahat ng pagkakataon ay mas mahusay ang lalake. May mga bagay din na kayang gawin ng babae katulad ng pangangasiwa sa kanyang sariling sambahayan. May naidulot ba ang ginawa ni Angelika? Meron. 1. Dahil ang panahon ni Potiphar ay naibalik sa kanya. 2. Nabigyang pansin ang kanyang karapatan bilang asawa. 3. Ikinulong si Jose. Advocacy: 1. Ang panahon ay napakahalaga sa mag-asawa. Hindi ito kayang pantayan ng salapi. 2. May tendency na masira ang relasyon kung kulang o walang panahon sa isa’t isa. 3. Ilan kaya ang katulad ni Angelika? Ang pinapakinggan ang boses at may matapang na loob para maibalik ang atensyon ng kanyang asawa. 4. Ang pangalan ay napakahalaga para sa pagkakakilanlan sa isang tao. Hindi laging nakakabit sa pangalan ng kanyang asawa.Halimbawa asawa ni Congressman Ramirez, hindi ba pwedeng tawagin sa sarili nyang pangalan? Kagaya sa asawa ni Potiphar, hindi man lang naitala ang kanyang pangalan. Si Potiphar ang laging nakikilala.
BIBLE AND FEMINISM Mrs Lizette Tapian-Taquel The Woman at the Well –a Burden bearer? John 4:1-42
Paunang Salita The village of Sychar where Jesus met the Samaritan woman was by Jacob's Well and was located near Mount Gerizim, the site of the Samaritan temple, Samaria's holy place. The Jews and the Samaritans were both claimed to be true descendants of the nation of Israel. Samaritans descended from the northern kingdom of Israel while the Jews descended from the southern kingdom of Judah. The Jews believed Jerusalem was the only true place of worship while the Samaritans located the true place of worship at Mt. Gerizim. In 128 BC, the Jews destroyed the Samaritan temple at Mt. Gerizim. While the actual reasons for the hatred between the two groups is not known, though it is known that the Jews believed the Samaritans were not pure from a religious viewpoint due to mixed marriages. Passages which provide a perspective on the historical racial hatred and tensions between the Jews and the Samaritans are: II Kings 17:21-41; Ezra 4; and Nehemiah 4. Samaria was the northern kingdom of Israel. The "Jews" were descended from the returned exiles of the southern kingdom of Judah. I and II Kings provide the history and story of these two kingdoms which developed after the death of Solomon.
The narrative runs immediately in a setting where Jesus left Judea and went back to Galilee; on his way there he had to go through Samaria. In Samaria he came to a town named Sychar, which was not far from the field that Jacob had given to his son Joseph. Jacob’s well was there, and Jesus, tired out by the trip, sat down by the well. It was about noon. A Samaritan woman came to draw some water. . . . . John 4:3-8.
Nilalaman Sa kuwento hindi lantarang ipinakilala o nabanggit ang pangalan ng babae. Hinango ng may akda ang panagalan na kung saan dalawang beses na pagkasabing ipinangalan: 1.) babaeng taga Samaria; 2.) at babaeng Samaritana. Ito rin ay ipinakahulugan sa dalawang bagay: Una, ang pagka-nationalismo at pangalawa, ang kanyang relihiyon. Mag-pagayun paman mas maganda kung mabigyan natin ng pangalan and babae sa balon. Sa ayaw at sa gusto ninyo pangalanan natin siyang “Si Sabel”
Ang kuwento ni Sabel sa Bibliya ay maigsi at pangkaraniwang kumpara sa mga kuwento na alam natin subalit kakaiba siya sa mga kuwento kapag itoy’ naintindihan natin.
Si Sabel ay masayahing bata, palakaibigan sa kapwa niya mga bata. Masunurin din siyang anak hindi nga lamang nakatungtung sa mataas na paaralan sanhi ng kulturang sinisunod; hindi nila ugaling turuan ang mga babae sa publikong kaparaanan. Nang magdadalagana, nababanaag mo ang hugis ng kanyang pangangatawan, may pagka-morena, balingkinitan, seksi may dimple sa magkabilang pisngi hawig ni Marimar sa biglang tingin lalo na kung malapitan. Ang mga magulang ni Sabel ay pangkaraniwang mamamayan. Ang kaniyang ama ay empleyado sa malawak na taniman ng trigo sa mismong lugar nila. Pagsusumikap at tiyaga ang puhunan ng kaniyang ama upang mabuhay ang kaniyang pamilya. Minsan may kasama pang overtime para madagdagan lang ang kinikita. Bagamat may magka-ibang pagtingin sa kanya ng kanyang ama at ina. Hindi nga naman siya masyadong pinapansin ng kanyang ama sapagkat mas matimbang ang pagtingin sa tatlo pa niyang mga kapatid na lalake. Siya ang pangalawa sa limang magkakapatid. Mas malapit nga lang ang damdamin ng kanyang ina sa kaniya. Mula ng pagka-bata nakagawian ng kanyang nanay na turuan siya kung ano ang tama o mali, at ang higit sa lahat ay ang batas ng “Mosaic Law” na kanilang kinikilala, na kung saan lingid sa kaalaman ng kanyang ama.
Bago pa man magdalaga si Sabel naisalang na siya sa kasunduan pag-aasawa (match making) ng kanyang ama sa pamilyang may kaya. Sa murang edad ni Sabel wala sa kamalayan ang mga nagyayari sa buhay niya. Basta para sa kaniya gusto niyang makatulong sa kanyang mga magulang lalung-lalo na sa mga gawaing bahay. Noong maglabing-anim palang si Sabel dumating ang di inaasahang pagsubok sa buhay niya. Namatay ang kanilang tatay bunga ng intensiyunal na pagpatay sanhi ng pagka-inggit sa puwesto sa trabaho. Dumanas ng kalungkutan at kakulangan sa pamilya ni Sabel. Sapilitang magbanat ng buto ang nakatatanda niyang kapatid para kumita subalit hindi parin sapat ito para sila ay mabuhay. Samantalang ang kanilang ina ay tigib pa rin sa kalungkutan hindi na mai-concentrate ang pangunguna sa pamilya. Ito’y hindi lingid sa kaalaman ni Sabel, lubha rin siyang nabahala sa mga nagaganap una sa kanilang ina. Kung hindi na nga nila maasahan ang kanilang ina sino pa ang puwede nilang asahan? Sumagi sa isipan ni Sabel ang kasunduan ng kanilang magulang, “puwede na akong makiasawa” aniya. Ramdam na ramdam ni Sabel kung anu ang susuungin buhay bilang may asawa sa murang katawan dahil lamang maibsan ang kakulangan sa pamilya at buhayin ang mga maliliit pa niyang mga kapatid. Hindi pa man naidadaos ang kanilang kasal ni Menardo tuluyan nang iniwan sila ng kanilang nanay dahil sa matinding pagdadalamhati napabayaan ang katawan hanggang ito’y nagkasakit ng malubha, at ito ang sanhi ng kaniyang pagkamatay.
Pagkatapos ng isang buwan ikinasal si Sabel kay Menardo. Sa unang araw, dama ni Sabel ang kasiyahan dahil matutupad na ang kaniyang pangarap na makatulong sa kaniyang mga maliliit pang kapatid. Sa una maganda naman ang samahan at takbo ng pamumuhay nilang mag-asawa. Naging responsableng asawa si Menardo sa kanya. Natutulunangan niya ang kaniyang mga kapatid kahit papaano. Lumipas ng dalawang taon nagkaroon na rin ng sunod-sunod na bunga ng kanilang pagsasamahan. Subalit tila nag-iba ang ihip ng hangin nang isang gabi umuwing lasing mainit ang ulo si Menardo at pinagbibintangan si Sabel na kumuha sa kaniyang itinatagong mamahaling alahas. Hanggat humantong ito sa madalas nilang hindi pagkakaunawaan at kadalasan sisasaktan siya ni Menardo. At sinusumbatan siyang palagi dahil sa mga tulong na ibinibigay sa kaniyang mga kapatid. Nilulon na lamang ni Sabel ang kaniyang galit at sama ng loob, at isinasanguni na lamang niya kay Yahweh ang lahat. Isang araw nabigla na lamang si Sabel ng ibinalita sa kaniya na napatay ang kaniyang asawa sa inuman. Hindi alam ni Sabel ang kaniyang saloobin kung matuwa siya o malungkot dahil sa nangyari, “marahil kalooban ito ni Yahweh,” aniya.
Hindi pa man naibabang luksa ang kaniyang nasirang asawa ito na ang mga matatanda sa kapulongan kasama ang mga magulang ng pangalawang nakababatang kapatid ti Menardo na si Rafael. Siya’y matipuno palibhasa nasanay sa pakikipagdigma sa armada ng Samaria. Ipinaalam ang alituntunin ng kultura at batas nila na maipatupad na maaring isa Sa kapatid na binata ng yumao ang puwedeng papalit bilang maging asawa nito. Ito’y medyo kahawig sa sinasabi nilang “Levirate marriage” kanya nga lamang sa batas na ito yun lamang asawang hindi nagkakaanak. Tanggap na rin ni Sabel, aniya, “matutunan ko rin siyang mahalin bilang ama ng aking mga at aming magiging anak.” Pero hindi ata sinang-ayunan ng tadhana, ilang buwan lang ang nakalipas sumakabilang buhay si Rafael sanhi ng pagtatanggol sa hangganan dahil may gustong pumasok na mga tulisan. Sa kasawiang palad siya lamang ang napatay sa pagtugis sa mga tulisan.
Nagdamdam si Sabel sa pangyayaring yun, ngayon pa na unti-unti na niyang nauunawaan ang kaniyang pagkababae, bilang isang ina. Subalit hindi pa rin nagtatapos ang yugto ng kaniyang buhay, dahil pagkatapos na pagkatapos na magbabang luksa si Sabel, namanhikan kaagad and isa sa malapit na kamag-anak ng nasirang Rafael. Si Leonardo, mukhang mabait pero taliwas sa inaasahan ni Sabel na magiging katuwang sa buhay sapagkay haolos dila na lang niya ang walang latay. Hindi lang irresponsibiulidad, seloso, at nangmamaltrato pa. Kaya nakapagdesisyon siya na kausapin muna upang maayos lahat na kung gagawin pa niya ito ay hihiwalayan na niyang tuluyan. Subalit walang nagyari sa pag-uusap kundi lalong lumala pa. Hindi na natiis ni Sabil ang ganitong pasakit sa buhay kaya ipinasya niyang hiwalayan si Leonardo at walang nakapigil sa kanya. Masakit man sa kalooban niya ito dahil may iniwan siyang dalawang anak nila ni Leonardo pero kailangan niyang gawin, dahil hindi na niya kakayanin pa ang hirap. Suko hanggang langit ang hirap na dinanas ni Sabel sa kaniya. Ipinasasa-Diyos na lang niya ang lahat.. Sakbibi ni Sabel ang mga karanasan taglay na naglalaro sa kaniyang isipan. “Papaano mabubuhay ang aking mga anak? Baka matulad ako kay ina na hindi nakayanan ang pagsubok, ah, hindi dapat mangyari muli sa akin ‘to,” aniya.
Dahil may likas na ganda si Sabel at ito’y di niya maaring maitago, marami paring nag-aalok ng kanilang pag-ibig sa kaniya. Si Adonis, bunsong anak sa kapatid ng kaniyang ina. Mas bata siya ng sampung taon kay Sabel. Simpleng magdala pero astang me nalalaman sa buhay, matured na ang pag-iisip. Nag-alala si Sabel baka mag-alangan sa kaniya si Adonis kapag sila’y magsama na dahil sa malaking agwat ng kanilang edad. Minsan, palihim na humarap sa salamin si Sabel at tinitigan mabuti ang kabuan ng kanyang mukha at katawan, napangiti siya sa sarili habang unti-unti niyang sinusuklay ang kaniyang natural na buhok at inaayos ang mukha at sinubukang umikot unti-unti sa harap ng salamin, lalo siyang napangiti sa sarili para bagang may pag-asa na lumukob sa buo niyang katauhan. At aniya, “maganda’t bata pa naman ako puwede pa, kailangan lang maiayos ko ang aking sarili hindi na pa naman ako alanganin para kay Adonis.”
Hindi siya nagkamali naging mabuting asawa si Adonis sa kaniya, malambing, responsable, mapagmahal sa kanya at sa mga anak ng kaniyang mga naunang napangasawa. Ang nararanasan ngayon ni Sabel na kasiyahan sa buhay ay hindi niya naranasan ni kailanman sa mga nagdaang naging asawa niya. Walang kasing katulad ang kabutihan ni Adonis sa kaniya at sa mga anak niya. Minsan sila’y magkatabi sa higaan, naibulong ni Sabel kay Adonis; “sana hindi na magwawakas itong kasiyahan natin dalawa, kapag mawala ka pa sa akin ewan ko na, saan kaya kita hahanapin” aniya.
Nagtagal pa ng tatlong taon ang kanilang pagsasama, subalit hindi nagbago bakus napamahal masyado si Adonis kay Sabel. Subalit lubhang madamot ang tadhana para kay Sabel. Sapagkat naglahong bigla si Adonis ni walang balita kung saan siya napadpad. May haka-haka ang mga tagaroon na baka sinalvage siya dahil may malaking halaga siyang hawak na ididiposito sa banko. Ang pagkawala ni Adonis sa buhay ni Sabel ay kasabay naman ang paglaho ng lahat ng kaniyang pahangarap sa buhay. Lupaypay at halos wala ng lakas si Sabel upang harapin ang buhay niya at ang kaniyang pamilya na kung saan lumalaki na ang kaniyang pitong anak. Pagdating ng dapit hapon na-kaugalian niyang sinsalubong si Adonis buhat sa pinto ng kanilang bahay at ipinaghahanda ng mameryenda o pagkain kasi alam niyang pagod sa trabaho. Ano pa nga ang sasalubungin niya? Wala na si Adonis at wala na rin ang mahigpit na yakap at matamis na halik kapag siya’y dumarating na sinasalubong niya. Ang magagawa na lamng ni Sabel ay umupo sa isang sulok malapit sa bintana at siya’y nakatingin sa malayo na para bagang may hinihintay na kung sinong darating pa.
Pagkalipas ng ilang buwan paubos na ang naipon nila kaya kailangan niyang gumawa ng paraan para buhayin ang walo niyang anak. Sinubokan niyang mamulot ng mga nalaglag na trigo sa mga nag-anihan. Tiniis niya ang sikat ng araw sa gitna ng malawak na bukirin na hindi naman niya dati ginagawa pero wala siyang ibang paraan upang may magiling at maisaing man lang. Pero sa kaniyang pag-uwi napansin siya ng isang mayamang negosyante na may kalayuan din sa kanilang bahay, medyo nagkasalubong ang kanilang paningin at sabay silang ngumiti sa isa’t-isa. Walang malisya kay Sabel ‘yon na nangyayi, bagamat ang hindi inaasahan ni Sabel ay dinalaw siya nitong negosyante si Miguel sa isang gabi, at nangako na tutulungan siya. Hindi lang minsan siyang dinalaw kundi maraming beses. At tuwing dadalaw si Miguel nag-iiwan ito ng malaking halaga para sa kaniya. Hanggang dumating ang isang araw unti-unti ng nahulog ang loob ni Sabel Kay Miguel. Bagamat alam ni Sabel na may asawa’t pamilya si Miguel pero wala na siyang magagawa marahil sa matinding pangangailangan. Alam ni Sabel na hindi na Malaya si Miguel dahil may legal na pamilya. Subalit para kay Sabel pikit mata na lamang kung ano ang kahihinatnan nito ang mahalaga sa kanya ay mayroon siyang kanlungan o masasandigan upang mabuhay. Ngayon, anong masasabi natin kay Sabel?
Ang kuwento ni Sabel ay isang pagsasabuhay na kung saan makapagbigay ng kamulatan sa tagpong nakikipag-usap siya kay Jesus sa balon. May mga katanungan bakit tanghaling tapat pa siya mag-igib ng tubig samantalang puwede naman sa umaga o madaling araw, o dili kaya sa gabi? At bakit siya nakikipag-usap sa isang lalake at Hudyo pa? Na kung saan mahigpit na ipinagbabawal sa kanilang batas at kultura na kahit ang mag-asawa ay hindi puwedeng mag-usap sa publikong lugar. Mukha ngang mali si Sabel kung ito ang pinagbabasehan. Mayroon siyang nilabag na batas. O, baka naman may katuwiran din si Sabel. Sa oras na yon ng pag-igib ay oras ng walang matatao sa lugar at yun ang takdang oras para sa mga babaeng may kapintasan o mababang uri sa lipunan (marginalized). Katulad niya, ayaw ni Sabel na mapag-usapan, makutya o masita. Para makaiwas ay minamabuti niyang sa tanghaling tapat na lang siya umigib. Alam ni Sabel na mali ang sinuong relasyon kaya guilty siya sa sarili. Pangalawa, bakit nga ba nakikipag-usap siya sa isang lalake at Hudyo pa sa publikong lugar? Hindi ba siya puwedeng umiwas? O mayroon pa siyang hinahanap para sa kaniyang pangangailangan?
Sa kuwento hindi umiwas si Sabel bagkus humarap sinagot niya ang kahilingan ni Jesus na: “painumin mo ako” (v-7b) sa pamamagitan ng pangangatuwiran ng kaniyang pagkatao bilang babaing Samaritana at ang kanilang uri at religion. May sariling tiyolohiya si Sabel. Ito ang ipinansagut sa mga katanungan ni Jesus sa kaniya tungkol sa usaping panrelihiyon. Subalit hindi niya maipagkaila kay Jesus ang totoong kalagayan niya sa estado ng kaniyang buhay.
Mga Pagpapakasakit ni Sabel sa buhay (Struggles and pains): Kahirapan (poverty) -Alipin ng asawa Pagmamaltrato o pambubogbog -Hindi patas na pagtingin ng magulang Pagmamay-ari (property) -Loneliness Belongingness - Bilang isang Ina Walang kalayaan -Depresiyon Kalungkutan -Cultural and religious bound Patriarchal society -Ramdam ang pagtatakwil ng lipunan dahil sa uri Mababang uri ng babae (marginalized)
Advocacies: The life of Sabel describes a kind of woman/mother who is faithful to her husband and to God. Same as our Filipina women they meant to be a good and faithful wife regardless of situations and circumstances in life they encounter against their partners.
She portrait the kind of people in the society who is longing for things that could fill up the scarcity in life. Likewise, Job opportunities, food for the table, quality education, medical treatment or benefits and others. How many of our countrymen enjoying life today? Could we say that they are happy even no stable job or resources that could sustain their daily living? Probably no! That’s why sometimes we cannot blame our countrymen to go abroad to seek job opportunities and for the welfare of their families. Others prevail but most of them failed. Sabel breaks the silence of the women because she talked. Women must engage in dialogue. As Sabel did in discussion with Jesus. Meaning women should have equal rights with men. Sabel is a kind of people who is still seeking for justice: for those who suffered injustices; peace for those who suffered war or violence; Care for those who suffered maltreatment and oppression; strengths for those are weak; love for those who are unloved.
The water that being the starting point of the conversation between Jesus and Sabel represent cleasing, forgiveness that passes through transformation from being sinners to a transformed in Christ’ life.
Despite of many predicaments in life Sabel could able to face everything even it sacrifice her womaness, and dignity. Though she was not been successful in her marriage life but, the primarily achievement of Sabel was have known Christ as her Savior. She was evangelized by Jesus and became an evangelist. She introduced her community to "a man" whom they came to acclaim as "the Savior of the world" (John 4:42). Jesus liberated Sabel and awakened her to a new life in which not only did she receive but also gave. The Bible says she brought "many Samaritans" to faith in Christ (v. 39). If the men in John 1, were the first "soul winners," this woman was the first "evangelist" in John's gospel. Sabel was not just that she was a sinner or whatever she had, but she was a woman that empowered by her faith through Jesus. It was Jesus the One who empowered and offers her “living water” –water at the well of God that never shall run dry. It could able to quench the thirsting of every soul.
BIBLE AND FEMINISM Mrs Lizette Tapian-Taquel The Woman at the Well –a Burden bearer? John 4:1-42
Paunang Salita The village of Sychar where Jesus met the Samaritan woman was by Jacob's Well and was located near Mount Gerizim, the site of the Samaritan temple, Samaria's holy place. The Jews and the Samaritans were both claimed to be true descendants of the nation of Israel. Samaritans descended from the northern kingdom of Israel while the Jews descended from the southern kingdom of Judah. The Jews believed Jerusalem was the only true place of worship while the Samaritans located the true place of worship at Mt. Gerizim. In 128 BC, the Jews destroyed the Samaritan temple at Mt. Gerizim. While the actual reasons for the hatred between the two groups is not known, though it is known that the Jews believed the Samaritans were not pure from a religious viewpoint due to mixed marriages. Passages which provide a perspective on the historical racial hatred and tensions between the Jews and the Samaritans are: II Kings 17:21-41; Ezra 4; and Nehemiah 4. Samaria was the northern kingdom of Israel. The "Jews" were descended from the returned exiles of the southern kingdom of Judah. I and II Kings provide the history and story of these two kingdoms which developed after the death of Solomon.
The narrative runs immediately in a setting where Jesus left Judea and went back to Galilee; on his way there he had to go through Samaria. In Samaria he came to a town named Sychar, which was not far from the field that Jacob had given to his son Joseph. Jacob’s well was there, and Jesus, tired out by the trip, sat down by the well. It was about noon. A Samaritan woman came to draw some water. . . . . John 4:3-8.
Nilalaman Sa kuwento hindi lantarang ipinakilala o nabanggit ang pangalan ng babae. Hinango ng may akda ang panagalan na kung saan dalawang beses na pagkasabing ipinangalan: 1.) babaeng taga Samaria; 2.) at babaeng Samaritana. Ito rin ay ipinakahulugan sa dalawang bagay: Una, ang pagka-nationalismo at pangalawa, ang kanyang relihiyon. Mag-pagayun paman mas maganda kung mabigyan natin ng pangalan and babae sa balon. Sa ayaw at sa gusto ninyo pangalanan natin siyang “Si Sabel”
Ang kuwento ni Sabel sa Bibliya ay maigsi at pangkaraniwang kumpara sa mga kuwento na alam natin subalit kakaiba siya sa mga kuwento kapag itoy’ naintindihan natin.
Si Sabel ay masayahing bata, palakaibigan sa kapwa niya mga bata. Masunurin din siyang anak hindi nga lamang nakatungtung sa mataas na paaralan sanhi ng kulturang sinisunod; hindi nila ugaling turuan ang mga babae sa publikong kaparaanan. Nang magdadalagana, nababanaag mo ang hugis ng kanyang pangangatawan, may pagka-morena, balingkinitan, seksi may dimple sa magkabilang pisngi hawig ni Marimar sa biglang tingin lalo na kung malapitan. Ang mga magulang ni Sabel ay pangkaraniwang mamamayan. Ang kaniyang ama ay empleyado sa malawak na taniman ng trigo sa mismong lugar nila. Pagsusumikap at tiyaga ang puhunan ng kaniyang ama upang mabuhay ang kaniyang pamilya. Minsan may kasama pang overtime para madagdagan lang ang kinikita. Bagamat may magka-ibang pagtingin sa kanya ng kanyang ama at ina. Hindi nga naman siya masyadong pinapansin ng kanyang ama sapagkat mas matimbang ang pagtingin sa tatlo pa niyang mga kapatid na lalake. Siya ang pangalawa sa limang magkakapatid. Mas malapit nga lang ang damdamin ng kanyang ina sa kaniya. Mula ng pagka-bata nakagawian ng kanyang nanay na turuan siya kung ano ang tama o mali, at ang higit sa lahat ay ang batas ng “Mosaic Law” na kanilang kinikilala, na kung saan lingid sa kaalaman ng kanyang ama.
Bago pa man magdalaga si Sabel naisalang na siya sa kasunduan pag-aasawa (match making) ng kanyang ama sa pamilyang may kaya. Sa murang edad ni Sabel wala sa kamalayan ang mga nagyayari sa buhay niya. Basta para sa kaniya gusto niyang makatulong sa kanyang mga magulang lalung-lalo na sa mga gawaing bahay. Noong maglabing-anim palang si Sabel dumating ang di inaasahang pagsubok sa buhay niya. Namatay ang kanilang tatay bunga ng intensiyunal na pagpatay sanhi ng pagka-inggit sa puwesto sa trabaho. Dumanas ng kalungkutan at kakulangan sa pamilya ni Sabel. Sapilitang magbanat ng buto ang nakatatanda niyang kapatid para kumita subalit hindi parin sapat ito para sila ay mabuhay. Samantalang ang kanilang ina ay tigib pa rin sa kalungkutan hindi na mai-concentrate ang pangunguna sa pamilya. Ito’y hindi lingid sa kaalaman ni Sabel, lubha rin siyang nabahala sa mga nagaganap una sa kanilang ina. Kung hindi na nga nila maasahan ang kanilang ina sino pa ang puwede nilang asahan? Sumagi sa isipan ni Sabel ang kasunduan ng kanilang magulang, “puwede na akong makiasawa” aniya. Ramdam na ramdam ni Sabel kung anu ang susuungin buhay bilang may asawa sa murang katawan dahil lamang maibsan ang kakulangan sa pamilya at buhayin ang mga maliliit pa niyang mga kapatid. Hindi pa man naidadaos ang kanilang kasal ni Menardo tuluyan nang iniwan sila ng kanilang nanay dahil sa matinding pagdadalamhati napabayaan ang katawan hanggang ito’y nagkasakit ng malubha, at ito ang sanhi ng kaniyang pagkamatay.
Pagkatapos ng isang buwan ikinasal si Sabel kay Menardo. Sa unang araw, dama ni Sabel ang kasiyahan dahil matutupad na ang kaniyang pangarap na makatulong sa kaniyang mga maliliit pang kapatid. Sa una maganda naman ang samahan at takbo ng pamumuhay nilang mag-asawa. Naging responsableng asawa si Menardo sa kanya. Natutulunangan niya ang kaniyang mga kapatid kahit papaano. Lumipas ng dalawang taon nagkaroon na rin ng sunod-sunod na bunga ng kanilang pagsasamahan. Subalit tila nag-iba ang ihip ng hangin nang isang gabi umuwing lasing mainit ang ulo si Menardo at pinagbibintangan si Sabel na kumuha sa kaniyang itinatagong mamahaling alahas. Hanggat humantong ito sa madalas nilang hindi pagkakaunawaan at kadalasan sisasaktan siya ni Menardo. At sinusumbatan siyang palagi dahil sa mga tulong na ibinibigay sa kaniyang mga kapatid. Nilulon na lamang ni Sabel ang kaniyang galit at sama ng loob, at isinasanguni na lamang niya kay Yahweh ang lahat. Isang araw nabigla na lamang si Sabel ng ibinalita sa kaniya na napatay ang kaniyang asawa sa inuman. Hindi alam ni Sabel ang kaniyang saloobin kung matuwa siya o malungkot dahil sa nangyari, “marahil kalooban ito ni Yahweh,” aniya.
Hindi pa man naibabang luksa ang kaniyang nasirang asawa ito na ang mga matatanda sa kapulongan kasama ang mga magulang ng pangalawang nakababatang kapatid ti Menardo na si Rafael. Siya’y matipuno palibhasa nasanay sa pakikipagdigma sa armada ng Samaria. Ipinaalam ang alituntunin ng kultura at batas nila na maipatupad na maaring isa Sa kapatid na binata ng yumao ang puwedeng papalit bilang maging asawa nito. Ito’y medyo kahawig sa sinasabi nilang “Levirate marriage” kanya nga lamang sa batas na ito yun lamang asawang hindi nagkakaanak. Tanggap na rin ni Sabel, aniya, “matutunan ko rin siyang mahalin bilang ama ng aking mga at aming magiging anak.” Pero hindi ata sinang-ayunan ng tadhana, ilang buwan lang ang nakalipas sumakabilang buhay si Rafael sanhi ng pagtatanggol sa hangganan dahil may gustong pumasok na mga tulisan. Sa kasawiang palad siya lamang ang napatay sa pagtugis sa mga tulisan.
Nagdamdam si Sabel sa pangyayaring yun, ngayon pa na unti-unti na niyang nauunawaan ang kaniyang pagkababae, bilang isang ina. Subalit hindi pa rin nagtatapos ang yugto ng kaniyang buhay, dahil pagkatapos na pagkatapos na magbabang luksa si Sabel, namanhikan kaagad and isa sa malapit na kamag-anak ng nasirang Rafael. Si Leonardo, mukhang mabait pero taliwas sa inaasahan ni Sabel na magiging katuwang sa buhay sapagkay haolos dila na lang niya ang walang latay. Hindi lang irresponsibiulidad, seloso, at nangmamaltrato pa. Kaya nakapagdesisyon siya na kausapin muna upang maayos lahat na kung gagawin pa niya ito ay hihiwalayan na niyang tuluyan. Subalit walang nagyari sa pag-uusap kundi lalong lumala pa. Hindi na natiis ni Sabil ang ganitong pasakit sa buhay kaya ipinasya niyang hiwalayan si Leonardo at walang nakapigil sa kanya. Masakit man sa kalooban niya ito dahil may iniwan siyang dalawang anak nila ni Leonardo pero kailangan niyang gawin, dahil hindi na niya kakayanin pa ang hirap. Suko hanggang langit ang hirap na dinanas ni Sabel sa kaniya. Ipinasasa-Diyos na lang niya ang lahat.. Sakbibi ni Sabel ang mga karanasan taglay na naglalaro sa kaniyang isipan. “Papaano mabubuhay ang aking mga anak? Baka matulad ako kay ina na hindi nakayanan ang pagsubok, ah, hindi dapat mangyari muli sa akin ‘to,” aniya.
Dahil may likas na ganda si Sabel at ito’y di niya maaring maitago, marami paring nag-aalok ng kanilang pag-ibig sa kaniya. Si Adonis, bunsong anak sa kapatid ng kaniyang ina. Mas bata siya ng sampung taon kay Sabel. Simpleng magdala pero astang me nalalaman sa buhay, matured na ang pag-iisip. Nag-alala si Sabel baka mag-alangan sa kaniya si Adonis kapag sila’y magsama na dahil sa malaking agwat ng kanilang edad. Minsan, palihim na humarap sa salamin si Sabel at tinitigan mabuti ang kabuan ng kanyang mukha at katawan, napangiti siya sa sarili habang unti-unti niyang sinusuklay ang kaniyang natural na buhok at inaayos ang mukha at sinubukang umikot unti-unti sa harap ng salamin, lalo siyang napangiti sa sarili para bagang may pag-asa na lumukob sa buo niyang katauhan. At aniya, “maganda’t bata pa naman ako puwede pa, kailangan lang maiayos ko ang aking sarili hindi na pa naman ako alanganin para kay Adonis.”
Hindi siya nagkamali naging mabuting asawa si Adonis sa kaniya, malambing, responsable, mapagmahal sa kanya at sa mga anak ng kaniyang mga naunang napangasawa. Ang nararanasan ngayon ni Sabel na kasiyahan sa buhay ay hindi niya naranasan ni kailanman sa mga nagdaang naging asawa niya. Walang kasing katulad ang kabutihan ni Adonis sa kaniya at sa mga anak niya. Minsan sila’y magkatabi sa higaan, naibulong ni Sabel kay Adonis; “sana hindi na magwawakas itong kasiyahan natin dalawa, kapag mawala ka pa sa akin ewan ko na, saan kaya kita hahanapin” aniya.
Nagtagal pa ng tatlong taon ang kanilang pagsasama, subalit hindi nagbago bakus napamahal masyado si Adonis kay Sabel. Subalit lubhang madamot ang tadhana para kay Sabel. Sapagkat naglahong bigla si Adonis ni walang balita kung saan siya napadpad. May haka-haka ang mga tagaroon na baka sinalvage siya dahil may malaking halaga siyang hawak na ididiposito sa banko. Ang pagkawala ni Adonis sa buhay ni Sabel ay kasabay naman ang paglaho ng lahat ng kaniyang pahangarap sa buhay. Lupaypay at halos wala ng lakas si Sabel upang harapin ang buhay niya at ang kaniyang pamilya na kung saan lumalaki na ang kaniyang pitong anak. Pagdating ng dapit hapon na-kaugalian niyang sinsalubong si Adonis buhat sa pinto ng kanilang bahay at ipinaghahanda ng mameryenda o pagkain kasi alam niyang pagod sa trabaho. Ano pa nga ang sasalubungin niya? Wala na si Adonis at wala na rin ang mahigpit na yakap at matamis na halik kapag siya’y dumarating na sinasalubong niya. Ang magagawa na lamng ni Sabel ay umupo sa isang sulok malapit sa bintana at siya’y nakatingin sa malayo na para bagang may hinihintay na kung sinong darating pa.
Pagkalipas ng ilang buwan paubos na ang naipon nila kaya kailangan niyang gumawa ng paraan para buhayin ang walo niyang anak. Sinubokan niyang mamulot ng mga nalaglag na trigo sa mga nag-anihan. Tiniis niya ang sikat ng araw sa gitna ng malawak na bukirin na hindi naman niya dati ginagawa pero wala siyang ibang paraan upang may magiling at maisaing man lang. Pero sa kaniyang pag-uwi napansin siya ng isang mayamang negosyante na may kalayuan din sa kanilang bahay, medyo nagkasalubong ang kanilang paningin at sabay silang ngumiti sa isa’t-isa. Walang malisya kay Sabel ‘yon na nangyayi, bagamat ang hindi inaasahan ni Sabel ay dinalaw siya nitong negosyante si Miguel sa isang gabi, at nangako na tutulungan siya. Hindi lang minsan siyang dinalaw kundi maraming beses. At tuwing dadalaw si Miguel nag-iiwan ito ng malaking halaga para sa kaniya. Hanggang dumating ang isang araw unti-unti ng nahulog ang loob ni Sabel Kay Miguel. Bagamat alam ni Sabel na may asawa’t pamilya si Miguel pero wala na siyang magagawa marahil sa matinding pangangailangan. Alam ni Sabel na hindi na Malaya si Miguel dahil may legal na pamilya. Subalit para kay Sabel pikit mata na lamang kung ano ang kahihinatnan nito ang mahalaga sa kanya ay mayroon siyang kanlungan o masasandigan upang mabuhay. Ngayon, anong masasabi natin kay Sabel?
Ang kuwento ni Sabel ay isang pagsasabuhay na kung saan makapagbigay ng kamulatan sa tagpong nakikipag-usap siya kay Jesus sa balon. May mga katanungan bakit tanghaling tapat pa siya mag-igib ng tubig samantalang puwede naman sa umaga o madaling araw, o dili kaya sa gabi? At bakit siya nakikipag-usap sa isang lalake at Hudyo pa? Na kung saan mahigpit na ipinagbabawal sa kanilang batas at kultura na kahit ang mag-asawa ay hindi puwedeng mag-usap sa publikong lugar. Mukha ngang mali si Sabel kung ito ang pinagbabasehan. Mayroon siyang nilabag na batas. O, baka naman may katuwiran din si Sabel. Sa oras na yon ng pag-igib ay oras ng walang matatao sa lugar at yun ang takdang oras para sa mga babaeng may kapintasan o mababang uri sa lipunan (marginalized). Katulad niya, ayaw ni Sabel na mapag-usapan, makutya o masita. Para makaiwas ay minamabuti niyang sa tanghaling tapat na lang siya umigib. Alam ni Sabel na mali ang sinuong relasyon kaya guilty siya sa sarili. Pangalawa, bakit nga ba nakikipag-usap siya sa isang lalake at Hudyo pa sa publikong lugar? Hindi ba siya puwedeng umiwas? O mayroon pa siyang hinahanap para sa kaniyang pangangailangan?
Sa kuwento hindi umiwas si Sabel bagkus humarap sinagot niya ang kahilingan ni Jesus na: “painumin mo ako” (v-7b) sa pamamagitan ng pangangatuwiran ng kaniyang pagkatao bilang babaing Samaritana at ang kanilang uri at religion. May sariling tiyolohiya si Sabel. Ito ang ipinansagut sa mga katanungan ni Jesus sa kaniya tungkol sa usaping panrelihiyon. Subalit hindi niya maipagkaila kay Jesus ang totoong kalagayan niya sa estado ng kaniyang buhay.
Mga Pagpapakasakit ni Sabel sa buhay (Struggles and pains): Kahirapan (poverty) -Alipin ng asawa Pagmamaltrato o pambubogbog -Hindi patas na pagtingin ng magulang Pagmamay-ari (property) -Loneliness Belongingness - Bilang isang Ina Walang kalayaan -Depresiyon Kalungkutan -Cultural and religious bound Patriarchal society -Ramdam ang pagtatakwil ng lipunan dahil sa uri Mababang uri ng babae (marginalized)
Advocacies: The life of Sabel describes a kind of woman/mother who is faithful to her husband and to God. Same as our Filipina women they meant to be a good and faithful wife regardless of situations and circumstances in life they encounter against their partners.
She portrait the kind of people in the society who is longing for things that could fill up the scarcity in life. Likewise, Job opportunities, food for the table, quality education, medical treatment or benefits and others. How many of our countrymen enjoying life today? Could we say that they are happy even no stable job or resources that could sustain their daily living? Probably no! That’s why sometimes we cannot blame our countrymen to go abroad to seek job opportunities and for the welfare of their families. Others prevail but most of them failed. Sabel breaks the silence of the women because she talked. Women must engage in dialogue. As Sabel did in discussion with Jesus. Meaning women should have equal rights with men. Sabel is a kind of people who is still seeking for justice: for those who suffered injustices; peace for those who suffered war or violence; Care for those who suffered maltreatment and oppression; strengths for those are weak; love for those who are unloved.
The water that being the starting point of the conversation between Jesus and Sabel represent cleasing, forgiveness that passes through transformation from being sinners to a transformed in Christ’ life.
Despite of many predicaments in life Sabel could able to face everything even it sacrifice her womaness, and dignity. Though she was not been successful in her marriage life but, the primarily achievement of Sabel was have known Christ as her Savior. She was evangelized by Jesus and became an evangelist. She introduced her community to "a man" whom they came to acclaim as "the Savior of the world" (John 4:42). Jesus liberated Sabel and awakened her to a new life in which not only did she receive but also gave. The Bible says she brought "many Samaritans" to faith in Christ (v. 39). If the men in John 1, were the first "soul winners," this woman was the first "evangelist" in John's gospel. Sabel was not just that she was a sinner or whatever she had, but she was a woman that empowered by her faith through Jesus. It was Jesus the One who empowered and offers her “living water” –water at the well of God that never shall run dry. It could able to quench the thirsting of every soul.
BIBLE AND FEMINISM Mrs Lizette Tapian-Taquel The Woman at the Well –a Burden bearer? John 4:1-42
Paunang Salita The village of Sychar where Jesus met the Samaritan woman was by Jacob's Well and was located near Mount Gerizim, the site of the Samaritan temple, Samaria's holy place. The Jews and the Samaritans were both claimed to be true descendants of the nation of Israel. Samaritans descended from the northern kingdom of Israel while the Jews descended from the southern kingdom of Judah. The Jews believed Jerusalem was the only true place of worship while the Samaritans located the true place of worship at Mt. Gerizim. In 128 BC, the Jews destroyed the Samaritan temple at Mt. Gerizim. While the actual reasons for the hatred between the two groups is not known, though it is known that the Jews believed the Samaritans were not pure from a religious viewpoint due to mixed marriages. Passages which provide a perspective on the historical racial hatred and tensions between the Jews and the Samaritans are: II Kings 17:21-41; Ezra 4; and Nehemiah 4. Samaria was the northern kingdom of Israel. The "Jews" were descended from the returned exiles of the southern kingdom of Judah. I and II Kings provide the history and story of these two kingdoms which developed after the death of Solomon.
The narrative runs immediately in a setting where Jesus left Judea and went back to Galilee; on his way there he had to go through Samaria. In Samaria he came to a town named Sychar, which was not far from the field that Jacob had given to his son Joseph. Jacob’s well was there, and Jesus, tired out by the trip, sat down by the well. It was about noon. A Samaritan woman came to draw some water. . . . . John 4:3-8.
Nilalaman Sa kuwento hindi lantarang ipinakilala o nabanggit ang pangalan ng babae. Hinango ng may akda ang panagalan na kung saan dalawang beses na pagkasabing ipinangalan: 1.) babaeng taga Samaria; 2.) at babaeng Samaritana. Ito rin ay ipinakahulugan sa dalawang bagay: Una, ang pagka-nationalismo at pangalawa, ang kanyang relihiyon. Mag-pagayun paman mas maganda kung mabigyan natin ng pangalan and babae sa balon. Sa ayaw at sa gusto ninyo pangalanan natin siyang “Si Sabel”
Ang kuwento ni Sabel sa Bibliya ay maigsi at pangkaraniwang kumpara sa mga kuwento na alam natin subalit kakaiba siya sa mga kuwento kapag itoy’ naintindihan natin.
Si Sabel ay masayahing bata, palakaibigan sa kapwa niya mga bata. Masunurin din siyang anak hindi nga lamang nakatungtung sa mataas na paaralan sanhi ng kulturang sinisunod; hindi nila ugaling turuan ang mga babae sa publikong kaparaanan. Nang magdadalagana, nababanaag mo ang hugis ng kanyang pangangatawan, may pagka-morena, balingkinitan, seksi may dimple sa magkabilang pisngi hawig ni Marimar sa biglang tingin lalo na kung malapitan. Ang mga magulang ni Sabel ay pangkaraniwang mamamayan. Ang kaniyang ama ay empleyado sa malawak na taniman ng trigo sa mismong lugar nila. Pagsusumikap at tiyaga ang puhunan ng kaniyang ama upang mabuhay ang kaniyang pamilya. Minsan may kasama pang overtime para madagdagan lang ang kinikita. Bagamat may magka-ibang pagtingin sa kanya ng kanyang ama at ina. Hindi nga naman siya masyadong pinapansin ng kanyang ama sapagkat mas matimbang ang pagtingin sa tatlo pa niyang mga kapatid na lalake. Siya ang pangalawa sa limang magkakapatid. Mas malapit nga lang ang damdamin ng kanyang ina sa kaniya. Mula ng pagka-bata nakagawian ng kanyang nanay na turuan siya kung ano ang tama o mali, at ang higit sa lahat ay ang batas ng “Mosaic Law” na kanilang kinikilala, na kung saan lingid sa kaalaman ng kanyang ama.
Bago pa man magdalaga si Sabel naisalang na siya sa kasunduan pag-aasawa (match making) ng kanyang ama sa pamilyang may kaya. Sa murang edad ni Sabel wala sa kamalayan ang mga nagyayari sa buhay niya. Basta para sa kaniya gusto niyang makatulong sa kanyang mga magulang lalung-lalo na sa mga gawaing bahay. Noong maglabing-anim palang si Sabel dumating ang di inaasahang pagsubok sa buhay niya. Namatay ang kanilang tatay bunga ng intensiyunal na pagpatay sanhi ng pagka-inggit sa puwesto sa trabaho. Dumanas ng kalungkutan at kakulangan sa pamilya ni Sabel. Sapilitang magbanat ng buto ang nakatatanda niyang kapatid para kumita subalit hindi parin sapat ito para sila ay mabuhay. Samantalang ang kanilang ina ay tigib pa rin sa kalungkutan hindi na mai-concentrate ang pangunguna sa pamilya. Ito’y hindi lingid sa kaalaman ni Sabel, lubha rin siyang nabahala sa mga nagaganap una sa kanilang ina. Kung hindi na nga nila maasahan ang kanilang ina sino pa ang puwede nilang asahan? Sumagi sa isipan ni Sabel ang kasunduan ng kanilang magulang, “puwede na akong makiasawa” aniya. Ramdam na ramdam ni Sabel kung anu ang susuungin buhay bilang may asawa sa murang katawan dahil lamang maibsan ang kakulangan sa pamilya at buhayin ang mga maliliit pa niyang mga kapatid. Hindi pa man naidadaos ang kanilang kasal ni Menardo tuluyan nang iniwan sila ng kanilang nanay dahil sa matinding pagdadalamhati napabayaan ang katawan hanggang ito’y nagkasakit ng malubha, at ito ang sanhi ng kaniyang pagkamatay.
Pagkatapos ng isang buwan ikinasal si Sabel kay Menardo. Sa unang araw, dama ni Sabel ang kasiyahan dahil matutupad na ang kaniyang pangarap na makatulong sa kaniyang mga maliliit pang kapatid. Sa una maganda naman ang samahan at takbo ng pamumuhay nilang mag-asawa. Naging responsableng asawa si Menardo sa kanya. Natutulunangan niya ang kaniyang mga kapatid kahit papaano. Lumipas ng dalawang taon nagkaroon na rin ng sunod-sunod na bunga ng kanilang pagsasamahan. Subalit tila nag-iba ang ihip ng hangin nang isang gabi umuwing lasing mainit ang ulo si Menardo at pinagbibintangan si Sabel na kumuha sa kaniyang itinatagong mamahaling alahas. Hanggat humantong ito sa madalas nilang hindi pagkakaunawaan at kadalasan sisasaktan siya ni Menardo. At sinusumbatan siyang palagi dahil sa mga tulong na ibinibigay sa kaniyang mga kapatid. Nilulon na lamang ni Sabel ang kaniyang galit at sama ng loob, at isinasanguni na lamang niya kay Yahweh ang lahat. Isang araw nabigla na lamang si Sabel ng ibinalita sa kaniya na napatay ang kaniyang asawa sa inuman. Hindi alam ni Sabel ang kaniyang saloobin kung matuwa siya o malungkot dahil sa nangyari, “marahil kalooban ito ni Yahweh,” aniya.
Hindi pa man naibabang luksa ang kaniyang nasirang asawa ito na ang mga matatanda sa kapulongan kasama ang mga magulang ng pangalawang nakababatang kapatid ti Menardo na si Rafael. Siya’y matipuno palibhasa nasanay sa pakikipagdigma sa armada ng Samaria. Ipinaalam ang alituntunin ng kultura at batas nila na maipatupad na maaring isa Sa kapatid na binata ng yumao ang puwedeng papalit bilang maging asawa nito. Ito’y medyo kahawig sa sinasabi nilang “Levirate marriage” kanya nga lamang sa batas na ito yun lamang asawang hindi nagkakaanak. Tanggap na rin ni Sabel, aniya, “matutunan ko rin siyang mahalin bilang ama ng aking mga at aming magiging anak.” Pero hindi ata sinang-ayunan ng tadhana, ilang buwan lang ang nakalipas sumakabilang buhay si Rafael sanhi ng pagtatanggol sa hangganan dahil may gustong pumasok na mga tulisan. Sa kasawiang palad siya lamang ang napatay sa pagtugis sa mga tulisan.
Nagdamdam si Sabel sa pangyayaring yun, ngayon pa na unti-unti na niyang nauunawaan ang kaniyang pagkababae, bilang isang ina. Subalit hindi pa rin nagtatapos ang yugto ng kaniyang buhay, dahil pagkatapos na pagkatapos na magbabang luksa si Sabel, namanhikan kaagad and isa sa malapit na kamag-anak ng nasirang Rafael. Si Leonardo, mukhang mabait pero taliwas sa inaasahan ni Sabel na magiging katuwang sa buhay sapagkay haolos dila na lang niya ang walang latay. Hindi lang irresponsibiulidad, seloso, at nangmamaltrato pa. Kaya nakapagdesisyon siya na kausapin muna upang maayos lahat na kung gagawin pa niya ito ay hihiwalayan na niyang tuluyan. Subalit walang nagyari sa pag-uusap kundi lalong lumala pa. Hindi na natiis ni Sabil ang ganitong pasakit sa buhay kaya ipinasya niyang hiwalayan si Leonardo at walang nakapigil sa kanya. Masakit man sa kalooban niya ito dahil may iniwan siyang dalawang anak nila ni Leonardo pero kailangan niyang gawin, dahil hindi na niya kakayanin pa ang hirap. Suko hanggang langit ang hirap na dinanas ni Sabel sa kaniya. Ipinasasa-Diyos na lang niya ang lahat.. Sakbibi ni Sabel ang mga karanasan taglay na naglalaro sa kaniyang isipan. “Papaano mabubuhay ang aking mga anak? Baka matulad ako kay ina na hindi nakayanan ang pagsubok, ah, hindi dapat mangyari muli sa akin ‘to,” aniya.
Dahil may likas na ganda si Sabel at ito’y di niya maaring maitago, marami paring nag-aalok ng kanilang pag-ibig sa kaniya. Si Adonis, bunsong anak sa kapatid ng kaniyang ina. Mas bata siya ng sampung taon kay Sabel. Simpleng magdala pero astang me nalalaman sa buhay, matured na ang pag-iisip. Nag-alala si Sabel baka mag-alangan sa kaniya si Adonis kapag sila’y magsama na dahil sa malaking agwat ng kanilang edad. Minsan, palihim na humarap sa salamin si Sabel at tinitigan mabuti ang kabuan ng kanyang mukha at katawan, napangiti siya sa sarili habang unti-unti niyang sinusuklay ang kaniyang natural na buhok at inaayos ang mukha at sinubukang umikot unti-unti sa harap ng salamin, lalo siyang napangiti sa sarili para bagang may pag-asa na lumukob sa buo niyang katauhan. At aniya, “maganda’t bata pa naman ako puwede pa, kailangan lang maiayos ko ang aking sarili hindi na pa naman ako alanganin para kay Adonis.”
Hindi siya nagkamali naging mabuting asawa si Adonis sa kaniya, malambing, responsable, mapagmahal sa kanya at sa mga anak ng kaniyang mga naunang napangasawa. Ang nararanasan ngayon ni Sabel na kasiyahan sa buhay ay hindi niya naranasan ni kailanman sa mga nagdaang naging asawa niya. Walang kasing katulad ang kabutihan ni Adonis sa kaniya at sa mga anak niya. Minsan sila’y magkatabi sa higaan, naibulong ni Sabel kay Adonis; “sana hindi na magwawakas itong kasiyahan natin dalawa, kapag mawala ka pa sa akin ewan ko na, saan kaya kita hahanapin” aniya.
Nagtagal pa ng tatlong taon ang kanilang pagsasama, subalit hindi nagbago bakus napamahal masyado si Adonis kay Sabel. Subalit lubhang madamot ang tadhana para kay Sabel. Sapagkat naglahong bigla si Adonis ni walang balita kung saan siya napadpad. May haka-haka ang mga tagaroon na baka sinalvage siya dahil may malaking halaga siyang hawak na ididiposito sa banko. Ang pagkawala ni Adonis sa buhay ni Sabel ay kasabay naman ang paglaho ng lahat ng kaniyang pahangarap sa buhay. Lupaypay at halos wala ng lakas si Sabel upang harapin ang buhay niya at ang kaniyang pamilya na kung saan lumalaki na ang kaniyang pitong anak. Pagdating ng dapit hapon na-kaugalian niyang sinsalubong si Adonis buhat sa pinto ng kanilang bahay at ipinaghahanda ng mameryenda o pagkain kasi alam niyang pagod sa trabaho. Ano pa nga ang sasalubungin niya? Wala na si Adonis at wala na rin ang mahigpit na yakap at matamis na halik kapag siya’y dumarating na sinasalubong niya. Ang magagawa na lamng ni Sabel ay umupo sa isang sulok malapit sa bintana at siya’y nakatingin sa malayo na para bagang may hinihintay na kung sinong darating pa.
Pagkalipas ng ilang buwan paubos na ang naipon nila kaya kailangan niyang gumawa ng paraan para buhayin ang walo niyang anak. Sinubokan niyang mamulot ng mga nalaglag na trigo sa mga nag-anihan. Tiniis niya ang sikat ng araw sa gitna ng malawak na bukirin na hindi naman niya dati ginagawa pero wala siyang ibang paraan upang may magiling at maisaing man lang. Pero sa kaniyang pag-uwi napansin siya ng isang mayamang negosyante na may kalayuan din sa kanilang bahay, medyo nagkasalubong ang kanilang paningin at sabay silang ngumiti sa isa’t-isa. Walang malisya kay Sabel ‘yon na nangyayi, bagamat ang hindi inaasahan ni Sabel ay dinalaw siya nitong negosyante si Miguel sa isang gabi, at nangako na tutulungan siya. Hindi lang minsan siyang dinalaw kundi maraming beses. At tuwing dadalaw si Miguel nag-iiwan ito ng malaking halaga para sa kaniya. Hanggang dumating ang isang araw unti-unti ng nahulog ang loob ni Sabel Kay Miguel. Bagamat alam ni Sabel na may asawa’t pamilya si Miguel pero wala na siyang magagawa marahil sa matinding pangangailangan. Alam ni Sabel na hindi na Malaya si Miguel dahil may legal na pamilya. Subalit para kay Sabel pikit mata na lamang kung ano ang kahihinatnan nito ang mahalaga sa kanya ay mayroon siyang kanlungan o masasandigan upang mabuhay. Ngayon, anong masasabi natin kay Sabel?
Ang kuwento ni Sabel ay isang pagsasabuhay na kung saan makapagbigay ng kamulatan sa tagpong nakikipag-usap siya kay Jesus sa balon. May mga katanungan bakit tanghaling tapat pa siya mag-igib ng tubig samantalang puwede naman sa umaga o madaling araw, o dili kaya sa gabi? At bakit siya nakikipag-usap sa isang lalake at Hudyo pa? Na kung saan mahigpit na ipinagbabawal sa kanilang batas at kultura na kahit ang mag-asawa ay hindi puwedeng mag-usap sa publikong lugar. Mukha ngang mali si Sabel kung ito ang pinagbabasehan. Mayroon siyang nilabag na batas. O, baka naman may katuwiran din si Sabel. Sa oras na yon ng pag-igib ay oras ng walang matatao sa lugar at yun ang takdang oras para sa mga babaeng may kapintasan o mababang uri sa lipunan (marginalized). Katulad niya, ayaw ni Sabel na mapag-usapan, makutya o masita. Para makaiwas ay minamabuti niyang sa tanghaling tapat na lang siya umigib. Alam ni Sabel na mali ang sinuong relasyon kaya guilty siya sa sarili. Pangalawa, bakit nga ba nakikipag-usap siya sa isang lalake at Hudyo pa sa publikong lugar? Hindi ba siya puwedeng umiwas? O mayroon pa siyang hinahanap para sa kaniyang pangangailangan?
Sa kuwento hindi umiwas si Sabel bagkus humarap sinagot niya ang kahilingan ni Jesus na: “painumin mo ako” (v-7b) sa pamamagitan ng pangangatuwiran ng kaniyang pagkatao bilang babaing Samaritana at ang kanilang uri at religion. May sariling tiyolohiya si Sabel. Ito ang ipinansagut sa mga katanungan ni Jesus sa kaniya tungkol sa usaping panrelihiyon. Subalit hindi niya maipagkaila kay Jesus ang totoong kalagayan niya sa estado ng kaniyang buhay.
Mga Pagpapakasakit ni Sabel sa buhay (Struggles and pains): Kahirapan (poverty) -Alipin ng asawa Pagmamaltrato o pambubogbog -Hindi patas na pagtingin ng magulang Pagmamay-ari (property) -Loneliness Belongingness - Bilang isang Ina Walang kalayaan -Depresiyon Kalungkutan -Cultural and religious bound Patriarchal society -Ramdam ang pagtatakwil ng lipunan dahil sa uri Mababang uri ng babae (marginalized)
Advocacies: The life of Sabel describes a kind of woman/mother who is faithful to her husband and to God. Same as our Filipina women they meant to be a good and faithful wife regardless of situations and circumstances in life they encounter against their partners.
She portrait the kind of people in the society who is longing for things that could fill up the scarcity in life. Likewise, Job opportunities, food for the table, quality education, medical treatment or benefits and others. How many of our countrymen enjoying life today? Could we say that they are happy even no stable job or resources that could sustain their daily living? Probably no! That’s why sometimes we cannot blame our countrymen to go abroad to seek job opportunities and for the welfare of their families. Others prevail but most of them failed. Sabel breaks the silence of the women because she talked. Women must engage in dialogue. As Sabel did in discussion with Jesus. Meaning women should have equal rights with men. Sabel is a kind of people who is still seeking for justice: for those who suffered injustices; peace for those who suffered war or violence; Care for those who suffered maltreatment and oppression; strengths for those are weak; love for those who are unloved.
The water that being the starting point of the conversation between Jesus and Sabel represent cleasing, forgiveness that passes through transformation from being sinners to a transformed in Christ’ life.
Despite of many predicaments in life Sabel could able to face everything even it sacrifice her womaness, and dignity. Though she was not been successful in her marriage life but, the primarily achievement of Sabel was have known Christ as her Savior. She was evangelized by Jesus and became an evangelist. She introduced her community to "a man" whom they came to acclaim as "the Savior of the world" (John 4:42). Jesus liberated Sabel and awakened her to a new life in which not only did she receive but also gave. The Bible says she brought "many Samaritans" to faith in Christ (v. 39). If the men in John 1, were the first "soul winners," this woman was the first "evangelist" in John's gospel. Sabel was not just that she was a sinner or whatever she had, but she was a woman that empowered by her faith through Jesus. It was Jesus the One who empowered and offers her “living water” –water at the well of God that never shall run dry. It could able to quench the thirsting of every soul.
Agosto B. Dosdosen q Lizette Tapia-Raquel Mdiv-senior Professor
RAHAB, the Broad Introduction: Kadalasang pumapasok sa ating isipan kung nababanggit ang pangalang Rahab sa Banal na Kasulatan ay isa siyang babaeng makasalanan na may mababang uri, isang “kalapating mababa ang lipad.” Ngunit, sino ba talaga si Rahab? Tama ba ang pagkakakilala nating ito sa kanya? Si Rahab ay miyembro ng isang pamilya na nabibilang sa ordinaryong upper-middle-class society. Mayroon silang sariling lupa at bahay sa Jericho. She was born and raised in this City, a fertile area, a very ancient city near the Dead Sea and also not too far from Jerusalem. Ang bayan na ito ay nanatili hanggang ngayon. .Nowadays it is Palestinian. In her time it was labeled Canaanite. Siya ang panganay sa kanilang labing dalawang magkakapatid. She was an obedient child, good looking, pleasant and industrious woman. Her father was in the textile business that’s why she grew up with the smell of flax and expensive cloth, exposed with international trade and political gossip.. Her mother was a housewife named “Yarchit,” derived from the word “moon,” a word that is evident in the name of their beloved city Jericho, properly pronounced as “yericho.” Her mother loves them, and she was patient with her daughters as well as with her sons; her mother believed in education for all her children, regardless of gender.. Her mother was a source of great comfort and stability for them. Her mother gave birth to twelve babies, eight of them survived beyond early childhood; this, given their usual infant mortality rates of two infants out of five reaching ten years old, was pretty good. In Joshua 2:1, it is said that Rahab was not a mere prostitute but she own an inn/house. During the time of Rahab, there were waves of invaders from the southeast and the northeast and the east. Hungry, unruly mobs of desert and margin shepherd- warriors would descend on their arable lands and unwalled towns, the desert-encircled agricultural hinterland of their marvelous cultured, ancient, walled city. They would demolished or capture everything in sight. They killed all males, sparing women and children only, or killing all human beings in the name of their religion. It happened usually in the spring and summer and during the abundant harvest time. Their crops from the hinterland, the one’s they depend on, were increasing lost to them. They had scarcity and inflation of food. Their business paralyzed. Most of the younger, marriageable men were dying in attempts to stop the seasonal attacks of the invaders from the eastern desert. At this stage of the terror, she began to feel helpless. Her family compound, usually joyful, became silent. Gradually it dawned on her that the only way to gain some livelihood for her self and for her family would be open a brothel: such institution flourish, especially during hard times. With an eye to the changing situation, with the knowledge that ultimately the invaders would covet their walled city, with cold calculation, she asked her parents to have the lease of a house by the city wall. She turned it into organized, clean establishment. What can a woman do? Sell her body and the bodies of other women. If you have to buy food and shelter, save to maintain children, support you family, pay you dues to the cult, repay vows, and there’s no one to help you, you resort to the last commodity you have: your sexuality- and morality be changed. Believe her, there’s no shame in what she did, under the circumstances. She did run a brothel. In addition, she and her girls, good girls, from good homes, suffer the same hardships, to help their family. Surveys of women working as masseuses indicated that 34 percent of them explained their choice of work as necessary to support poor parents, 8 percent to support siblings and 28 percent to support husbands or boyfriends more than 20 percent said the job was well paid, but only 2 percent said it was easy work and only 2 percent claimed to enjoy the work. Over a third reported that they had been subject to violence or harassment, most commonly from the police, but also from city officials and gangsters. She was a woman of courage who did her best to help her self and her family to be continuously live. She had a deep devotion to her family and friends. She was clever and alert as well. She was a woman of courage because she was willing to risk her own life in order to protect enemy spies. She saves her whole family. After she was saved, Rahab lived among the Israelites. She was the mother of Boaz who became the husband of Ruth. That was Rahab, The Broad. Nobody knows her real name. She lived, she saw things, and she was in our holy text. As long as these texts continue to serve as such, as long as her city is not reconstituted, she was alive if not always well. And she’s her city, the ancient Jericho of the Asian-African great rift, by the Dead Sea.
Kung tayo ang nasa katayuan ni Rahab,gagawin ba natin ang kanyang ginawa? Dapat ba natin siyang kutyain at sisihin? If we analyze her situation in a wider range, she is justified by what she did. It is the best choice that she can make. Do we know another choice better than what she did? Prostitution is not one that normally comes to mind yet it is claimed to be one of the oldest of professions. People have very different views on the subject of prostitution. Most of the society was against prostitution and strict moral people who looked down on anything or anyone that deviated from social norm. A new outlook surfaced among women towards their own position in life, which leads to new organizations and strong women leaders that are still looked up to today. A feminists to start looking at prostitution not viewed in the male terms but see women as victim of society and feminists saw women in prostitution not as the horrible man-sucking vampires some Christians portrayed them to be but as victims of men’s desire to keep women oppressed. These new views lead to a growing change in the status and aggressiveness of women. Then what should we do now? Wakasan na ang pagsasamantala! Wakasan ang pang-aapi! Wakasan ang paghihirap ng mga kababaihan! Manindigan tayo para protektahan ang mga kapwa natin kababaihan sa laban ano mang porma ng karahasan at pagsasamantala. Ako, ikaw tayo ang guguhit ng ating kinabukasan!
10 comments:
Gomer Struggles for Equality
A. Hosea (meaning: Salvation)
1. His father was named Beeri (Hos 1:1), but nothing more is known of his ancestors
2. Some think he may have been a priest, in view of his high regard for the duties and responsibilities of the priesthood
B. Gomer (meaning: Complete which means whole, thorough, having all parts; she had to be complete in her heart, mind, and body)
1. She is the daughter of Diblaim (Hos. 1:3)
2. Described as harlot in the story
C. Children
1. Jezreel, a son – (Hos 1:4) the name stands for God’s immediate punishment to the house of Jehu for the massacre at Jezreel, and put an end to the kingdom of Israel.
2. Lo-Ruhamah, a daughter – (Hos 1:6) meaning God will no longer show love to the house of Israel nor forgive them (unpitied or unloved).
3. Lo-Ammi, another son – (Hos 1:8-9) Meaning “you are not my people, and I am not your God.
D. THE DATE...
1. Hosea prophesied during the reigns of Uzziah, Jotham, Ahaz, and Hezekiah, kings of Judah; Jeroboam II also reigned during this time in Israel - Hos 1:1
2. Most place the time of his work at 750-725 B.C.
3. Hosea was possibly a young man when Amos was almost through with his ministry
E. BACKGROUND OF THE TIMES...
1. For a good background of this period of Bible history, cf. 2Ki 14-17; 2Ch 26-29
2. The northern kingdom of Israel was on its last legs...
a. Sin was even more rampant than seen in the book of Amos
b. Religious, moral, and political corruption was rampant
3. One word sums the condition of the nation of Israel: harlotry (whoredom, KJV), used thirteen times throughout the book
A Story of Gomer
There was a woman named Gomer who was very beautiful and brilliant. Her community admired her because of her completeness, having beauty and brain without even mentioning her kindness of heart. There are many rich and well known men courting her because of her famous beauty and being smart. Each of her suitors is doing everything to win her heart. However, there were people who envied Gomer because of being the center of attraction of the community, especially among men. Envious people, whether men or women, accused her as a prostitute due to the grounds of having many suitors. But, with her kind heart, did not entertain or retaliate on any issues circulating in the community which made her even more famous and attracted more suitors in nearby communities. Despite of huge number of suitors, Gomer did not commit herself in a relationship.
Another distinct with Gomer is her active participation in the community which many women refused to participate with but confines themselves only inside the fences of their houses. Although many men were reacting with her presence in several gatherings which most of the time she explicitly involves herself and consequently became a strong voice in a decision making. Inevitably, Gomer became one of the leaders of the group that majority of its members are male. Gomer enjoyed very much of her involvement in this organization. With her beauty, brightness and strong sense of personality made her feel as a complete person in her personal, family and society. However, Gomer’s parent, especially her father Diblaim, were worrying with their daughter because of her deep involvement in different affairs of the society which made her forget to entertain her suitors and chose from them to be her husband and bore grandchildren since she was about to celebrate her 30th birthday. So, her parents decided to talk with her and convince her to marry by proposing Reynan, a sole heir of a very rich businessman.
But, in the course of conversation as a family, Gomer did not accept the proposal of her father of marriage and reasoned her being productive and her joy of being single which end up into fiery discussion. His father was very much coercive in his proposal by ending in a statement of the father, “I am the father of this household, so, whether you like it or not, you will marry.”But Gomer did not even bothered with this ultimatum of her father but decided to remain on the things she used to do. With great disappointment, her father suffered with a heart attack which caused half body paralysis. Her family attributed the sickness of her father to her. Because of this, Gomer was forced to a decision of marriage but in a condition that she will find someone to be her husband instead of his father’s bet, Reynan.
In a small community, 3 kilometers south of Gomer’s place, a pastor named Hosea who for long time courted Gomer. Hosea is an active preacher of the Reign of God. He is always out the street and proclaiming justice to people and repentance for the sinners. Despite of his constant preaching, he managed to visit Gomer twice a month. After 5 days of Gomer’s father heart attack, Hosea visited Gomer. Gomer, had decided to accept Hosea’s proposal because in the back of her mind, Hosea can understand her very much especially in her involvement with the society since Hosea is a furious preacher of justice. On that very day, they had set the date of their wedding. When the family knew of Gomer’s decision, they are happy because they were ensured of Gomer’s settlement and having grand children in the near future.
After the wedding, Gomer refused to conceive a child immediately but Hosea did not agree with her which almost led them to a fight. However, Gomer conceived and gave birth to a son and wanted to name him Forced since she was forced to marry and bore a child. But, Hosea objected and registers the child with the name Jezreel without Gomer’s knowledge which means violence due to refusal of Gomer to conceive a child. After a year, Hosea wanted to have a son again who will bear his name. Although Gomer wanted to rest from tremendous effect of giving birth, she was found pregnant and give birth. But Hosea was disappointed because the child is a girl. Because of this, the baby was named as Lo-Ruhamah which means un-pitied or unloved. This made Gomer angry to her husband. She went to her parents’ house with her children and stay there for several days just to ease her anger.
Her friends in the community, after knowing her arrival, they visit her and chatted with their experiences. Her friends again invite her to spend sometime and help them in organizing and leading a people oriented organization in their place. Because of her love of doing such, she nodded and brings the matter to her husband. Upon returning home, together with her parents, she tell her plan to Hosea of helping her friends since her parents are willing to take care of their children when Hosea is away for preaching and Gomer for helping establishing an organization. Because of the presence of Gomer’s parents, Hosea could not oppose immediately but force to permit her in doing her desire to be with her friends.
The following days and months, Gomer’s affairs in the community became a source of disputes between the couple although Gomer did not forgot her obligation as a mother to her children especially during times that she arrived late because of various meetings that she has to attend. When time came that Gomer was pregnant, Hosea was very suspicious with Gomer of having extra-marital affairs. So, when the time of birth came, Hosea did not accept the child as his but a son of Gomer in sin. Hosea disowned the child by giving a name Lo-Ammi which means not my son (people). Gomer was very angry. Because of this he fled and went to her friends and stay there while spending her time in leading an organization. Because of her natural beauty there were again men trying to court her although she strongly refuse to accept suitors. However, there was rumor circulating in the community that Gomer was engaging with adultery because of those men who wanted to be her suitors. Gomer did not give attention with it but made herself busy of her task as a community leader and if she has time, she went home to see her children who were under the care of her parents while Hosea is out for preaching. But, the rumor reached the ears of Hosea. He was so angry then and sometimes he used her wife as an illustration in his preaching. When Gomer’s parents’ learned about what Hosea was doing, they confronted him and warned not to used Gomer as an illustration as if she is a adulterer, that Gomer is always coming in the house to see their children while he was always busy proclaiming in the streets in the community and nearby towns. On that night, Hosea was reflecting on their lives as husband and wife. He realized that he was, too controlling with his wife and forget to give justice to his wife. He did not even give her the benefit of the doubt after hearing the rumors about Gomer. Hosea missed her wife very much but his pride stopped him in seeing Gomer.
After several months, Hosea could no longer control his desire to see his wife. Eventually, Hosea went off to find his wife. As he expected, he saw her in the office of their organization. Hosea talked and convinced her to come home with him. Because of his promise not to suspect her anymore, to give consideration on her wills and will allow her to perform her duties as leader of a people-empowerment organization, Gomer went home with Hosea. Hosea, with his love and respect to Gomer, he changed the name of his second and third children. Lo-Ruhamah was renamed as Ruhamah which means pitied and Lo-Ammi as Ammi which means my son. Because of this change in the household, Hosea and Gomer together with their children struggles for more peaceful, and equality inspired with love. Despite of some disagreement, they continually grow in love and respect for each other.
Advocacies
1. Beauty must not be demonized. Women with beautiful face, body and mind which many men are looking after were labeled sometimes as prostitute. This is not serving justice to people. Beauty shall be celebrated in the community and should not be taken negatively if numbers of admirers flooded the houses of beautiful women.
2. Women in the community. Every people are equal before the eyes of God. God created each individual, either men and women, have abilities to contribute in the community. Women were not made for household chores alone but can also involve themselves in the community and become effective leaders as well as men.
3. Women naming their experiences. If there are struggles that women are facing in our society, one of these is their struggle of naming their experiences. Naming of children was done by the husband or grandparents. Women were neglected to name their experiences through their children. Therefore, we have to give also opportunities to women to name their children as inspired by their experiences or at least participate with their husbands.
4. Women shall not be used as a symbol for the sins of Israel or any negative symbolism. There were many text in the bible that uses women to symbolize a bad or horrific characteristics which are condemned based on the teaching of the Bible (Lot’s wife, Jezebel, Samaritan Woman, Mary Magdalene, etc.).
Eba, Progresibong Babae
Ni: Sonny T. San Pedro
Teksto: Genesis 2:18
Sa ating literature at mga pagtutulad sa isang lugar na pambihira ang kagandahan at katangian, malimit natin itong tawaging paraiso. Ito ay isang lugar na malayong malayo sa ating pangkaraniwang magulo at masalimuot na lugar o pamayanan, mayroon itong pang akit anopat tila ayaw mo na itong hiwalayan. Kung titignan ng marami parang nandito ang kaganapan ng buhay at mabuhay, sagana sa lahat ng iyong pangangailangan. Kaya tila sinisisi ng mga tao ang mag-asawang Adan at Eva dahil di umano ay pinakawalan pa ang magandang pagkakataon, ika nga ay, ginto na naging bato pa.
Ang sulating ito ay magsisikap na kapain at bigyang hugis ang paraisong nasa kaisipan at panlasa ng isang babae, si Eva. Ano ang mga dahilan bakit ipinasya ni Eva na gawin ang ayaw ipagawa ng kanilang panginoon sa Hardin.
Balikan natin ang Halamanan, ang kagandahan nito ay kahanga-hanga, marahil lahat ay sasang-ayon. Sa Genesis 2:8-14 ay inilalarawan ang Eden bilang isang lugar kung saan nabubuhay ang mga nakakalulugod na puno at namumunga ng masasarap, naroon din ang marahil ay ang pinakasagradong bagay, ang puno na nagbibigay ng karunungan, may magandang ilog, maraming ginto at iba pang mamahaling bato. Sino ba naman ang aalis pa sa ganoong lugar. Maging ang may-ari nito ay namangha ng ganon na lamang (Genesis 1:31) “…pinagmasdan ng Dios ang lahat niyang ginawa at siya’y nasiyahan…” ang kariktan at pambihirang kagandahan ng lugar ay di dapat masira. Mainam na ito ay mapanatili, kung maari ay yumabong pa at umunlad pa. Kaya, ang naging pasya ng may-ari, lagyan ito ng katiwala. Subalit kailangang ang katiwala ay kakaiba sa mga hayop, at halaman at puno, hanggat maari ay naiintindihan nito ang kahulugan ng mag-alaga at magpayaman, kaya lumikha siya ng isang tao, sa tao ay inilagay niya ang kapiraso ng kaniyang katangian. Kaya ang tao ay may buhay na nakakadama, umiibig at nagpapasya.
Sa paglalagay ng may-ari ng katiwala, tiwala itong iwan ang Hardin at balikan ito kung naisin niya, sa patuloy na pagdalaw-dalaw ng may-ari, napapnsin niyang tila malungkot ang katiwala niya. Maging ang katiwala ay nalalaman ito ngunit tila, dinadaig ng katwirang “kailangan kong tapusin at gawin ang mga ito…baka dumating ang amok o…” mayroon siyang hinahanap ngunit di niya ito matukoy. Bilang konsuwelo, gumawa ng paraan ang may-ari ng Hardin, (Genesis 2:18) pinatulog at pinagpahinga ang katiwala, at habang nahihimbing ang katiwala, naisip ng may-ari kung paano posibleng sumaya ang katiwala. Pagkagising ng katiwala, mayroong siyang nakitang nakatayo sa gawing harapan ng kaniyang panginoon, maylumabas na pambihirang damdamin sa katiwala, bumilis ang tibok ng kaniyang puso, napako ang paningin niya sa nilalang na nasa harapan niya, bago pa siya makapagsalita, sinabi ng kaniyang panginoon, “Adan ito si Eba, mula ngayon siya na ang bago mong makakasama dito, bahala ka na sa kaniya, regalo ko yan sa iyo, nawa’y maibigan mo.” Di makapaniwala si Adan, “tama ba ang narinig ko…” tanong niya sa sarili. “Siya nga pala Adan” pahabol ng panginoon niya, “ano po yun” sagot ni Adan na tila wala pa rin sa realidad. “Gusto kong malaman mo at laging alalahanin na magkaiba kayo kung ikaw ay masyadong mental siya ay emosyonal, kung kamalayan ang madalas mong ginagamit sa iyong paglagi ditto, siya ay mas madalas gagamit ng pandama…basta kilalanin mo siya. Bilin ng panginoon. “Ako po ang bahala sa kaniya, panginoon, iingatan kop o siya.” Pangako naman ni Adan.
Agad tinanong ni Adan ang kasama niya, “ano ang iyong pangalan?” “tawagin mo ako kung paano mo ako makikilala, at ano ang mga katangiang mayroon ako” tugon ng kaniyang kausap…huminga ng malalim si Adan at pumikit, tila huminto ang mundo, pagdakay sinabi niya, “alam ko na, Eba ang itatawag ko sa iyo sapagkat ikaw ay laman ng aking laman, sapagkat ikaw ay kabiyak ng aking kabuoan” Sapagdating ni Eba sa buahy ni Adan, pakiramdam ni Adan noon lang nakumpleto ang paraiso, ngunit para sa panginoon ito ay matagal ng kumpleto.
Lumipas ang maraming mga taon, napapatunayan na ni Adan na totoong magkaiba sila, siya ay nabubuhay sa katwiran at paliwanag samantalang si Eba ay lumalakas sa damdamin, mula sa paghanga at katapatan ng kaniyang asawa. Kahit abala sa pagtupad ng tungkulin si Adan, at si Eba ay patuloy din namang matulungin sa kaniyang kabiyak, ngunit hindi maitatago sa makapangyarihang pandama ni Eba na ang hardin ng Eden ay hindi para sa kanila. Maykakayanan silang magtanong ngunit tila bawal hanapan ng sagot ang ang kanilang tanong, sa panghatol ni Eba, ang buhay nila ay hungkag, naitanong niya tuloy, “paano kaya natitiis ito ni Adan, araw-araw nagpapangalan lang siya ng hayop, halaman, puno at damo…di kaya siya napapagod? Itong ang paulit-ulit na tanong ni Eba, na kahit ang asawa niya ay tila hindi kayang sagutin, maliban sa sagot na, matulog na tayo at ng maagang gumising bukas, ang dami ko pang gagawin” Tila unti-unting natutuklasan ni Eba na hindi para sa kanila ang Hardin, walang magandang panahon sa kaniya ang kaniyang asawa, laging pagod, matamlay at hindi puwedeng tumigil. “Isang bagay na paulit-ulit ang buhay ni Adan dito, bukas yun at yun din ang gagawin, paano naman ang para sa aming sarili?” tanong nanaman ni Eba.
Tuwing dumadalaw ang panginoon, nagsasarli na lamang silang mag-usap ni Adan, dati-rati’y kasama siya ngunit sa mga hulung pagdalaw ng panginoon nila ay din a siya isinasama. Lalo siyang nawalan ng idea sa mga mangyayari. Sa halip ang paulit-ulit na paalala ni Adan kay Eba ay “pagnatapos daw nating pangalanan lahat ng nandito, may gantimpala daw tayo sa panginoon” “ano daw yun” tanong naman ni Eba, “basta” simple at kapos na sagot ni Adan, “di ka man lang ba tinanong kung ano ang gusto ko o gusto mo o gusto natin?” dugtong pa ni Eba, subalit tila, masyadong mahalaga kay Adan ang reputasyon, kaya ganito ang laging sagot niya sa mga tanong ni Adan, “masiyahan na lang tayo kung anoman yun” At wala nang maikatwiran si Eba ngunit marami siyang nararamdaman, “hungkag, hungkag ang buhay namin dito,” sigaw ng kaniyang damdamin.
Isang umaga, isang kakaibang umaga para kay Eba ngunit pangkaraniwan pa rink ay Adan, nagpaalam si Eba kay Adan na mangunguha ng kanilang kakailangang pagkain at ilang gamit. Sinadya ni Eba ang dating katiwala rin ng kanilang panginoon, nagbabakasakali na mayroong makukuhang magandang bagay si Eba, ito kasi ang kaniyang kutob. Ito ay malapit sa puno di umano ay bawal para sa kanila ni Adan.
Ang sabi ng ahas sa kaniya, “karapatan ninyo ang lumigaya, sa tingi ko kasi tila ang panginoon niyo lang ang masaya sa hardin, ni hindi man lamang pala kayo tinatanong kung ano talaga ang kailangan ninyo, ang mahalaga kasi sa kaniya ay mapanatili ang kagandahan ng paraiso niya at mapagyaman pa ito.” Paliwanag ng ahas kay Eba na tila sinasadyang tugma ito sa pakiramdam niya. “Kung may tulong siyang ginawa sa inyo, naibalik niyo nay un ng sabra-sobra.” Dagdag pa niya.
Umuwi si Eba dala-dala ang idea na tila mas plantsado na ngayon, agad niya itong inihain kay Adan, subalit maraming katwiran si Adan. Hanggang sa mapagod na si Adan sa pangangatwiran, nagsimula na siyang maramdam, kinuha at niyakap si Eba, napara bang nagsisisi at kinikilala ang pangmumulat sa kaniya ni Eba.
Kinabukasan, handa nang humarap ang mag-asawa sa kanilang panginoon, nag-isip at naghanada ng magagandang katwiran ang lalaki upang huwag magalit ang kaniyang amo, samantalang si Eba ay nakakapit sa bisig ni Adan, inihahanda ang sa rili sa anomang sasabihin ng panginoon nila. Hindi sila pinakinggan at inunawa ng kanilang panginoon, pinalayas sila, sa paraisong hungkag dala-dala sa kagaya nilang hindi malaya. Sa labas ng Eden ay nabalitaan ng panginoon na masayang nabubuhay si Eba at Adan sa piling mga bagong kaanib ng kanilang pamilya, si Cain at Abel, totoong hindi kasing yaman ng Eden ang kanilang paligid, sunbalit mayroon silang kasiyahang napagsasaluhan sa paraisong kanilang binuo.
Sa aking pagmamasid, babae ang kadalasang nangangarap ng magagandang appliances, bahay, damit, alahas, paaralan para sa mga anak at iba pa. kalimitan ang ganitong ekspresyon ng mga babae ay tinatawag nating materyalismo, at sila ay pinararatangan nating, materyosa. Ngunit kung ating lilimiin ang mga ekspresyong ito, ito ay katotohanang sila ay may idea ng maganda maayos at maaliwalas na buhay pamilya, hindi bat kaginhawahan ang kahulugan ng pagnanais ng mga bagy na nabanggit? Ang kaginhawahan ay hindi paliwanag hindi idea kundi kalagayan, nadadama. Alam ng babae ang malalim na kahulugan ng buhay at mabuhay hindi sa magagandang paliwanag kundi sa damdaming tiyak, sapagkat nagdala sila ng buhay, nagluwal ng buhay at humubog ng buhay at pagkatao.
Si Eba ay isang sigaw ng kababaihan, kababaihang maykarapatang magsalita at magudyok ng pagbabago, kababaihang malaya, si Eba ay sigaw ng kababaihang may sariling pagkakakilanlan, subalit sila ay nagiging bansot at nawawalan ng pangalan dahil ikinukulong at itinatali sa estilo, nalalaman at career ng lalaki, na kung tutuusin ay routinary at nakakamatay, hindi ba ito ang dahilan kung bakit, masmaraming lalaki ang nasisiraan ng katinuan at nagpapakamatay o di kaya ay namamatay ng maaga, dahil masmadalas ay nalulunod ang maraming kalalakihan sa routinary na mga bagay. Isang patibong na may lasong pumapatay ng relasyon, sigla at pangarap. Kung ang isang ina o asawa ay nagsasalita, nagrereklamo at nabubugnot sa kanilang buhay, ang ibig sabihin nito ay pangangailangan ng pagbabago, ito ay sintomas ng nakakabagot at makakamatay na paulit-ulit.
Sa ating panahon, parami ng parami ang mga babaeng nangingibang bansa para sikaping ibahin ang kanilang buhay na ayaw ibahin ng mga lalaki. At ang nakakalungkot masmaraming panaginib ang nakaabang sa kanila kaysa sa mga panganib nahinarap ni Eba ng sila ay magsarili. Nandiyan ang sexual harassment, rape, pagkabagot, pangungulila, pambubugbog, pagmamaltrato ng amo at marami pang iba. Wala na ngang tainga na handing pakinggan ang kanilang boses, sangkatutak pa ang kapahamakan na nag-aabang sa kanila…
Rekomendasyon:
1. Pakinggan ang boses ng kababaihan, dahil iyon ay isang damdamin na nakakabit sa katawan ng kaniyang anak at asawa (di mo ba pinagtatakhan kung bakit ang sabi ng isang inang Cananea sa “Panginoon, Jesus mahabag ka sa akin, maysakit ang anak ko…” ito ay nagangahulugan na masnahihirapan siya kung kahihirapang ang mga mahal niya).
2. Unawain nating sila ay hindi materyosa, kundi likas silang maibigin sa kagandahan at kasaganaan hindi sa kapangyarihan, subalit di nawawala sa kanilang pandama at kamulatan na ang pangunahing sangkap ng isang paraiso ay isang Masaya at buong pamilya.
3. Na maaaring daigin natin sila ng magagandang katwiran at paliwanag, ngunit ang kanilang dandamin ay mananatling katotohanan, hindi mo sila mapipigil na umiyak sa kalungkutan at kabiguan, hindi mo sila mapipigila humalakhak at magdiwang sa isang tagumpay ng isang minamahal at tagumapay na nakamtan.
Hamon: Kailan natin huling tinanong an gating mga asawa at ina, kung ano talaga ang gusto nila at hindi ang mga gusto nating ibigay sa kanila? O baka hindi nga natin sila natatanong dahil abala an gating isip na hanapin ang gusto nating ibigay sa kanila at nakakalimutan na nating damhin ang kanilang puso at kaluluwa? Huwag nawa tayong magmistulang panginoon ng Eden, ni minsan di tinanong si Adan at Eba kung ano ang totoong makapagpapasaya sa kanila, nagalit pa siya ng magsabi ng totoong nararamdaman ang dalawa, ang maging malaya at nagsasarili, mga lalaki, alalahanin nating hindi natin panlasa ang panlasa nila, hindi natin damdamin ang damdamin nila, sila ay bukod at hiwalay na nilalang sa atin…Mabuhay ang mga kababaihan.
Bible and Feminism
Leah
Sa gitna ng kahinaan upang ipagtanggol ang sarili, naroon pa rin natitirang lakas upang labanan ang paglalapastangan. Naroon pa rin ang pag-asang masumpungan ang minimithing makalaya sa hindi pantay na pagkilala. Sa katahimikan maraming mga kababaihan ang hindi naisisiwalat ang damdaming nakapinid sa puso kahit puno na ng paghihimagsik ngunit darating ang oras na ito ay babasagin at makapagbibigay ng kalayaan para sa nakararami.
The story of the two sisters, Leah and Rachel, Laban’s daughters is one of the hundreds stories of silence about women. Their voices were unheard. When they try to speak or say something it seems meaningless especially to men and leaders in their time. They are chained to their tradition. This is a problem that must be given more consideration.
Let us go back to the story of Jacob’s journey in searching for a wife. He went to the city of Haran to his uncle Laban. There, Leah became his wife through a deception on the part of Laban. In the Biblical account, Jacob was dispatched to the hometown of Laban—the brother of his mother Rebekah—to avoid being killed by his brother Esau, and possibly to find a wife. Out by the well, he encounters Laban's younger daughter Rachel tending her father's sheep, and decides to marry her. Laban is willing to give Rachel's hand to Jacob as long as he works seven years for her. He worked for Laban seven years in exchange for Rachel whom he loves, but instead of Rachel, on the wedding night, Laban switches Leah for Rachel. Later Laban claims that it is uncustomary to give the younger daughter away in marriage before the older one (Genesis 29:16-30). Laban offers to give Rachel to Jacob in marriage in return for another seven years of work (Genesis 29:27). Jacob accepts the offer to marry Rachel after the week-long celebration of his marriage to Leah and then they lived half-happily ever after.
The Torah introduces Leah by describing her with the phrase, "Leah had tender eyes" (Genesis 29:17). Some translations say that it may have meant blue or light colored eyes. She was the first of the four concurrent wives of the Hebrew patriarch Jacob, and mother of six of the twelve tribes of Israel, along with one daughter, Dinah. Leah was Jacob's first cousin, as her father Laban is the brother of Jacob's mother Rebecca. According to the commentary of Rashi(Rabbi Shlomo Yitzhak), Leah was destined to marry Jacob's twin brother, Esau. People were saying, "Laban has two daughters and his sister, Rebecca, has two sons. The older daughter (Leah) will marry the older son (Esau), and the younger daughter (Rachel) will marry the younger son (Jacob)." Hearing this, Leah spent most of her time weeping and praying to God to change her destined mate. Thus the Torah describes her eyes as "soft" from weeping. It is said that many of devout followers of Leah's beauty, had taken this very hard as well. The oral tradition says, God hearkens to Leah's tears and prayers and allows her to marry Jacob even before Rachel does.
Many women in the bible were victims of tradition. Tradition that keeps their mouth shut for over a thousand years. Leah was one of them; she’s a victim within a patriarchal society. She cannot say “NO” to what her father said “YES”. Let us go back to the bible, the story tells us that Jacob worked seven years, but for me he worked fourteen in exchange for Rachel alone because he doesn’t have any feelings for Leah. This is a humiliating experience to Leah. But the most unacceptable truth in the story for our present time today is that they were just a “PAYMENT” of Jacob’s labor. In economic terms is it is a salary or some kind of bargain. In other word they represent as properties of Jacob as well as of Laban.
The stronger question is intended to both Jacob and Leah. How can they anticipate staying married under these circumstances? The courtship was non-existent; the union one is lacking with love, the relationship was built on deceit.
Some of the writings in the Midrash tell about Jacob and Leah. Jacob said to her "You are a deceiver and the daughter of a deceiver!" "Is there a teacher without pupils?" she retorted. "Did not your father call you Esau, and you answered him! So did you too call me and I answered you!" (Midrash Rabbah - Bereishit 70:19) Leah responds that her actions were no different than Jacob's. On an ethical level, they are a good match, each guilty of deception at a critical occasion in their lives. On the other hand, this answer is unsettled. Perhaps this was Leah's justification, but again, why would they wish to remain with each other?
Marami nga sa mga nag-aasawa ngayon ay nag-aaway sa dahilang hindi mahal ni lalaki si babae at syempre gugustuhin nilang mgahiwalahy na lamang dahil baka hindi na nila makayanan ang isa’t-isa at magsuntukan pa sila talo ang mahina. Sa gayong tagpo tulad ni Leah pinili pa rin niya ang manatili sa poder ni Jacob kahit hindi siya mahal nito. Naging ina siya sa anim na anak ngunit hindi nagbago ang pagtingin ni Jacob, mas pinili pa rin niyang mahalin si Rachel. Ang damdaming itinatago ni Leah ay parang walang lakas upang ito ay bigyang katuparan. Nais niyang kahit papano ay magkaroon naman ng kahit konting pagtingin si Jacob sa kanya.
Rivalry
On a homiletical level, the classic Chassidic texts explain the sisters' rivalry as more than marital jealousy. Each woman desired to grow spiritually in her avodat Hashem (service of God), and therefore sought closeness to the tzadik (Jacob) who is God's personal emissary in this world. By marrying Jacob and bearing his sons, who would be raised in the tzadik's home and continue his mission into the next generation (indeed, all 12 sons became tzadikim in their own right and formed the foundation of the Nation of Israel), they would develop an even closer relationship to God. Therefore Leah and Rachel each wanted to have as many of those sons as possible, going so far as to offer their handmaids as wives to Jacob so they could have a share in the upbringing of their handmaids' sons, too. Each woman also continually questioned whether she was doing enough in her personal efforts toward increased spirituality, and would use the other's example to spur herself on. Rachel envied Leah's tearful prayers, by which she merited to marry the tzadik and bear six of his twelve sons. The Talmud (Megillah 13b) says that Rachel revealed to Leah the secret signs which she and Jacob had devised to identify the veiled bride, because they both suspected Laban would pull such a trick.
The oppression on child-bearing
Although in their tradition being a bearer of a child is a gift from God, there are more things to consider of being a mother (child-bearer). In our time today, too much pregnancy is not good for the woman because it is dangerous for her. I think it’s enough at least two to three children. We have contraceptives; our governmants is pushing this bill to prevent population explosion. Some of our leaders are divided of it, some agree and the other is not. The Roman Catholic Church is one of those who are resisting contraceptives because they believe that it is God alone who can say whether to have children or not. The Government is trying to prevent it, having over-population because of our economy being low. It is not good for a woman to have many children. In the life of Leah, she wanted to have many children to be loved by Jacob, but the problem is it was just a rivalry to her sister Rachel because Rachel was loved by Jacob. So in her condition, she is not only suffering in chil-bearing but also in her wish for love or attention. Marami sa ating mga kababaihan sa panahon ngayon lalo na sa mga squatter area, sa mga mahihirap na mga mamamayan na wala nang ibang magawa kundi ang gumawa ng bata ay hindi mapigilan ang ganitong sitwasyon. Wala na ngang maipakain sa mga anak, wala na ngang kita, kulang pa para sa pagkain ng pamilya, dagdag ng dagdag pa ng mga anak. Sa ating lipunan mapapansin natin; yung mga may malaking kita at mga mayayaman, yung mga may kaya ay yun pa ang dalawa lang ang mga anak minsan isa nga lang samantalang ang mga mahihirap nating mga kababayan ay yun pa ang may napakaraming mga anak, nagsisiksikan sa iisang maliit na barong-barong. Marami ang ating sisihin, sino? Ang Gubyerno? Tayo? O ang kumunidad natin kung saan isa sa mga humuhubog ng karamihan sa atin.
Advocacy:
Tulungan ang mga kakabaihan na hindi sila pahirapan ng mga asawa o ng mga kinakasama nila sa pagpaparami ng anak. Ang mga lalaking gustong magkaroon ng maraming lahi ay mag isip-isip naman. Mahalin ang mga kababaihan at hayaang magpahayag ng karapatang saloobin.
They’re just daughters of Laban and wives of Jacob as the people look at them in a tradition and society that nurtured them. But we, as an agent of equal rights of women in our society, we look at the story as a paradigm to stop pushing women to a condition which humiliates them. Let us help them grasp their rights as human equal to everyone.
Jonathan E. Gabuay
BRE V _ Church Music
Lizette Tapia-Raquel
professor
Ang Pambihirang Pananalig ng isang Ina.
Mateo 15: 21-28
Sa isang Nayong, malapit sa dalawang siyudad ng Tero at Sidon lalawigan ng Funicia, ay mayroong mag-inang naninirahan sina Felomina at Nena. Maliit pa si Nena ng lisanin at maulila sa ama. Namatay ang tatay niyang si Tano dahil sa pakikipaglaban sa lupa nilang ninuno na ipinamana pa ng kanilang lahi na naagaw ng isang negosyante. Kung kaya’t si Nena ay mag-isang itanaguyod ng kanyang Ina.
Palibhasa’y balo na ito ay marami naman ay gustong tumulong sa kanya at may nagbibigay sa kanya ng trabaho tulad ng, paglalaba at paglilinis ng bahay at binibigyan ng karampatang upa sa kanyang pagpapagal. Pinag-aral niya si Nena, iginapang sa kahirapan makapagtapos lamang ito. Noong maliit pa si Nena ay lagi niya itong inihahatid sa paaralan, dahil naroon ang pag-aalaga at pag-iingat ng isang ina. Pagkatapos nito ay balik siya sa trabaho at susunduin na lamang niya ito kapag uwian na at hapon na at umiikot ang buhay ng mag-ina sa ganitong sitwasyon.
Nakatapos si Nena sa elementarya at humakbang siya sa sekondarya upang ipagpatuloy ang kaniyang pag-aaral, dahil maraming pangarap si Nena para sa kanyang inang si Felomina. Natuto na rin si Nenang pumasok at umuwing mag-isa, dahil abala na ang nanay niya sa trabaho, at isa pa medyo mataas na rin ang matrikula sa paaralan, kaya doble kayod si Felomina para sa kanyang anak na si Nena.
Minsan ika-sampu at pitumpong minuto ng umaga ay biglang dumating ang kanyang kamag-aral sa bahay nila, at sinabi sa nanay niya na si Nena ay sinasapian ng masamang espiritu at nagwawala ito at nagpipiglas, dagliang iniwanan ni Felomina ang gawaing bahay at mabilis na nagtungo sa paaralan pinapasukan nito. Inabutan pa niyang ang kalagayan ng kanyang anak na tila baga’y wala ito sa sarili, nangingisay at parang kung ano ang nasa kanyang katawan. biglang nanlumo si Felomina dahil sa awa niya sa kanyang anak. Nawalan ng malay si Nena at sa tulong ng kanyang mga kamag-aral ay naiuwi siya sa kanilang tahanan. Hindi sumling sa isip ni Felomina na nagkaganon ang kanyang anak, kung kaya’t nagtanong tanong siya sa kanyang mga kanayon upang maghanap ng makagagamot sa sakit ng kanyang anak dahil madalas na itong magkaganito. Mayroong nakapagsabi sa kanya na sa kabilang bayan sa baryo Mabalasik ay may isang albularyo doon na nanggagamot Mang Nikanor ang ngalan nito kilala rin bilang isang Faith Healer, agad niya itong dinala roon at hindi siya nabigo at nakaharap nila si Mang Nikanor medyo matanda na at medyo kuba na ito. Gumaling si Nena at nakapagpatuloy ito sa kanyang pag-aaral, pero sandali lang ito at muli na naman umatake ang kanyang sakit at patuloy napinahihirapan ang kanyang katawan ng masamang espiritu, ang mga pangyayari ay nagpaulit-ulit lamang. Marami na din napagdalhan sa kanya at marami na rin silang nalapitang manggagamot at kahit sa sihensiya at bigo na paggalingin ito.
Lumipas ang mga araw at panahon ay hindi siya gumagaling, hanggang isang araw ay may nabalitaan si Felomina na mayroon raw dayuhan na manggagamot sa malapit nilang Nayon at nanggaling raw ang taong ito sa kabilang lalawigan sa gawing hilagang kanluran. Kaya minabuti niyang pumasyal doon upang makita ang taong ito may nakapasabi na nasa plaza ito at ang pangalan niya ay Pepe isang manggagamot kaya’t agad siyang lumapit subalit ganun na lamang ang kanyang kinahinatnan nang tanggihan siya nito at hindi paniwalaan sa kanyang sinasabi, dahil sa kanyang suot at duster at maruming katawan dahil sa layo ng kaniyang nilakbay na para bagang, gusgusing aso, at kinutya pa siya nito na parang aso dahil sunod siya ng sunod na parang nag-aabang ng ihahagis na buto, subalit sa kabila ng insultong inabot niya, hindi siya nawalan ng pag-asa na papansinin niya ito hanggang magmakaawa siya, dahil sa abalang inabot ni Pepe at matinding pagnanais ni Felomina na mapagaling ang kanyang anak na si Nena ay nakuha rin niya ang atensyon ni Pepe, lumambot ang puso niya dahil sa determinasyon nito, at pagpapakita ng kapakumbabaan at pagpapakita ng isang damdamin bilang isang ina at pagpapakita ng katatagan, kahit sa kabila ng pagsubok, pang-aalipusta sa kanyang pagkatao. Hindi siya nabigo at tuluyang gumaling ang kanyang anak at nakatapos ito sa pag-aaral niya.
Ang kwento ay naglalarawan ng matinding pananalig at pag-asam ng kagalingan ng isang anak. At pagtataguyod bilang isang huwarang ina. Ang mga tauhang ginamit ay pawang malaki ang ambag sa kamulatan at pagbabago sa lipunang Pilipino at pagpapakita ng isang kalagayan.
Felomina-isang taong simbahan na namulat sa isang kalagayan feudal at kolonyal na sistema sa panahon ng rehimeng Marcos, nag-ambag ng buhay para sa pagbabago, ipinakita ang determinasyon bilang babae na kumilos at makilahok sa pagbabago.
Nena- isang anak ng labandera at maggagawa sa pabrika, ng dahil sa hirap ng buhay ay napilitang magpakaputa at walang maayos na edukasyon. Mula sa kanta ni Herber Bartolome.
Tano- isang magsasakang inagawan ng lupa ng asendero at nabaon sa utang dahil sa nagkasakit ang kaisa-isa niyang anak. Mula sa kanta ni Paul Galang.
Mang Nekanor- isang albularyo na pinatay dahil sa pagkupkop niya sa mga taong naghahanap ng pagbabago sa lipunan.
Pepe- isang bayani na nag-alay ng buhay para sa bayan.
Sa nakalipas na kasaysayan ng Lumang Tipan ang lupain ng Canaan ay ang lupang ipinangako ni Yahweh sa mga taga Israelita na naalipin sa Egepto. Ang Canaan ay lupaing mayaman, malawak at sagana sa lahat ng bagay. Ito ay lupain ng mga Cananeo, Heteo, Amoreo, Perezeo, Heveo at Jebuseo lupaing kinubkob ng mga Israelita.
Maraming tanong sa pag-uusap ni Hesus at ng Babaing Cananea, Bakit niya ito itinulad sa isang tuta? Bakit napakababa ng tingin ni Hesus sa Cananea? Si Hesus ba ay Biktima ng exclusivism ng lahi nila? At malakas ang racial na pagtatange? O isang pagsubok ito sa babaing Cananea upang tingnan ang kanilang pinagmulan bilang Hudyo at Cananeo?
Sa kasalukuyang panahon ay maraming ganitong pangyayari kahit sa loob ng ating iglesya at lipunan, ang mga babaing marginalized mga babaing biktima ng pangyayari sa lipunan na minsan kinakalimutan suriin ang kalagayan at itinatange na pinakamababang tao. Katulad ng mga puta, mga taong kinalimutan at iniwaksi ng lipunan at mga palaboy
Ang Aking Paninindigan Sa Estorya
Ang estorya ay pagpapakita ng isang pananaw ng hindi tamang pagtrato bilang isang tao. Dahil sa kanyang uri at kultura, aking pinaninindigan na Tigilan na ang pagtatange ng uri at kasarian!! Ipaglaban ang karapatan bilang babae at bilang Tao!
Inihanda ni:
Joefre G. Landicho
Bible and Femenism
ORPAH
She is a Moabite woman, whom Kilion, son of Elimelech and Naomi, married. Marriages with Moabites were not specifically forbidden by the law (Dt. 7:1, 3) though Moabites were not allowed in the congregation of the Lord to the tenth generation (Dt23:3 Ne 13: 1-3) .It is not stated how long the family was in Moab before Elimelech died, and it is not clear also whether the sons (million and Mahlon) lived in Moab for ten years or were married for ten years before their deaths. For a woman to be “left without” her husband and “her…sons” was serious enough in her own community, but in another land she would be in desperate straits. It was only natural that Naomi’s thoughts would turn to her homeland at such a time.
Naomi heard that the Lord “had come to the aid of” his people in Canaan, so she made preparations to return to Judah. Orpah and Ruth did not question their duty to accompany their mother- in -law, though it meant leaving their own land. Apparently the party had not traveled far on the road to Judah when Naomi realized the difficulties that faced her daughters- in -law. Therefore she released them from all obligations to her by encouraging them to return to their “mother’s home”. As returning to their “father’s home” would have been more usual, the reference here is probably to the women’s quarters of the home where comfort would be forthcoming and preparations for another marriage initiated. Naomi’s parting wish was that the Lord would show “kindness” to her daughters –in- law as they had shown to her. She also expressed the hope that her daughters- in- law would find rest in the home of another husband. These words refer to the security that marriage gave a woman, not to freedom from work. Both Orpah and Ruth refused to be separated from her. Naomi attempted to show her daughters –in-law the irrationality of their determination to remain with her. The verse eleven (11) assumes the law of levirate marriage, this law (Dt 25: 5-10) provided for the marriage of a childless widow to a brother-in-law. If the daughters –in-law went with Naomi, as foreigners there would be little or no hope for them to remarry and have homes of their own. She reminded them that she was not pregnant with sons who, as the younger brother of Mahlon and Kilion would be obligated to marry their widowed sisters-in-law. According to their levirate law, she was too old to find a husband, and even if she did find one and married that same night, it would be asking too much for them to wait till her sons were grown in order to marry them. They are young and could remarry and find happiness and security in their homeland. The daughters -in- law wept because of the hopeless situation Naomi has described to them, Orpah then took leave of her mother-in-law with a parting kiss. Orpah has frequently been described as unfeeling because she deserted Naomi.
The Unspoken story of Orpah
Buhat si Orpah sa marangal na pamilya, kilala sa lipunan, relihiyoso, mapagmalasakit sa kapwa at mapagmahal sa bayan., edukada at sibilisadong babae. Maunlad ang bayan ng Moab kaya’t dito napadpad ang pamilya ni Naomi ng lisanin ang kanilang bayan na dumaranas ng kahirapan. Nabighani si kilion kay Orpah, ang isa sa dalawang anak ni Naomi. Subalit ayaw sa kanya ni Orpah dahil batid niya na di sang-ayon ang batas ng mga Israelita na makapag-asawa ng labas sa lahi nito. Mahal na mahal ni Kilion si Orpah kaya’t ginawa niya ang lahat magustuhan lamang siya ng babae. Isa dito ang pagtalikod sa kanyang Diyos at sa kultura ng bansa niya.
Malaki ang paghadlang ni Naomi sa ginawa ni Kilion na pagpapakasal kay Orpah, subalit wala naman siyang magawa.. Hindi naging maganda ang pagsasama ng magbiyenan lalo’t may isa pa itong manugang na katulad niyang Moabita , tinalikuran ang kanyang Diyos at sariling bayan ng dahil din sa pag-ibig.Naging miserable ang buhay niya sa piling ng biyenan at ng bilas lalo’t paborito nito si Ruth , dahil siya’y sunud-sunuran sa nais ni Naomi .
Binawian ng buhay ang mga anak ni Naomi, sa kabila man ng ipinakita ni Naomi ,nanaig pa rin ang magandang kalooban niya ,hindi iniwan ang biyenan.Nabigla siya ng isang araw ay magbalot ito at handang lisanin ang Moab, dahil nabalitaan na ang kanyang bayan ay pinagpapala na ng Diyos . Naalala niya na kaya lumisan ang mga ito sa sariling bayan ay dahil sa ayaw nitong maranasan ang kahirapan , dala-dala ang yaman nilisan ang sariling bayan at ngayon ay nasa paghihirap ng buhay at kalooban ay muling naalala ang bayang sinilangan.
Tinupad pa rin ni Orpah ang kanyang tungkulin sa biyenan ,sinamahan niya ito sa paglalakbay.Nabatid ni Naomi ang ganda ng kalooban ng manugang kahit di siya naging mabuting magulang, handa siyang dumamay agapayan at samahan kahit maiwan ang pamilya nito. Dahil maraming mga bagay ang di nila napagkasunduan hindi mapayapa si Naomi na makasama si Orpah, batid niya na may paninindigan si Orpah di kayang diktahan o pasunurin sa ano mang kanyang naisin .Kaya’t sinabi niya ang mga bagay na may kinalaman sa kultura ng mga israelita , katulad ng batas ng Levirate Marriage, ang maliit na pag-asa na makapag-asawa pang muli at magkaroon ng sariling pamilya dahil sa silay mga dayuhan sa kanyang bayan. Naunawaan ito ni Orpah sapagkat kagaya ng kanyang biyenan ang loyalty niya ay nasa kanyang Diyos at bayan .Tinanggap niya ang pangaral ng biyenan;sinunod ang dikta ng kalooban nagdesisyon sa sarili, Nagmano at hinagkan ang biyenan, bilang tanda ng paggalang at pagsunod sa matanda . Binasbasan siya ni Naomi kaya’t magaan sa kalooban ang ginawa niyang pagbalik sa sariling bayan. Malaya siyang nakapamuhay, nagkaroon ng sariling pamilya, happy and content in her own country and fellow countrymen..
My Advocacy
Loyalty to her god.
In ancient times it was believed that a deity had power only in the geographical region occupied by his or her worshipers. Thus to leave one’s land meant separation from ones god. So by returning to her land she returned to her god.
Close Family Ties and Love for her country
Separation and renunciation to her people were not total.
Obedient to Naomi’s wishes
In our context today many wishes to go in greener pasture, they are willing to do everything for the sake of going abroad. But the truth is even how successful you are in a foreign land you are still a stranger and doesn’t belong.
MOAB (Heb. moav, seed). The land of the Moabites. Moab was bounded on the west by the Dead Sea, on the east by the desert, on the north by the Arnon, and on the south by Edom.
ORPAH (Heb. orpah, neck, i.e. stubbornness). A Moabite woman whom Kilion, son of Elimelech and Naomi, married. She loved her mother-in-law, but kissed her good-by and remained in Moab, while Ruth, Naomi's other daughter-in-law, stayed with her (Ruth 1:4, 14; 4:9-10).
Elsie B. Aquino
Bachelor of Theology IV
Luz H. Quilop
Bachelor of Theology IV
Text: Genesis 39: 1-20
Potiphar’s Wife – the wife of a prosperous and influential Egyptian. She was an irresistible, intelligent and has a very strong will power.
Potiphar – high officer of Pharaoh and a wealthy man.
Joseph – handsome young slave; Hebrew
Egypt times:
In the ancient world, Egypt was considered the world’s breadbasket. Egypt was a site of many impressive building projects that were completed at tremendous human costs.
Ang asawa ni Potiphar ay walang nakatalang pangalan. Tanging ang nababasa natin sa ating mga Bibliya ay “asawa ni Potiphar”. Kaya naman naisipan kong bigyan siya ng magandang pangalan. ANGELIKA.
Samahan ninyo ako sa aking paglalakbay diwa sa kwento ni Angelika, kasama sina Potiphar at Jose.
Si Angelika ay nagmula sa pamilyang may kaya. Lumaki siyang natutugunan ang lahat ng kanyang pangangailangan, nasusunod ang lahat ng gusto niya. Mula sa kanyang pagdadalaga ay kitang kita sa kanya ang kaakit-akit na kagandahan. Kaya naman marami ang nanliligaw sa kanya. Ngunit ang hindi alam ni Angelika na siya ay ipinagkasundo pala ng kanyang mga magulang kay Potiphar. Labag man sa kanyang kalooban, siya ay sumunod sa kanyang mga magulang.
Si Potiphar ay malayong mas matanda kay Angelika ng sampung taon. Kaya naman, ganoon na lamang ang pagmamahal ni Potiphar sa kanyang asawa. Subalit dumating ang panahon na labis itong nagging abala sa pag-aasikaso sa kanyang mga naglalakihang negosyo sa iba’t ibang lugar, at nakaligtaan niya ang kanyang tungkulin bilang asawa. Sunod sunod ang mga meeting na kanyang dinadaluhan, madalas ay isang lingo na siya ay nawawala. Kaya naisipan niyang kumuha ng mangangasiwa at mapagkakatiwalaan niya sa kanyang sambahayan. At ito ay si Jose. Si Jose ay makisig at matipuno ang pangangatawan, malayong mas bata kaysa kay Potiphar.
Matuling lumipas ang mga araw, si Jose ay nagging abala sa kanyang mga trabaho, samantalang si Potiphar ay abala sa mga pulong na kanyang dinadaluhan, at halos ang nagkakasama at nagkikita sa araw-araw ay si Jose at Angelika. Sa ganitong pagkakataon ay hindi nila maiwasan ang isa’t isa, hanggang sa mahulog ang loob ni Jose at hindi maiwasan na maakit siya sa kagandahan ni Anelika.
Isang araw, wala si Potiphar, sila ay nagkaroon ng pagkakataon na makapg-usap ng maayos. Nasabi ni Jose ang kanyang damdamin, at sinamantala ni Jose ang pagkakataon dahil wala si Potiphar. Sinamantala din niya ang kahinaan ni Angelika dahil sa pangungulila sa kanyang asawa. Isang buwan na halos silang hindi nagsasama dahil sa kaabalahan ni Potiphar. Kaya naman nagawa ni Jose ang lahat ng kanayang gusto kay Angelika.
Binigyan ni Jose ng atensyon si Angelika upang makuha niya ang kanyang gusto. Samantalang si Angelika ay naghahanap lamang ng atensyon. Inabuso ni Jose ang pangangailangan at kahinaan ni Angelika, napara bang si Angelika ay isang gamit lamang. Naramdaman ni Angelika ang pang-aabuso ni Jose kaya’t pilit siyang gumagawa ng paraan upang makaiwas kay Jose. Subalit binantaan siya ni Jose, na kung hidi siya papaya sa kagustuhan nito ay sasabihin niya kay Potiphar na inakit siya nito. Dahil dito, nagplano at pinaghandaan ni Angelika ang pagganti kay Jose. Gusto niyang iganti ang pananakot nito sa kanya, at makuha ang karapatan niya na pamahalaan ang kanyang pamamahay bilang asawa ni Potiphar. Isang araw, inakit ni Angelika si Jose at napapansin niya na umiiwas ito sa kanyang. Ngunit hindi niya tinantanan. Muli niya itong inakit, ngunit tumakbo si Jose, hangga’t kaya niya umiwas ay ginawa niya. Pero hindi siya nagtagumpay dahil ang kanyang balabal ay nahablot ni Angelika. Ganoon na lamang ang pag-iwas ni Jose dahil ang araw na ito ang pagdating ni Potiphar. Nagtagumpay bas a kanyang plano si Angelika? Tagumpay siya dahil ginamit niya ang balabal ni Jose na kanyang nakuha para makaganti siya. At noong nagsumbong siya sa kanyang asawa, kaagad siyang pinakingganat pinaniwalaan.
bilang asawa, wala ba syang karapatan para mangasiwa sa sambahayan? at sa ilan nilang mga negosyo?
Bakit kailangang si Jose pa ang mangasiwa? bakit si Jose pa ang bibigyan ng kapangyarihan, dahil ba sa ito ay isang lalake? hindi sa lahat ng pagkakataon ay mas mahusay ang lalake. May mga bagay din na kayang gawin ng babae katulad ng pangangasiwa sa kanyang sariling sambahayan.
May naidulot ba ang ginawa ni Angelika? Meron.
1. Dahil ang panahon ni Potiphar ay naibalik sa kanya.
2. Nabigyang pansin ang kanyang karapatan bilang asawa.
3. Ikinulong si Jose.
Advocacy:
1. Ang panahon ay napakahalaga sa mag-asawa. Hindi ito kayang pantayan ng salapi.
2. May tendency na masira ang relasyon kung kulang o walang panahon sa isa’t isa.
3. Ilan kaya ang katulad ni Angelika? Ang pinapakinggan ang boses at may matapang na loob para maibalik ang atensyon ng kanyang asawa.
4. Ang pangalan ay napakahalaga para sa pagkakakilanlan sa isang tao. Hindi laging nakakabit sa pangalan ng kanyang asawa.Halimbawa asawa ni Congressman Ramirez, hindi ba pwedeng tawagin sa sarili nyang pangalan? Kagaya sa asawa ni Potiphar, hindi man lang naitala ang kanyang pangalan. Si Potiphar ang laging nakikilala.
BIBLE AND FEMINISM
Mrs Lizette Tapian-Taquel
The Woman at the Well –a Burden bearer?
John 4:1-42
Paunang Salita
The village of Sychar where Jesus met the Samaritan woman was by Jacob's Well and was located near Mount Gerizim, the site of the Samaritan temple, Samaria's holy place. The Jews and the Samaritans were both claimed to be true descendants of the nation of Israel. Samaritans descended from the northern kingdom of Israel while the Jews descended from the southern kingdom of Judah. The Jews believed Jerusalem was the only true place of worship while the Samaritans located the true place of worship at Mt. Gerizim. In 128 BC, the Jews destroyed the Samaritan temple at Mt. Gerizim. While the actual reasons for the hatred between the two groups is not known, though it is known that the Jews believed the Samaritans were not pure from a religious viewpoint due to mixed marriages. Passages which provide a perspective on the historical racial hatred and tensions between the Jews and the Samaritans are: II Kings 17:21-41; Ezra 4; and Nehemiah 4.
Samaria was the northern kingdom of Israel. The "Jews" were descended from the returned exiles of the southern kingdom of Judah. I and II Kings provide the history and story of these two kingdoms which developed after the death of Solomon.
The narrative runs immediately in a setting where Jesus left Judea and went back to Galilee; on his way there he had to go through Samaria. In Samaria he came to a town named Sychar, which was not far from the field that Jacob had given to his son Joseph. Jacob’s well was there, and Jesus, tired out by the trip, sat down by the well. It was about noon. A Samaritan woman came to draw some water. . . . . John 4:3-8.
Nilalaman
Sa kuwento hindi lantarang ipinakilala o nabanggit ang pangalan ng babae. Hinango ng may akda ang panagalan na kung saan dalawang beses na pagkasabing ipinangalan: 1.) babaeng taga Samaria; 2.) at babaeng Samaritana. Ito rin ay ipinakahulugan sa dalawang bagay: Una, ang pagka-nationalismo at pangalawa, ang kanyang relihiyon. Mag-pagayun paman mas maganda kung mabigyan natin ng pangalan and babae sa balon. Sa ayaw at sa gusto ninyo pangalanan natin siyang “Si Sabel”
Ang kuwento ni Sabel sa Bibliya ay maigsi at pangkaraniwang kumpara sa mga kuwento na alam natin subalit kakaiba siya sa mga kuwento kapag itoy’ naintindihan natin.
Si Sabel ay masayahing bata, palakaibigan sa kapwa niya mga bata. Masunurin din siyang anak hindi nga lamang nakatungtung sa mataas na paaralan sanhi ng kulturang sinisunod; hindi nila ugaling turuan ang mga babae sa publikong kaparaanan. Nang magdadalagana, nababanaag mo ang hugis ng kanyang pangangatawan, may pagka-morena, balingkinitan, seksi may dimple sa magkabilang pisngi hawig ni Marimar sa biglang tingin lalo na kung malapitan. Ang mga magulang ni Sabel ay pangkaraniwang mamamayan. Ang kaniyang ama ay empleyado sa malawak na taniman ng trigo sa mismong lugar nila. Pagsusumikap at tiyaga ang puhunan ng kaniyang ama upang mabuhay ang kaniyang pamilya. Minsan may kasama pang overtime para madagdagan lang ang kinikita. Bagamat may magka-ibang pagtingin sa kanya ng kanyang ama at ina. Hindi nga naman siya masyadong pinapansin ng kanyang ama sapagkat mas matimbang ang pagtingin sa tatlo pa niyang mga kapatid na lalake. Siya ang pangalawa sa limang magkakapatid. Mas malapit nga lang ang damdamin ng kanyang ina sa kaniya. Mula ng pagka-bata nakagawian ng kanyang nanay na turuan siya kung ano ang tama o mali, at ang higit sa lahat ay ang batas ng “Mosaic Law” na kanilang kinikilala, na kung saan lingid sa kaalaman ng kanyang ama.
Bago pa man magdalaga si Sabel naisalang na siya sa kasunduan pag-aasawa (match making) ng kanyang ama sa pamilyang may kaya. Sa murang edad ni Sabel wala sa kamalayan ang mga nagyayari sa buhay niya. Basta para sa kaniya gusto niyang makatulong sa kanyang mga magulang lalung-lalo na sa mga gawaing bahay. Noong maglabing-anim palang si Sabel dumating ang di inaasahang pagsubok sa buhay niya. Namatay ang kanilang tatay bunga ng intensiyunal na pagpatay sanhi ng pagka-inggit sa puwesto sa trabaho. Dumanas ng kalungkutan at kakulangan sa pamilya ni Sabel. Sapilitang magbanat ng buto ang nakatatanda niyang kapatid para kumita subalit hindi parin sapat ito para sila ay mabuhay. Samantalang ang kanilang ina ay tigib pa rin sa kalungkutan hindi na mai-concentrate ang pangunguna sa pamilya. Ito’y hindi lingid sa kaalaman ni Sabel, lubha rin siyang nabahala sa mga nagaganap una sa kanilang ina. Kung hindi na nga nila maasahan ang kanilang ina sino pa ang puwede nilang asahan? Sumagi sa isipan ni Sabel ang kasunduan ng kanilang magulang, “puwede na akong makiasawa” aniya. Ramdam na ramdam ni Sabel kung anu ang susuungin buhay bilang may asawa sa murang katawan dahil lamang maibsan ang kakulangan sa pamilya at buhayin ang mga maliliit pa niyang mga kapatid.
Hindi pa man naidadaos ang kanilang kasal ni Menardo tuluyan nang iniwan sila ng kanilang nanay dahil sa matinding pagdadalamhati napabayaan ang katawan hanggang ito’y nagkasakit ng malubha, at ito ang sanhi ng kaniyang pagkamatay.
Pagkatapos ng isang buwan ikinasal si Sabel kay Menardo. Sa unang araw, dama ni Sabel ang kasiyahan dahil matutupad na ang kaniyang pangarap na makatulong sa kaniyang mga maliliit pang kapatid. Sa una maganda naman ang samahan at takbo ng pamumuhay nilang mag-asawa. Naging responsableng asawa si Menardo sa kanya. Natutulunangan niya ang kaniyang mga kapatid kahit papaano. Lumipas ng dalawang taon nagkaroon na rin ng sunod-sunod na bunga ng kanilang pagsasamahan. Subalit tila nag-iba ang ihip ng hangin nang isang gabi umuwing lasing mainit ang ulo si Menardo at pinagbibintangan si Sabel na kumuha sa kaniyang itinatagong mamahaling alahas. Hanggat humantong ito sa madalas nilang hindi pagkakaunawaan at kadalasan sisasaktan siya ni Menardo. At sinusumbatan siyang palagi dahil sa mga tulong na ibinibigay sa kaniyang mga kapatid. Nilulon na lamang ni Sabel ang kaniyang galit at sama ng loob, at isinasanguni na lamang niya kay Yahweh ang lahat. Isang araw nabigla na lamang si Sabel ng ibinalita sa kaniya na napatay ang kaniyang asawa sa inuman. Hindi alam ni Sabel ang kaniyang saloobin kung matuwa siya o malungkot dahil sa nangyari, “marahil kalooban ito ni Yahweh,” aniya.
Hindi pa man naibabang luksa ang kaniyang nasirang asawa ito na ang mga matatanda sa kapulongan kasama ang mga magulang ng pangalawang nakababatang kapatid ti Menardo na si Rafael. Siya’y matipuno palibhasa nasanay sa pakikipagdigma sa armada ng Samaria. Ipinaalam ang alituntunin ng kultura at batas nila na maipatupad na maaring isa
Sa kapatid na binata ng yumao ang puwedeng papalit bilang maging asawa nito. Ito’y medyo kahawig sa sinasabi nilang “Levirate marriage” kanya nga lamang sa batas na ito yun lamang asawang hindi nagkakaanak. Tanggap na rin ni Sabel, aniya, “matutunan ko rin siyang mahalin bilang ama ng aking mga at aming magiging anak.” Pero hindi ata sinang-ayunan ng tadhana, ilang buwan lang ang nakalipas sumakabilang buhay si Rafael sanhi ng pagtatanggol sa hangganan dahil may gustong pumasok na mga tulisan. Sa kasawiang palad siya lamang ang napatay sa pagtugis sa mga tulisan.
Nagdamdam si Sabel sa pangyayaring yun, ngayon pa na unti-unti na niyang nauunawaan ang kaniyang pagkababae, bilang isang ina. Subalit hindi pa rin nagtatapos ang yugto ng kaniyang buhay, dahil pagkatapos na pagkatapos na magbabang luksa si Sabel, namanhikan kaagad and isa sa malapit na kamag-anak ng nasirang Rafael. Si Leonardo, mukhang mabait pero taliwas sa inaasahan ni Sabel na magiging katuwang sa buhay sapagkay haolos dila na lang niya ang walang latay. Hindi lang irresponsibiulidad, seloso, at nangmamaltrato pa. Kaya nakapagdesisyon siya na kausapin muna upang maayos lahat na kung gagawin pa niya ito ay hihiwalayan na niyang tuluyan. Subalit walang nagyari sa pag-uusap kundi lalong lumala pa. Hindi na natiis ni Sabil ang ganitong pasakit sa buhay kaya ipinasya niyang hiwalayan si Leonardo at walang nakapigil sa kanya. Masakit man sa kalooban niya ito dahil may iniwan siyang dalawang anak nila ni Leonardo pero kailangan niyang gawin, dahil hindi na niya kakayanin pa ang hirap. Suko hanggang langit ang hirap na dinanas ni Sabel sa kaniya. Ipinasasa-Diyos na lang niya ang lahat.. Sakbibi ni Sabel ang mga karanasan taglay na naglalaro sa kaniyang isipan. “Papaano mabubuhay ang aking mga anak? Baka matulad ako kay ina na hindi nakayanan ang pagsubok, ah, hindi dapat mangyari muli sa akin ‘to,” aniya.
Dahil may likas na ganda si Sabel at ito’y di niya maaring maitago, marami paring nag-aalok ng kanilang pag-ibig sa kaniya. Si Adonis, bunsong anak sa kapatid ng kaniyang ina. Mas bata siya ng sampung taon kay Sabel. Simpleng magdala pero astang me nalalaman sa buhay, matured na ang pag-iisip. Nag-alala si Sabel baka mag-alangan sa kaniya si Adonis kapag sila’y magsama na dahil sa malaking agwat ng kanilang edad. Minsan, palihim na humarap sa salamin si Sabel at tinitigan mabuti ang kabuan ng kanyang mukha at katawan, napangiti siya sa sarili habang unti-unti niyang sinusuklay ang kaniyang natural na buhok at inaayos ang mukha at sinubukang umikot unti-unti sa harap ng salamin, lalo siyang napangiti sa sarili para bagang may pag-asa na lumukob sa buo niyang katauhan. At aniya, “maganda’t bata pa naman ako puwede pa, kailangan lang maiayos ko ang aking sarili hindi na pa naman ako alanganin para kay Adonis.”
Hindi siya nagkamali naging mabuting asawa si Adonis sa kaniya, malambing, responsable, mapagmahal sa kanya at sa mga anak ng kaniyang mga naunang napangasawa. Ang nararanasan ngayon ni Sabel na kasiyahan sa buhay ay hindi niya naranasan ni kailanman sa mga nagdaang naging asawa niya. Walang kasing katulad ang kabutihan ni Adonis sa kaniya at sa mga anak niya. Minsan sila’y magkatabi sa higaan, naibulong ni Sabel kay Adonis; “sana hindi na magwawakas itong kasiyahan natin dalawa, kapag mawala ka pa sa akin ewan ko na, saan kaya kita hahanapin” aniya.
Nagtagal pa ng tatlong taon ang kanilang pagsasama, subalit hindi nagbago bakus napamahal masyado si Adonis kay Sabel. Subalit lubhang madamot ang tadhana para kay Sabel. Sapagkat naglahong bigla si Adonis ni walang balita kung saan siya napadpad. May haka-haka ang mga tagaroon na baka sinalvage siya dahil may malaking halaga siyang hawak na ididiposito sa banko. Ang pagkawala ni Adonis sa buhay ni Sabel ay kasabay naman ang paglaho ng lahat ng kaniyang pahangarap sa buhay. Lupaypay at halos wala ng lakas si Sabel upang harapin ang buhay niya at ang kaniyang pamilya na kung saan lumalaki na ang kaniyang pitong anak. Pagdating ng dapit hapon na-kaugalian niyang sinsalubong si Adonis buhat sa pinto ng kanilang bahay at ipinaghahanda ng mameryenda o pagkain kasi alam niyang pagod sa trabaho. Ano pa nga ang sasalubungin niya? Wala na si Adonis at wala na rin ang mahigpit na yakap at matamis na halik kapag siya’y dumarating na sinasalubong niya. Ang magagawa na lamng ni Sabel ay umupo sa isang sulok malapit sa bintana at siya’y nakatingin sa malayo na para bagang may hinihintay na kung sinong darating pa.
Pagkalipas ng ilang buwan paubos na ang naipon nila kaya kailangan niyang gumawa ng paraan para buhayin ang walo niyang anak. Sinubokan niyang mamulot ng mga nalaglag na trigo sa mga nag-anihan. Tiniis niya ang sikat ng araw sa gitna ng malawak na bukirin na hindi naman niya dati ginagawa pero wala siyang ibang paraan upang may magiling at maisaing man lang. Pero sa kaniyang pag-uwi napansin siya ng isang mayamang negosyante na may kalayuan din sa kanilang bahay, medyo nagkasalubong ang kanilang paningin at sabay silang ngumiti sa isa’t-isa. Walang malisya kay Sabel ‘yon na nangyayi, bagamat ang hindi inaasahan ni Sabel ay dinalaw siya nitong negosyante si Miguel sa isang gabi, at nangako na tutulungan siya. Hindi lang minsan siyang dinalaw kundi maraming beses. At tuwing dadalaw si Miguel nag-iiwan ito ng malaking halaga para sa kaniya. Hanggang dumating ang isang araw unti-unti ng nahulog ang loob ni Sabel Kay Miguel. Bagamat alam ni Sabel na may asawa’t pamilya si Miguel pero wala na siyang magagawa marahil sa matinding pangangailangan. Alam ni Sabel na hindi na Malaya si Miguel dahil may legal na pamilya. Subalit para kay Sabel pikit mata na lamang kung ano ang kahihinatnan nito ang mahalaga sa kanya ay mayroon siyang kanlungan o masasandigan upang mabuhay. Ngayon, anong masasabi natin kay Sabel?
Ang kuwento ni Sabel ay isang pagsasabuhay na kung saan makapagbigay ng kamulatan sa tagpong nakikipag-usap siya kay Jesus sa balon. May mga katanungan bakit tanghaling tapat pa siya mag-igib ng tubig samantalang puwede naman sa umaga o madaling araw, o dili kaya sa gabi? At bakit siya nakikipag-usap sa isang lalake at Hudyo pa? Na kung saan mahigpit na ipinagbabawal sa kanilang batas at kultura na kahit ang mag-asawa ay hindi puwedeng mag-usap sa publikong lugar. Mukha ngang mali si Sabel kung ito ang pinagbabasehan. Mayroon siyang nilabag na batas. O, baka naman may katuwiran din si Sabel. Sa oras na yon ng pag-igib ay oras ng walang matatao sa lugar at yun ang takdang oras para sa mga babaeng may kapintasan o mababang uri sa lipunan (marginalized). Katulad niya, ayaw ni Sabel na mapag-usapan, makutya o masita. Para makaiwas ay minamabuti niyang sa tanghaling tapat na lang siya umigib. Alam ni Sabel na mali ang sinuong relasyon kaya guilty siya sa sarili. Pangalawa, bakit nga ba nakikipag-usap siya sa isang lalake at Hudyo pa sa publikong lugar? Hindi ba siya puwedeng umiwas? O mayroon pa siyang hinahanap para sa kaniyang pangangailangan?
Sa kuwento hindi umiwas si Sabel bagkus humarap sinagot niya ang kahilingan ni Jesus na: “painumin mo ako” (v-7b) sa pamamagitan ng pangangatuwiran ng kaniyang pagkatao bilang babaing Samaritana at ang kanilang uri at religion. May sariling tiyolohiya si Sabel. Ito ang ipinansagut sa mga katanungan ni Jesus sa kaniya tungkol sa usaping panrelihiyon. Subalit hindi niya maipagkaila kay Jesus ang totoong kalagayan niya sa estado ng kaniyang buhay.
Mga Pagpapakasakit ni Sabel sa buhay (Struggles and pains):
Kahirapan (poverty) -Alipin ng asawa
Pagmamaltrato o pambubogbog -Hindi patas na pagtingin ng magulang
Pagmamay-ari (property) -Loneliness
Belongingness - Bilang isang Ina
Walang kalayaan -Depresiyon
Kalungkutan -Cultural and religious bound
Patriarchal society -Ramdam ang pagtatakwil ng lipunan dahil sa uri
Mababang uri ng babae (marginalized)
Advocacies:
The life of Sabel describes a kind of woman/mother who is faithful to her husband and to God. Same as our Filipina women they meant to be a good and faithful wife regardless of situations and circumstances in life they encounter against their partners.
She portrait the kind of people in the society who is longing for things that could fill up the scarcity in life. Likewise, Job opportunities, food for the table, quality education, medical treatment or benefits and others. How many of our countrymen enjoying life today? Could we say that they are happy even no stable job or resources that could sustain their daily living? Probably no! That’s why sometimes we cannot blame our countrymen to go abroad to seek job opportunities and for the welfare of their families. Others prevail but most of them failed.
Sabel breaks the silence of the women because she talked. Women must engage in dialogue. As Sabel did in discussion with Jesus. Meaning women should have equal rights with men.
Sabel is a kind of people who is still seeking for justice: for those who suffered injustices; peace for those who suffered war or violence; Care for those who suffered maltreatment and oppression; strengths for those are weak; love for those who are unloved.
The water that being the starting point of the conversation between Jesus and Sabel represent cleasing, forgiveness that passes through transformation from being sinners to a transformed in Christ’ life.
Despite of many predicaments in life Sabel could able to face everything even it sacrifice her womaness, and dignity. Though she was not been successful in her marriage life but, the primarily achievement of Sabel was have known Christ as her Savior. She was evangelized by Jesus and became an evangelist. She introduced her community to "a man" whom they came to acclaim as "the Savior of the world" (John 4:42). Jesus liberated Sabel and awakened her to a new life in which not only did she receive but also gave. The Bible says she brought "many Samaritans" to faith in Christ (v. 39). If the men in John 1, were the first "soul winners," this woman was the first "evangelist" in John's gospel. Sabel was not just that she was a sinner or whatever she had, but she was a woman that empowered by her faith through Jesus. It was Jesus the One who empowered and offers her “living water” –water at the well of God that never shall run dry. It could able to quench the thirsting of every soul.
Prepared by: William D. Emiliano M. Div. Senior
BIBLE AND FEMINISM
Mrs Lizette Tapian-Taquel
The Woman at the Well –a Burden bearer?
John 4:1-42
Paunang Salita
The village of Sychar where Jesus met the Samaritan woman was by Jacob's Well and was located near Mount Gerizim, the site of the Samaritan temple, Samaria's holy place. The Jews and the Samaritans were both claimed to be true descendants of the nation of Israel. Samaritans descended from the northern kingdom of Israel while the Jews descended from the southern kingdom of Judah. The Jews believed Jerusalem was the only true place of worship while the Samaritans located the true place of worship at Mt. Gerizim. In 128 BC, the Jews destroyed the Samaritan temple at Mt. Gerizim. While the actual reasons for the hatred between the two groups is not known, though it is known that the Jews believed the Samaritans were not pure from a religious viewpoint due to mixed marriages. Passages which provide a perspective on the historical racial hatred and tensions between the Jews and the Samaritans are: II Kings 17:21-41; Ezra 4; and Nehemiah 4.
Samaria was the northern kingdom of Israel. The "Jews" were descended from the returned exiles of the southern kingdom of Judah. I and II Kings provide the history and story of these two kingdoms which developed after the death of Solomon.
The narrative runs immediately in a setting where Jesus left Judea and went back to Galilee; on his way there he had to go through Samaria. In Samaria he came to a town named Sychar, which was not far from the field that Jacob had given to his son Joseph. Jacob’s well was there, and Jesus, tired out by the trip, sat down by the well. It was about noon. A Samaritan woman came to draw some water. . . . . John 4:3-8.
Nilalaman
Sa kuwento hindi lantarang ipinakilala o nabanggit ang pangalan ng babae. Hinango ng may akda ang panagalan na kung saan dalawang beses na pagkasabing ipinangalan: 1.) babaeng taga Samaria; 2.) at babaeng Samaritana. Ito rin ay ipinakahulugan sa dalawang bagay: Una, ang pagka-nationalismo at pangalawa, ang kanyang relihiyon. Mag-pagayun paman mas maganda kung mabigyan natin ng pangalan and babae sa balon. Sa ayaw at sa gusto ninyo pangalanan natin siyang “Si Sabel”
Ang kuwento ni Sabel sa Bibliya ay maigsi at pangkaraniwang kumpara sa mga kuwento na alam natin subalit kakaiba siya sa mga kuwento kapag itoy’ naintindihan natin.
Si Sabel ay masayahing bata, palakaibigan sa kapwa niya mga bata. Masunurin din siyang anak hindi nga lamang nakatungtung sa mataas na paaralan sanhi ng kulturang sinisunod; hindi nila ugaling turuan ang mga babae sa publikong kaparaanan. Nang magdadalagana, nababanaag mo ang hugis ng kanyang pangangatawan, may pagka-morena, balingkinitan, seksi may dimple sa magkabilang pisngi hawig ni Marimar sa biglang tingin lalo na kung malapitan. Ang mga magulang ni Sabel ay pangkaraniwang mamamayan. Ang kaniyang ama ay empleyado sa malawak na taniman ng trigo sa mismong lugar nila. Pagsusumikap at tiyaga ang puhunan ng kaniyang ama upang mabuhay ang kaniyang pamilya. Minsan may kasama pang overtime para madagdagan lang ang kinikita. Bagamat may magka-ibang pagtingin sa kanya ng kanyang ama at ina. Hindi nga naman siya masyadong pinapansin ng kanyang ama sapagkat mas matimbang ang pagtingin sa tatlo pa niyang mga kapatid na lalake. Siya ang pangalawa sa limang magkakapatid. Mas malapit nga lang ang damdamin ng kanyang ina sa kaniya. Mula ng pagka-bata nakagawian ng kanyang nanay na turuan siya kung ano ang tama o mali, at ang higit sa lahat ay ang batas ng “Mosaic Law” na kanilang kinikilala, na kung saan lingid sa kaalaman ng kanyang ama.
Bago pa man magdalaga si Sabel naisalang na siya sa kasunduan pag-aasawa (match making) ng kanyang ama sa pamilyang may kaya. Sa murang edad ni Sabel wala sa kamalayan ang mga nagyayari sa buhay niya. Basta para sa kaniya gusto niyang makatulong sa kanyang mga magulang lalung-lalo na sa mga gawaing bahay. Noong maglabing-anim palang si Sabel dumating ang di inaasahang pagsubok sa buhay niya. Namatay ang kanilang tatay bunga ng intensiyunal na pagpatay sanhi ng pagka-inggit sa puwesto sa trabaho. Dumanas ng kalungkutan at kakulangan sa pamilya ni Sabel. Sapilitang magbanat ng buto ang nakatatanda niyang kapatid para kumita subalit hindi parin sapat ito para sila ay mabuhay. Samantalang ang kanilang ina ay tigib pa rin sa kalungkutan hindi na mai-concentrate ang pangunguna sa pamilya. Ito’y hindi lingid sa kaalaman ni Sabel, lubha rin siyang nabahala sa mga nagaganap una sa kanilang ina. Kung hindi na nga nila maasahan ang kanilang ina sino pa ang puwede nilang asahan? Sumagi sa isipan ni Sabel ang kasunduan ng kanilang magulang, “puwede na akong makiasawa” aniya. Ramdam na ramdam ni Sabel kung anu ang susuungin buhay bilang may asawa sa murang katawan dahil lamang maibsan ang kakulangan sa pamilya at buhayin ang mga maliliit pa niyang mga kapatid.
Hindi pa man naidadaos ang kanilang kasal ni Menardo tuluyan nang iniwan sila ng kanilang nanay dahil sa matinding pagdadalamhati napabayaan ang katawan hanggang ito’y nagkasakit ng malubha, at ito ang sanhi ng kaniyang pagkamatay.
Pagkatapos ng isang buwan ikinasal si Sabel kay Menardo. Sa unang araw, dama ni Sabel ang kasiyahan dahil matutupad na ang kaniyang pangarap na makatulong sa kaniyang mga maliliit pang kapatid. Sa una maganda naman ang samahan at takbo ng pamumuhay nilang mag-asawa. Naging responsableng asawa si Menardo sa kanya. Natutulunangan niya ang kaniyang mga kapatid kahit papaano. Lumipas ng dalawang taon nagkaroon na rin ng sunod-sunod na bunga ng kanilang pagsasamahan. Subalit tila nag-iba ang ihip ng hangin nang isang gabi umuwing lasing mainit ang ulo si Menardo at pinagbibintangan si Sabel na kumuha sa kaniyang itinatagong mamahaling alahas. Hanggat humantong ito sa madalas nilang hindi pagkakaunawaan at kadalasan sisasaktan siya ni Menardo. At sinusumbatan siyang palagi dahil sa mga tulong na ibinibigay sa kaniyang mga kapatid. Nilulon na lamang ni Sabel ang kaniyang galit at sama ng loob, at isinasanguni na lamang niya kay Yahweh ang lahat. Isang araw nabigla na lamang si Sabel ng ibinalita sa kaniya na napatay ang kaniyang asawa sa inuman. Hindi alam ni Sabel ang kaniyang saloobin kung matuwa siya o malungkot dahil sa nangyari, “marahil kalooban ito ni Yahweh,” aniya.
Hindi pa man naibabang luksa ang kaniyang nasirang asawa ito na ang mga matatanda sa kapulongan kasama ang mga magulang ng pangalawang nakababatang kapatid ti Menardo na si Rafael. Siya’y matipuno palibhasa nasanay sa pakikipagdigma sa armada ng Samaria. Ipinaalam ang alituntunin ng kultura at batas nila na maipatupad na maaring isa
Sa kapatid na binata ng yumao ang puwedeng papalit bilang maging asawa nito. Ito’y medyo kahawig sa sinasabi nilang “Levirate marriage” kanya nga lamang sa batas na ito yun lamang asawang hindi nagkakaanak. Tanggap na rin ni Sabel, aniya, “matutunan ko rin siyang mahalin bilang ama ng aking mga at aming magiging anak.” Pero hindi ata sinang-ayunan ng tadhana, ilang buwan lang ang nakalipas sumakabilang buhay si Rafael sanhi ng pagtatanggol sa hangganan dahil may gustong pumasok na mga tulisan. Sa kasawiang palad siya lamang ang napatay sa pagtugis sa mga tulisan.
Nagdamdam si Sabel sa pangyayaring yun, ngayon pa na unti-unti na niyang nauunawaan ang kaniyang pagkababae, bilang isang ina. Subalit hindi pa rin nagtatapos ang yugto ng kaniyang buhay, dahil pagkatapos na pagkatapos na magbabang luksa si Sabel, namanhikan kaagad and isa sa malapit na kamag-anak ng nasirang Rafael. Si Leonardo, mukhang mabait pero taliwas sa inaasahan ni Sabel na magiging katuwang sa buhay sapagkay haolos dila na lang niya ang walang latay. Hindi lang irresponsibiulidad, seloso, at nangmamaltrato pa. Kaya nakapagdesisyon siya na kausapin muna upang maayos lahat na kung gagawin pa niya ito ay hihiwalayan na niyang tuluyan. Subalit walang nagyari sa pag-uusap kundi lalong lumala pa. Hindi na natiis ni Sabil ang ganitong pasakit sa buhay kaya ipinasya niyang hiwalayan si Leonardo at walang nakapigil sa kanya. Masakit man sa kalooban niya ito dahil may iniwan siyang dalawang anak nila ni Leonardo pero kailangan niyang gawin, dahil hindi na niya kakayanin pa ang hirap. Suko hanggang langit ang hirap na dinanas ni Sabel sa kaniya. Ipinasasa-Diyos na lang niya ang lahat.. Sakbibi ni Sabel ang mga karanasan taglay na naglalaro sa kaniyang isipan. “Papaano mabubuhay ang aking mga anak? Baka matulad ako kay ina na hindi nakayanan ang pagsubok, ah, hindi dapat mangyari muli sa akin ‘to,” aniya.
Dahil may likas na ganda si Sabel at ito’y di niya maaring maitago, marami paring nag-aalok ng kanilang pag-ibig sa kaniya. Si Adonis, bunsong anak sa kapatid ng kaniyang ina. Mas bata siya ng sampung taon kay Sabel. Simpleng magdala pero astang me nalalaman sa buhay, matured na ang pag-iisip. Nag-alala si Sabel baka mag-alangan sa kaniya si Adonis kapag sila’y magsama na dahil sa malaking agwat ng kanilang edad. Minsan, palihim na humarap sa salamin si Sabel at tinitigan mabuti ang kabuan ng kanyang mukha at katawan, napangiti siya sa sarili habang unti-unti niyang sinusuklay ang kaniyang natural na buhok at inaayos ang mukha at sinubukang umikot unti-unti sa harap ng salamin, lalo siyang napangiti sa sarili para bagang may pag-asa na lumukob sa buo niyang katauhan. At aniya, “maganda’t bata pa naman ako puwede pa, kailangan lang maiayos ko ang aking sarili hindi na pa naman ako alanganin para kay Adonis.”
Hindi siya nagkamali naging mabuting asawa si Adonis sa kaniya, malambing, responsable, mapagmahal sa kanya at sa mga anak ng kaniyang mga naunang napangasawa. Ang nararanasan ngayon ni Sabel na kasiyahan sa buhay ay hindi niya naranasan ni kailanman sa mga nagdaang naging asawa niya. Walang kasing katulad ang kabutihan ni Adonis sa kaniya at sa mga anak niya. Minsan sila’y magkatabi sa higaan, naibulong ni Sabel kay Adonis; “sana hindi na magwawakas itong kasiyahan natin dalawa, kapag mawala ka pa sa akin ewan ko na, saan kaya kita hahanapin” aniya.
Nagtagal pa ng tatlong taon ang kanilang pagsasama, subalit hindi nagbago bakus napamahal masyado si Adonis kay Sabel. Subalit lubhang madamot ang tadhana para kay Sabel. Sapagkat naglahong bigla si Adonis ni walang balita kung saan siya napadpad. May haka-haka ang mga tagaroon na baka sinalvage siya dahil may malaking halaga siyang hawak na ididiposito sa banko. Ang pagkawala ni Adonis sa buhay ni Sabel ay kasabay naman ang paglaho ng lahat ng kaniyang pahangarap sa buhay. Lupaypay at halos wala ng lakas si Sabel upang harapin ang buhay niya at ang kaniyang pamilya na kung saan lumalaki na ang kaniyang pitong anak. Pagdating ng dapit hapon na-kaugalian niyang sinsalubong si Adonis buhat sa pinto ng kanilang bahay at ipinaghahanda ng mameryenda o pagkain kasi alam niyang pagod sa trabaho. Ano pa nga ang sasalubungin niya? Wala na si Adonis at wala na rin ang mahigpit na yakap at matamis na halik kapag siya’y dumarating na sinasalubong niya. Ang magagawa na lamng ni Sabel ay umupo sa isang sulok malapit sa bintana at siya’y nakatingin sa malayo na para bagang may hinihintay na kung sinong darating pa.
Pagkalipas ng ilang buwan paubos na ang naipon nila kaya kailangan niyang gumawa ng paraan para buhayin ang walo niyang anak. Sinubokan niyang mamulot ng mga nalaglag na trigo sa mga nag-anihan. Tiniis niya ang sikat ng araw sa gitna ng malawak na bukirin na hindi naman niya dati ginagawa pero wala siyang ibang paraan upang may magiling at maisaing man lang. Pero sa kaniyang pag-uwi napansin siya ng isang mayamang negosyante na may kalayuan din sa kanilang bahay, medyo nagkasalubong ang kanilang paningin at sabay silang ngumiti sa isa’t-isa. Walang malisya kay Sabel ‘yon na nangyayi, bagamat ang hindi inaasahan ni Sabel ay dinalaw siya nitong negosyante si Miguel sa isang gabi, at nangako na tutulungan siya. Hindi lang minsan siyang dinalaw kundi maraming beses. At tuwing dadalaw si Miguel nag-iiwan ito ng malaking halaga para sa kaniya. Hanggang dumating ang isang araw unti-unti ng nahulog ang loob ni Sabel Kay Miguel. Bagamat alam ni Sabel na may asawa’t pamilya si Miguel pero wala na siyang magagawa marahil sa matinding pangangailangan. Alam ni Sabel na hindi na Malaya si Miguel dahil may legal na pamilya. Subalit para kay Sabel pikit mata na lamang kung ano ang kahihinatnan nito ang mahalaga sa kanya ay mayroon siyang kanlungan o masasandigan upang mabuhay. Ngayon, anong masasabi natin kay Sabel?
Ang kuwento ni Sabel ay isang pagsasabuhay na kung saan makapagbigay ng kamulatan sa tagpong nakikipag-usap siya kay Jesus sa balon. May mga katanungan bakit tanghaling tapat pa siya mag-igib ng tubig samantalang puwede naman sa umaga o madaling araw, o dili kaya sa gabi? At bakit siya nakikipag-usap sa isang lalake at Hudyo pa? Na kung saan mahigpit na ipinagbabawal sa kanilang batas at kultura na kahit ang mag-asawa ay hindi puwedeng mag-usap sa publikong lugar. Mukha ngang mali si Sabel kung ito ang pinagbabasehan. Mayroon siyang nilabag na batas. O, baka naman may katuwiran din si Sabel. Sa oras na yon ng pag-igib ay oras ng walang matatao sa lugar at yun ang takdang oras para sa mga babaeng may kapintasan o mababang uri sa lipunan (marginalized). Katulad niya, ayaw ni Sabel na mapag-usapan, makutya o masita. Para makaiwas ay minamabuti niyang sa tanghaling tapat na lang siya umigib. Alam ni Sabel na mali ang sinuong relasyon kaya guilty siya sa sarili. Pangalawa, bakit nga ba nakikipag-usap siya sa isang lalake at Hudyo pa sa publikong lugar? Hindi ba siya puwedeng umiwas? O mayroon pa siyang hinahanap para sa kaniyang pangangailangan?
Sa kuwento hindi umiwas si Sabel bagkus humarap sinagot niya ang kahilingan ni Jesus na: “painumin mo ako” (v-7b) sa pamamagitan ng pangangatuwiran ng kaniyang pagkatao bilang babaing Samaritana at ang kanilang uri at religion. May sariling tiyolohiya si Sabel. Ito ang ipinansagut sa mga katanungan ni Jesus sa kaniya tungkol sa usaping panrelihiyon. Subalit hindi niya maipagkaila kay Jesus ang totoong kalagayan niya sa estado ng kaniyang buhay.
Mga Pagpapakasakit ni Sabel sa buhay (Struggles and pains):
Kahirapan (poverty) -Alipin ng asawa
Pagmamaltrato o pambubogbog -Hindi patas na pagtingin ng magulang
Pagmamay-ari (property) -Loneliness
Belongingness - Bilang isang Ina
Walang kalayaan -Depresiyon
Kalungkutan -Cultural and religious bound
Patriarchal society -Ramdam ang pagtatakwil ng lipunan dahil sa uri
Mababang uri ng babae (marginalized)
Advocacies:
The life of Sabel describes a kind of woman/mother who is faithful to her husband and to God. Same as our Filipina women they meant to be a good and faithful wife regardless of situations and circumstances in life they encounter against their partners.
She portrait the kind of people in the society who is longing for things that could fill up the scarcity in life. Likewise, Job opportunities, food for the table, quality education, medical treatment or benefits and others. How many of our countrymen enjoying life today? Could we say that they are happy even no stable job or resources that could sustain their daily living? Probably no! That’s why sometimes we cannot blame our countrymen to go abroad to seek job opportunities and for the welfare of their families. Others prevail but most of them failed.
Sabel breaks the silence of the women because she talked. Women must engage in dialogue. As Sabel did in discussion with Jesus. Meaning women should have equal rights with men.
Sabel is a kind of people who is still seeking for justice: for those who suffered injustices; peace for those who suffered war or violence; Care for those who suffered maltreatment and oppression; strengths for those are weak; love for those who are unloved.
The water that being the starting point of the conversation between Jesus and Sabel represent cleasing, forgiveness that passes through transformation from being sinners to a transformed in Christ’ life.
Despite of many predicaments in life Sabel could able to face everything even it sacrifice her womaness, and dignity. Though she was not been successful in her marriage life but, the primarily achievement of Sabel was have known Christ as her Savior. She was evangelized by Jesus and became an evangelist. She introduced her community to "a man" whom they came to acclaim as "the Savior of the world" (John 4:42). Jesus liberated Sabel and awakened her to a new life in which not only did she receive but also gave. The Bible says she brought "many Samaritans" to faith in Christ (v. 39). If the men in John 1, were the first "soul winners," this woman was the first "evangelist" in John's gospel. Sabel was not just that she was a sinner or whatever she had, but she was a woman that empowered by her faith through Jesus. It was Jesus the One who empowered and offers her “living water” –water at the well of God that never shall run dry. It could able to quench the thirsting of every soul.
Prepared by: William D. Emiliano
M. Div. Senior
BIBLE AND FEMINISM
Mrs Lizette Tapian-Taquel
The Woman at the Well –a Burden bearer?
John 4:1-42
Paunang Salita
The village of Sychar where Jesus met the Samaritan woman was by Jacob's Well and was located near Mount Gerizim, the site of the Samaritan temple, Samaria's holy place. The Jews and the Samaritans were both claimed to be true descendants of the nation of Israel. Samaritans descended from the northern kingdom of Israel while the Jews descended from the southern kingdom of Judah. The Jews believed Jerusalem was the only true place of worship while the Samaritans located the true place of worship at Mt. Gerizim. In 128 BC, the Jews destroyed the Samaritan temple at Mt. Gerizim. While the actual reasons for the hatred between the two groups is not known, though it is known that the Jews believed the Samaritans were not pure from a religious viewpoint due to mixed marriages. Passages which provide a perspective on the historical racial hatred and tensions between the Jews and the Samaritans are: II Kings 17:21-41; Ezra 4; and Nehemiah 4.
Samaria was the northern kingdom of Israel. The "Jews" were descended from the returned exiles of the southern kingdom of Judah. I and II Kings provide the history and story of these two kingdoms which developed after the death of Solomon.
The narrative runs immediately in a setting where Jesus left Judea and went back to Galilee; on his way there he had to go through Samaria. In Samaria he came to a town named Sychar, which was not far from the field that Jacob had given to his son Joseph. Jacob’s well was there, and Jesus, tired out by the trip, sat down by the well. It was about noon. A Samaritan woman came to draw some water. . . . . John 4:3-8.
Nilalaman
Sa kuwento hindi lantarang ipinakilala o nabanggit ang pangalan ng babae. Hinango ng may akda ang panagalan na kung saan dalawang beses na pagkasabing ipinangalan: 1.) babaeng taga Samaria; 2.) at babaeng Samaritana. Ito rin ay ipinakahulugan sa dalawang bagay: Una, ang pagka-nationalismo at pangalawa, ang kanyang relihiyon. Mag-pagayun paman mas maganda kung mabigyan natin ng pangalan and babae sa balon. Sa ayaw at sa gusto ninyo pangalanan natin siyang “Si Sabel”
Ang kuwento ni Sabel sa Bibliya ay maigsi at pangkaraniwang kumpara sa mga kuwento na alam natin subalit kakaiba siya sa mga kuwento kapag itoy’ naintindihan natin.
Si Sabel ay masayahing bata, palakaibigan sa kapwa niya mga bata. Masunurin din siyang anak hindi nga lamang nakatungtung sa mataas na paaralan sanhi ng kulturang sinisunod; hindi nila ugaling turuan ang mga babae sa publikong kaparaanan. Nang magdadalagana, nababanaag mo ang hugis ng kanyang pangangatawan, may pagka-morena, balingkinitan, seksi may dimple sa magkabilang pisngi hawig ni Marimar sa biglang tingin lalo na kung malapitan. Ang mga magulang ni Sabel ay pangkaraniwang mamamayan. Ang kaniyang ama ay empleyado sa malawak na taniman ng trigo sa mismong lugar nila. Pagsusumikap at tiyaga ang puhunan ng kaniyang ama upang mabuhay ang kaniyang pamilya. Minsan may kasama pang overtime para madagdagan lang ang kinikita. Bagamat may magka-ibang pagtingin sa kanya ng kanyang ama at ina. Hindi nga naman siya masyadong pinapansin ng kanyang ama sapagkat mas matimbang ang pagtingin sa tatlo pa niyang mga kapatid na lalake. Siya ang pangalawa sa limang magkakapatid. Mas malapit nga lang ang damdamin ng kanyang ina sa kaniya. Mula ng pagka-bata nakagawian ng kanyang nanay na turuan siya kung ano ang tama o mali, at ang higit sa lahat ay ang batas ng “Mosaic Law” na kanilang kinikilala, na kung saan lingid sa kaalaman ng kanyang ama.
Bago pa man magdalaga si Sabel naisalang na siya sa kasunduan pag-aasawa (match making) ng kanyang ama sa pamilyang may kaya. Sa murang edad ni Sabel wala sa kamalayan ang mga nagyayari sa buhay niya. Basta para sa kaniya gusto niyang makatulong sa kanyang mga magulang lalung-lalo na sa mga gawaing bahay. Noong maglabing-anim palang si Sabel dumating ang di inaasahang pagsubok sa buhay niya. Namatay ang kanilang tatay bunga ng intensiyunal na pagpatay sanhi ng pagka-inggit sa puwesto sa trabaho. Dumanas ng kalungkutan at kakulangan sa pamilya ni Sabel. Sapilitang magbanat ng buto ang nakatatanda niyang kapatid para kumita subalit hindi parin sapat ito para sila ay mabuhay. Samantalang ang kanilang ina ay tigib pa rin sa kalungkutan hindi na mai-concentrate ang pangunguna sa pamilya. Ito’y hindi lingid sa kaalaman ni Sabel, lubha rin siyang nabahala sa mga nagaganap una sa kanilang ina. Kung hindi na nga nila maasahan ang kanilang ina sino pa ang puwede nilang asahan? Sumagi sa isipan ni Sabel ang kasunduan ng kanilang magulang, “puwede na akong makiasawa” aniya. Ramdam na ramdam ni Sabel kung anu ang susuungin buhay bilang may asawa sa murang katawan dahil lamang maibsan ang kakulangan sa pamilya at buhayin ang mga maliliit pa niyang mga kapatid.
Hindi pa man naidadaos ang kanilang kasal ni Menardo tuluyan nang iniwan sila ng kanilang nanay dahil sa matinding pagdadalamhati napabayaan ang katawan hanggang ito’y nagkasakit ng malubha, at ito ang sanhi ng kaniyang pagkamatay.
Pagkatapos ng isang buwan ikinasal si Sabel kay Menardo. Sa unang araw, dama ni Sabel ang kasiyahan dahil matutupad na ang kaniyang pangarap na makatulong sa kaniyang mga maliliit pang kapatid. Sa una maganda naman ang samahan at takbo ng pamumuhay nilang mag-asawa. Naging responsableng asawa si Menardo sa kanya. Natutulunangan niya ang kaniyang mga kapatid kahit papaano. Lumipas ng dalawang taon nagkaroon na rin ng sunod-sunod na bunga ng kanilang pagsasamahan. Subalit tila nag-iba ang ihip ng hangin nang isang gabi umuwing lasing mainit ang ulo si Menardo at pinagbibintangan si Sabel na kumuha sa kaniyang itinatagong mamahaling alahas. Hanggat humantong ito sa madalas nilang hindi pagkakaunawaan at kadalasan sisasaktan siya ni Menardo. At sinusumbatan siyang palagi dahil sa mga tulong na ibinibigay sa kaniyang mga kapatid. Nilulon na lamang ni Sabel ang kaniyang galit at sama ng loob, at isinasanguni na lamang niya kay Yahweh ang lahat. Isang araw nabigla na lamang si Sabel ng ibinalita sa kaniya na napatay ang kaniyang asawa sa inuman. Hindi alam ni Sabel ang kaniyang saloobin kung matuwa siya o malungkot dahil sa nangyari, “marahil kalooban ito ni Yahweh,” aniya.
Hindi pa man naibabang luksa ang kaniyang nasirang asawa ito na ang mga matatanda sa kapulongan kasama ang mga magulang ng pangalawang nakababatang kapatid ti Menardo na si Rafael. Siya’y matipuno palibhasa nasanay sa pakikipagdigma sa armada ng Samaria. Ipinaalam ang alituntunin ng kultura at batas nila na maipatupad na maaring isa
Sa kapatid na binata ng yumao ang puwedeng papalit bilang maging asawa nito. Ito’y medyo kahawig sa sinasabi nilang “Levirate marriage” kanya nga lamang sa batas na ito yun lamang asawang hindi nagkakaanak. Tanggap na rin ni Sabel, aniya, “matutunan ko rin siyang mahalin bilang ama ng aking mga at aming magiging anak.” Pero hindi ata sinang-ayunan ng tadhana, ilang buwan lang ang nakalipas sumakabilang buhay si Rafael sanhi ng pagtatanggol sa hangganan dahil may gustong pumasok na mga tulisan. Sa kasawiang palad siya lamang ang napatay sa pagtugis sa mga tulisan.
Nagdamdam si Sabel sa pangyayaring yun, ngayon pa na unti-unti na niyang nauunawaan ang kaniyang pagkababae, bilang isang ina. Subalit hindi pa rin nagtatapos ang yugto ng kaniyang buhay, dahil pagkatapos na pagkatapos na magbabang luksa si Sabel, namanhikan kaagad and isa sa malapit na kamag-anak ng nasirang Rafael. Si Leonardo, mukhang mabait pero taliwas sa inaasahan ni Sabel na magiging katuwang sa buhay sapagkay haolos dila na lang niya ang walang latay. Hindi lang irresponsibiulidad, seloso, at nangmamaltrato pa. Kaya nakapagdesisyon siya na kausapin muna upang maayos lahat na kung gagawin pa niya ito ay hihiwalayan na niyang tuluyan. Subalit walang nagyari sa pag-uusap kundi lalong lumala pa. Hindi na natiis ni Sabil ang ganitong pasakit sa buhay kaya ipinasya niyang hiwalayan si Leonardo at walang nakapigil sa kanya. Masakit man sa kalooban niya ito dahil may iniwan siyang dalawang anak nila ni Leonardo pero kailangan niyang gawin, dahil hindi na niya kakayanin pa ang hirap. Suko hanggang langit ang hirap na dinanas ni Sabel sa kaniya. Ipinasasa-Diyos na lang niya ang lahat.. Sakbibi ni Sabel ang mga karanasan taglay na naglalaro sa kaniyang isipan. “Papaano mabubuhay ang aking mga anak? Baka matulad ako kay ina na hindi nakayanan ang pagsubok, ah, hindi dapat mangyari muli sa akin ‘to,” aniya.
Dahil may likas na ganda si Sabel at ito’y di niya maaring maitago, marami paring nag-aalok ng kanilang pag-ibig sa kaniya. Si Adonis, bunsong anak sa kapatid ng kaniyang ina. Mas bata siya ng sampung taon kay Sabel. Simpleng magdala pero astang me nalalaman sa buhay, matured na ang pag-iisip. Nag-alala si Sabel baka mag-alangan sa kaniya si Adonis kapag sila’y magsama na dahil sa malaking agwat ng kanilang edad. Minsan, palihim na humarap sa salamin si Sabel at tinitigan mabuti ang kabuan ng kanyang mukha at katawan, napangiti siya sa sarili habang unti-unti niyang sinusuklay ang kaniyang natural na buhok at inaayos ang mukha at sinubukang umikot unti-unti sa harap ng salamin, lalo siyang napangiti sa sarili para bagang may pag-asa na lumukob sa buo niyang katauhan. At aniya, “maganda’t bata pa naman ako puwede pa, kailangan lang maiayos ko ang aking sarili hindi na pa naman ako alanganin para kay Adonis.”
Hindi siya nagkamali naging mabuting asawa si Adonis sa kaniya, malambing, responsable, mapagmahal sa kanya at sa mga anak ng kaniyang mga naunang napangasawa. Ang nararanasan ngayon ni Sabel na kasiyahan sa buhay ay hindi niya naranasan ni kailanman sa mga nagdaang naging asawa niya. Walang kasing katulad ang kabutihan ni Adonis sa kaniya at sa mga anak niya. Minsan sila’y magkatabi sa higaan, naibulong ni Sabel kay Adonis; “sana hindi na magwawakas itong kasiyahan natin dalawa, kapag mawala ka pa sa akin ewan ko na, saan kaya kita hahanapin” aniya.
Nagtagal pa ng tatlong taon ang kanilang pagsasama, subalit hindi nagbago bakus napamahal masyado si Adonis kay Sabel. Subalit lubhang madamot ang tadhana para kay Sabel. Sapagkat naglahong bigla si Adonis ni walang balita kung saan siya napadpad. May haka-haka ang mga tagaroon na baka sinalvage siya dahil may malaking halaga siyang hawak na ididiposito sa banko. Ang pagkawala ni Adonis sa buhay ni Sabel ay kasabay naman ang paglaho ng lahat ng kaniyang pahangarap sa buhay. Lupaypay at halos wala ng lakas si Sabel upang harapin ang buhay niya at ang kaniyang pamilya na kung saan lumalaki na ang kaniyang pitong anak. Pagdating ng dapit hapon na-kaugalian niyang sinsalubong si Adonis buhat sa pinto ng kanilang bahay at ipinaghahanda ng mameryenda o pagkain kasi alam niyang pagod sa trabaho. Ano pa nga ang sasalubungin niya? Wala na si Adonis at wala na rin ang mahigpit na yakap at matamis na halik kapag siya’y dumarating na sinasalubong niya. Ang magagawa na lamng ni Sabel ay umupo sa isang sulok malapit sa bintana at siya’y nakatingin sa malayo na para bagang may hinihintay na kung sinong darating pa.
Pagkalipas ng ilang buwan paubos na ang naipon nila kaya kailangan niyang gumawa ng paraan para buhayin ang walo niyang anak. Sinubokan niyang mamulot ng mga nalaglag na trigo sa mga nag-anihan. Tiniis niya ang sikat ng araw sa gitna ng malawak na bukirin na hindi naman niya dati ginagawa pero wala siyang ibang paraan upang may magiling at maisaing man lang. Pero sa kaniyang pag-uwi napansin siya ng isang mayamang negosyante na may kalayuan din sa kanilang bahay, medyo nagkasalubong ang kanilang paningin at sabay silang ngumiti sa isa’t-isa. Walang malisya kay Sabel ‘yon na nangyayi, bagamat ang hindi inaasahan ni Sabel ay dinalaw siya nitong negosyante si Miguel sa isang gabi, at nangako na tutulungan siya. Hindi lang minsan siyang dinalaw kundi maraming beses. At tuwing dadalaw si Miguel nag-iiwan ito ng malaking halaga para sa kaniya. Hanggang dumating ang isang araw unti-unti ng nahulog ang loob ni Sabel Kay Miguel. Bagamat alam ni Sabel na may asawa’t pamilya si Miguel pero wala na siyang magagawa marahil sa matinding pangangailangan. Alam ni Sabel na hindi na Malaya si Miguel dahil may legal na pamilya. Subalit para kay Sabel pikit mata na lamang kung ano ang kahihinatnan nito ang mahalaga sa kanya ay mayroon siyang kanlungan o masasandigan upang mabuhay. Ngayon, anong masasabi natin kay Sabel?
Ang kuwento ni Sabel ay isang pagsasabuhay na kung saan makapagbigay ng kamulatan sa tagpong nakikipag-usap siya kay Jesus sa balon. May mga katanungan bakit tanghaling tapat pa siya mag-igib ng tubig samantalang puwede naman sa umaga o madaling araw, o dili kaya sa gabi? At bakit siya nakikipag-usap sa isang lalake at Hudyo pa? Na kung saan mahigpit na ipinagbabawal sa kanilang batas at kultura na kahit ang mag-asawa ay hindi puwedeng mag-usap sa publikong lugar. Mukha ngang mali si Sabel kung ito ang pinagbabasehan. Mayroon siyang nilabag na batas. O, baka naman may katuwiran din si Sabel. Sa oras na yon ng pag-igib ay oras ng walang matatao sa lugar at yun ang takdang oras para sa mga babaeng may kapintasan o mababang uri sa lipunan (marginalized). Katulad niya, ayaw ni Sabel na mapag-usapan, makutya o masita. Para makaiwas ay minamabuti niyang sa tanghaling tapat na lang siya umigib. Alam ni Sabel na mali ang sinuong relasyon kaya guilty siya sa sarili. Pangalawa, bakit nga ba nakikipag-usap siya sa isang lalake at Hudyo pa sa publikong lugar? Hindi ba siya puwedeng umiwas? O mayroon pa siyang hinahanap para sa kaniyang pangangailangan?
Sa kuwento hindi umiwas si Sabel bagkus humarap sinagot niya ang kahilingan ni Jesus na: “painumin mo ako” (v-7b) sa pamamagitan ng pangangatuwiran ng kaniyang pagkatao bilang babaing Samaritana at ang kanilang uri at religion. May sariling tiyolohiya si Sabel. Ito ang ipinansagut sa mga katanungan ni Jesus sa kaniya tungkol sa usaping panrelihiyon. Subalit hindi niya maipagkaila kay Jesus ang totoong kalagayan niya sa estado ng kaniyang buhay.
Mga Pagpapakasakit ni Sabel sa buhay (Struggles and pains):
Kahirapan (poverty) -Alipin ng asawa
Pagmamaltrato o pambubogbog -Hindi patas na pagtingin ng magulang
Pagmamay-ari (property) -Loneliness
Belongingness - Bilang isang Ina
Walang kalayaan -Depresiyon
Kalungkutan -Cultural and religious bound
Patriarchal society -Ramdam ang pagtatakwil ng lipunan dahil sa uri
Mababang uri ng babae (marginalized)
Advocacies:
The life of Sabel describes a kind of woman/mother who is faithful to her husband and to God. Same as our Filipina women they meant to be a good and faithful wife regardless of situations and circumstances in life they encounter against their partners.
She portrait the kind of people in the society who is longing for things that could fill up the scarcity in life. Likewise, Job opportunities, food for the table, quality education, medical treatment or benefits and others. How many of our countrymen enjoying life today? Could we say that they are happy even no stable job or resources that could sustain their daily living? Probably no! That’s why sometimes we cannot blame our countrymen to go abroad to seek job opportunities and for the welfare of their families. Others prevail but most of them failed.
Sabel breaks the silence of the women because she talked. Women must engage in dialogue. As Sabel did in discussion with Jesus. Meaning women should have equal rights with men.
Sabel is a kind of people who is still seeking for justice: for those who suffered injustices; peace for those who suffered war or violence; Care for those who suffered maltreatment and oppression; strengths for those are weak; love for those who are unloved.
The water that being the starting point of the conversation between Jesus and Sabel represent cleasing, forgiveness that passes through transformation from being sinners to a transformed in Christ’ life.
Despite of many predicaments in life Sabel could able to face everything even it sacrifice her womaness, and dignity. Though she was not been successful in her marriage life but, the primarily achievement of Sabel was have known Christ as her Savior. She was evangelized by Jesus and became an evangelist. She introduced her community to "a man" whom they came to acclaim as "the Savior of the world" (John 4:42). Jesus liberated Sabel and awakened her to a new life in which not only did she receive but also gave. The Bible says she brought "many Samaritans" to faith in Christ (v. 39). If the men in John 1, were the first "soul winners," this woman was the first "evangelist" in John's gospel. Sabel was not just that she was a sinner or whatever she had, but she was a woman that empowered by her faith through Jesus. It was Jesus the One who empowered and offers her “living water” –water at the well of God that never shall run dry. It could able to quench the thirsting of every soul.
Prepared by: William D. Emiliano
M. Div. Senior
Agosto B. Dosdosen q Lizette Tapia-Raquel
Mdiv-senior Professor
RAHAB, the Broad
Introduction:
Kadalasang pumapasok sa ating isipan kung nababanggit ang pangalang Rahab sa Banal na Kasulatan ay isa siyang babaeng makasalanan na may mababang uri, isang “kalapating mababa ang lipad.” Ngunit, sino ba talaga si Rahab? Tama ba ang pagkakakilala nating ito sa kanya?
Si Rahab ay miyembro ng isang pamilya na nabibilang sa ordinaryong upper-middle-class society. Mayroon silang sariling lupa at bahay sa Jericho. She was born and raised in this City, a fertile area, a very ancient city near the Dead Sea and also not too far from Jerusalem. Ang bayan na ito ay nanatili hanggang ngayon. .Nowadays it is Palestinian. In her time it was labeled Canaanite. Siya ang panganay sa kanilang labing dalawang magkakapatid. She was an obedient child, good looking, pleasant and industrious woman.
Her father was in the textile business that’s why she grew up with the smell of flax and expensive cloth, exposed with international trade and political gossip..
Her mother was a housewife named “Yarchit,” derived from the word “moon,” a word that is evident in the name of their beloved city Jericho, properly pronounced as “yericho.” Her mother loves them, and she was patient with her daughters as well as with her sons; her mother believed in education for all her children, regardless of gender.. Her mother was a source of great comfort and stability for them. Her mother gave birth to twelve babies, eight of them survived beyond early childhood; this, given their usual infant mortality rates of two infants out of five reaching ten years old, was pretty good.
In Joshua 2:1, it is said that Rahab was not a mere prostitute but she own an inn/house.
During the time of Rahab, there were waves of invaders from the southeast and the northeast and the east. Hungry, unruly mobs of desert and margin shepherd- warriors would descend on their arable lands and unwalled towns, the desert-encircled agricultural hinterland of their marvelous cultured, ancient, walled city. They would demolished or capture everything in sight. They killed all males, sparing women and children only, or killing all human beings in the name of their religion. It happened usually in the spring and summer and during the abundant harvest time. Their crops from the hinterland, the one’s they depend on, were increasing lost to them. They had scarcity and inflation of food. Their business paralyzed. Most of the younger, marriageable men were dying in attempts to stop the seasonal attacks of the invaders from the eastern desert. At this stage of the terror, she began to feel helpless. Her family compound, usually joyful, became silent.
Gradually it dawned on her that the only way to gain some livelihood for her self and for her family would be open a brothel: such institution flourish, especially during hard times. With an eye to the changing situation, with the knowledge that ultimately the invaders would covet their walled city, with cold calculation, she asked her parents to have the lease of a house by the city wall. She turned it into organized, clean establishment. What can a woman do? Sell her body and the bodies of other women. If you have to buy food and shelter, save to maintain children, support you family, pay you dues to the cult, repay vows, and there’s no one to help you, you resort to the last commodity you have: your sexuality- and morality be changed. Believe her, there’s no shame in what she did, under the circumstances. She did run a brothel. In addition, she and her girls, good girls, from good homes, suffer the same hardships, to help their family.
Surveys of women working as masseuses indicated that 34 percent of them explained their choice of work as necessary to support poor parents, 8 percent to support siblings and 28 percent to support husbands or boyfriends more than 20 percent said the job was well paid, but only 2 percent said it was easy work and only 2 percent claimed to enjoy the work. Over a third reported that they had been subject to violence or harassment, most commonly from the police, but also from city officials and gangsters.
She was a woman of courage who did her best to help her self and her family to be continuously live. She had a deep devotion to her family and friends. She was clever and alert as well. She was a woman of courage because she was willing to risk her own life in order to protect enemy spies. She saves her whole family.
After she was saved, Rahab lived among the Israelites. She was the mother of Boaz who became the husband of Ruth.
That was Rahab, The Broad. Nobody knows her real name. She lived, she saw things, and she was in our holy text. As long as these texts continue to serve as such, as long as her city is not reconstituted, she was alive if not always well. And she’s her city, the ancient Jericho of the Asian-African great rift, by the Dead Sea.
Kung tayo ang nasa katayuan ni Rahab,gagawin ba natin ang kanyang ginawa? Dapat ba natin siyang kutyain at sisihin?
If we analyze her situation in a wider range, she is justified by what she did. It is the best choice that she can make. Do we know another choice better than what she did? Prostitution is not one that normally comes to mind yet it is claimed to be one of the oldest of professions. People have very different views on the subject of prostitution.
Most of the society was against prostitution and strict moral people who looked down on anything or anyone that deviated from social norm. A new outlook surfaced among women towards their own position in life, which leads to new organizations and strong women leaders that are still looked up to today. A feminists to start looking at prostitution not viewed in the male terms but see women as victim of society and feminists saw women in prostitution not as the horrible man-sucking vampires some Christians portrayed them to be but as victims of men’s desire to keep women oppressed. These new views lead to a growing change in the status and aggressiveness of women.
Then what should we do now? Wakasan na ang pagsasamantala! Wakasan ang pang-aapi! Wakasan ang paghihirap ng mga kababaihan! Manindigan tayo para protektahan ang mga kapwa natin kababaihan sa laban ano mang porma ng karahasan at pagsasamantala. Ako, ikaw tayo ang guguhit ng ating kinabukasan!
Post a Comment